Met je telefoon op safari in het Dynamisch Beekdal

Negatieve gevolgen van kanalisering

De beek de Aa in Noord-Brabant ontspringt in Limburg en komt in ’s-Hertogenbosch samen met de Zuid-Willemsvaart en de rivier de Dommel. Door kanalisering van de beek en extremer weer door klimaatverandering kampte het gebied met droogte én wateroverlast. Het water werd te snel afgevoerd, waardoor het beekdal opdroogde en mensen in ’s-Hertogenbosch wateroverlast ervaarden. Waterschap Aa en Maas herstelde in tien jaar tijd tien kilometer van het beekdal ter hoogte van Berlicum. De beek kreeg haar natuurlijke, meanderende vorm terug. Het water stroomt minder snel, waardoor overtollig regenwater beter de bodem intrekt, wat als buffer fungeert in droge tijden. Het bredere, dynamische beekdal blijkt beter bestand tegen hoosbuien omdat het ruimte heeft om te overstromen zonder overlast te veroorzaken.

Hoe ziet het beekdal er nu uit?

Inmiddels is het dal een natuurgebied geworden waar koeien grazen langs de bloeiende oevers en waar mensen wandelen en fietsen. “In het beekdal is nu meer ruimte gecreëerd om een extreem natte situatie op te vangen, en als het heel droog is, blijft de beek stromen”, aldus Simon. “Zo blijft het hier aantrekkelijk voor dieren en mensen. Zelfs de grote modderkruiper is terug, een zeldzame vis.” De voornaamste werkzaamheden voor het herstel van het dynamisch beekdal zijn gefinancierd door partners als Waterschap Aa en Maas, provincie Noord-Brabant en verschillende gemeenten. Omdat het project valt binnen het programma LIFE-IP Klimaatadaptatie, was het mogelijk om een aantal aanvullende deelprojecten te realiseren, zoals het ontwikkelen van een nieuwe app: de Augmented Reality tool.

LIFE-IP ondersteunt klimaatprojecten

Het LIFE-IP programma is een financieringsinstrument van de EU om projecten op het gebied van milieu en klimaat te ondersteunen. “In het dynamisch beekdal hebben we met deze subsidie extra dingen kunnen doen, zoals op het gebied van communicatie”, vertelt Frank van Lamoen van de provincie Noord-Brabant. Simon vult aan: “Dat je met deze tool kan zien hoe het was en hoe het geworden is, dat is natuurlijk super interessant. Inwoners zijn eraan gewend geraakt dat het nu mooi en natuurlijk is, maar ze kunnen hiermee zien dat het vroeger recht en strak was. Het kan ook nuttig zijn om te laten zien hoe het was en hoe mooi het geworden is op plekken waar we nog plannen gaan maken.”

Met nieuwe techniek meer mensen betrekken

“Als je de QR-code scant op een bordje bij de beek, krijg je een overzicht van de verschillende lagen in het landschap: bijvoorbeeld de bodem en de beek”, legt Frank uit. “Heel veel mensen hebben geen idee hoe een beeksysteem werkt, hoe het water door het landschap stroomt, dat er water door de bodem gaat. We willen met deze nieuwe techniek uitleggen waarom we het beekdal herstellen, wat het nut ervan is en wat het ons oplevert. De subsidie van LIFE-IP Klimaatadaptatie geeft ons de mogelijkheid om daarmee te experimenteren.” Simon is het daar mee eens: “Hoe meer mensen meedenken en meekijken, hoe beter. Dat is altijd een uitdaging. Er is altijd een groep mensen die je niet bereikt. Als deze AR-tool helpt om een deel van die mensen bij de plannen te betrekken, dan is dat winst.”

Leer meer over het dynamisch beekdal met Augmented Reality

Ontdek hoe het water zich door het landschap en ondergronds beweegt. Hoe is de bodem opgebouwd? Hoe kan je water opslaan in het beekdal? En wat is er veranderd sinds het jaar 1900?

Met je smartphone kun je via Augmented Reality een kijkje nemen in het verleden en onder de grond om te zien hoe een beeksysteem eigenlijk werkt. Download de app Fectar en ga naar deze pagina van Fectar om de Augmented Reality-tool te gebruiken in het dynamisch beekdal: