Natuurlijke klimaatbuffer Ooijen-Wanssum


Tussen Ooijen en Wanssum stroomt parallel aan de Maas de Oude Maasarm die tot 1996 overstroomde bij hoogwater. De bewoners in dit laag gelegen gebied kregen daardoor veel met wateroverlast te maken. Na de overstromingen in 1993 en 1995 is de Oude Maasarm daarom in 1996 afgesloten van de Maas. Dit was een oplossing voor de korte termijn, omdat deze afsluiting op andere plekken juist voor overlast kon zorgen. Voor de lange termijn moest er dus een duurzame oplossing worden bedacht. Het resultaat is de natuurlijke klimaatbuffer Ooijen-Wanssum.

Wat houdt de klimaatbuffer in?

Van de Oude Maasarm is een klimaatbuffer gemaakt. Hiervoor is in de Oude Maasarm grond afgegraven en is veel landbouwgrond omgevormd tot natuur. Daardoor kan deze zijrivier van de Maas weer volstromen bij hoogwater in de Maas. Het grote voordeel daarvan is dat dit leidt tot lagere waterstanden in  de rivier, waardoor zij minder snel overstroomt.

Onderdeel van gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum

De klimaatbuffer Ooijen-Wanssum is een belangrijk onderdeel van een grotere, integrale gebiedsontwikkeling, waarvan het plan tussen 2012 en 2016 is uitgewerkt. In dat plan is aandacht voor veiligheid, natuur, leefbaarheid en economische ontwikkeling. Deze gebiedsontwikkeling was een project van vijf overheden: het ministerie van IenW/Rijkswaterstaat, Provincie Limburg, Gemeente Venray, Gemeente Horst aan de Maas en Waterschap Limburg.

Hoe krijgt de rivier weer de ruimte?

Het gebied is in bezit van Staatsbosbeheer, die het project heeft geleid en het gebied beheert. Het doel van deze klimaatbuffer was om de Oude Maasarm van tien kilometer lang weer mee te laten stromen met de hoofdrivier en ervoor te zorgen dat de waterstanden in de rivier omlaag gaan. Om dat te bereiken, zijn er vanuit de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum verschillende maatregelen genomen:

  • De dijken bij Ooijen en Blitterswijck die in 1996 waren aangelegd als tijdelijke oplossing, zijn weggehaald.
  • Hoge plekken zijn extra uitgediept of afgegraven.
  • Omdat bij de Brugstraat in Wanssum een knelpunt bij hoogwater was, is het smalle stuk daar verbreed.
  • Er zijn hoogwatergeulen gegraven in twee binnenbochten van de Maas. Deze geulen zorgen voor een betere doorstroming en snellere afvoer bij hoge waterstanden.

Als de waterstanden in de Maas verder stijgen, zal de Oude Maasarm zich helemaal vullen en meestromen met de Maas. Het hele gebied tussen Ooijen en Wanssum komt dan onder water te staan. De verwachting is dat dit gemiddeld één keer in de drie tot zes jaar gebeurt.

Wat zijn tot nu toe de resultaten?

De aanleg van de klimaatbuffer heeft tot nu toe de volgende resultaten opgeleverd:

  • Bij situaties van hoogwater in de Maas de afgelopen jaren vulde de Oude Maasarm zich helemaal met water. Bij normale situaties kwam er ook water in de Oude Maasarm of werd het water trager afgevoerd.
  • In de Oude Maasarm ontwikkelt zich nieuwe natuur. Zo is het een nieuw leefgebied geworden voor onder andere de ijsvogel en de bever.
  • De Oude Maasarm biedt nieuwe mogelijkheden voor recreatie. Er zijn bijvoorbeeld struinpaden en een uitkijkpunt aangelegd.

Contactpersoon

Marcel Vermeulen
Staatsbosbeheer
06-52 51 18 19
m.vermeulen@staatsbosbeheer.nl


Projectsoort
Uitgevoerde maatregel
Deelnemer
Staatsbosbeheer, ministerie van IenW/Rijkswaterstaat, Provincie Limburg, Gemeente Venray, Gemeente Horst aan de Maas & Waterschap Limburg.
Schaal
Regio
Thema
Wateroverlast