Weten

Wat zijn de effecten van klimaatverandering in mijn gebied? Wat gebeurt er bij een overstroming, bij hevige regenval, droge perioden en hittegolven? Wat is er te zeggen over de kwetsbaarheid van de mensen die er wonen en werken? En over de bescherming van de vitale functies, zoals bijvoorbeeld ziekenhuizen en elektriciteitscentrales?

Gaat u aan de slag met ruimtelijke adaptatie? Wat zijn dan de kansen en mogelijkheden om de leefomgeving beter te maken, kosten te besparen of zelfs geld te verdienen?

De stappen onder het onderdeel Weten helpen bij het beantwoorden van deze vragen. De stap Kwetsbaarheid helpt bij het in beeld brengen van de kwetsbaarheid van een gebied voor overstromingen, extreme neerslag, droogte en hitte. De stap Kansen richt zich op mogelijkheden die het veranderende klimaat biedt.

In de Handreiking zijn suggesties voor werkwijzen te vinden en verwijzingen naar allerlei hulpmiddelen waarmee u zelf aan de slag kunt gaan.

Tips bij het uitvoeren van de stappen

• De stappen zijn gericht op het faciliteren van het denkproces en het gesprek over ‘wat te doen met ruimtelijke adaptatie’.
• De meeste effecten beperken zich niet tot het eigen grondgebied. Daarom is het aan te raden om de analyses niet alleen, maar gezamenlijk uit te voeren. Betrek bewoners, bedrijven, gemeenten, buurgemeenten, waterschappen, provincie en vertegenwoordigers van de veiligheidsregio.
• Laat externen (bijvoorbeeld ervaringsdeskundigen uit een andere regio,  een kennis- of onderwijsinstelling) reflecteren op de uitkomsten van de analyse.
• De mate van waterrobuustheid en klimaatbestendigheid van een functie of gebied is geen statisch gegeven. Herhaal daarom de analyse periodiek (eens per 4 à 8 jaar).
• De verschillende dreigingen vragen om een analyse op verschillende schaalniveaus. Zo is het overstromingsrisico meestal het beste regionaal te analyseren en hitte juist lokaal.

Resultaat

Na het doorlopen van de stappen onder Weten heeft u een beeld van de mate waarin de vier effecten (overstroming, extreme neerslag, hitte, droogte) voor het door u gekozen gebied relevant zijn. Ook heeft u inzicht gekregen in de mogelijke baten van waterrobuust en klimaatbestendig inrichten. Deze kennis en informatie helpt om focus aan te brengen in uw opgaven en het onderwerp ruimtelijke adaptatie op de agenda te krijgen.

Praktijkvoorbeelden

Er zijn diverse voorbeelden van al uitgevoerde analyses van effecten en kansen. Deze analyses zijn uiteenlopend van karakter. Soms zijn ze gedetailleerd, soms is het een globale ‘quick-scan’. Is agendering het hoofddoel, dan is het vooral van belang de resultaten op hoofdlijnen beeldend samen te vatten. Dat is onder andere gedaan in de Trendanalyse Vallei en Veluwe. Gaat het om ontwerp van maatregelen en het maken van investeringskeuzes, dan zal een uitvoeriger analyse nodig zijn. Dat is bijvoorbeeld gedaan in het kader van de Rotterdamse adaptatiestrategie. Meer analyses, waaronder het rapport Breda Klimaatsensitief, zijn te vinden op de voorbeeldenkaart.