Klimaatstresstest light gemeente Oirschot


In het najaar van 2015 heeft de gemeente Oirschot met ondersteuning van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een klimaatstresstest light laten uitvoeren. Er is geen volledige stresstest uitgevoerd, maar inzicht gegeven in de opgaven die op de gemeente afkomt en een advies voor vervolg stappen. De stresstest light is uitgevoerd in de vorm van een klimaatatelier; een workshop om inzicht te krijgen in de effecten van de klimaatverandering op de leefomgeving in de gemeente Oirschot en de samenhang tussen de verschillende klimaatthema’s, het watersysteem en de ruimtelijke inrichting.

Proces

Het klimaatatelier is op de volgende wijze georganiseerd:

  • Tijdens een intakegesprek zijn doel en afbakening van het atelier uitgewisseld, is een concept-programma opgesteld, evenals een lijst van uit te nodigen personen en organisaties. Ook zijn afspraken gemaakt over informatie-uitwisseling.

  • Het klimaatatelier zelf is gehouden op 16 september 2015.

  • Op 10 december is het atelier geëvalueerd.

Ter voorbereiding op het klimaatatelier zijn voor de drie relevante klimaatthema’s basiskaarten gemaakt, waarop de te verwachten klimaateffecten waren weergegeven. Deze kaarten zijn tijdens het atelier besproken. De op de kaarten opgenomen informatie is beoordeeld op compleetheid en relevantie voor de gemeente. Als samenvatting van de gesprekken bij de basiskaarten is een kwetsbaarhedenkaart gemaakt: op welke locaties en voor welke onderwerpen is Oirschot kwetsbaar voor klimaatverandering?

Resultaten

Als resultaat van het klimaatatelier is onderstaande kwetsbaarhedenkaart opgesteld.

Untitled20

Tijdens het klimaatatelier hebben we gediscussieerd over de klimaatthema’s. De belangrijkste opmerkingen en de kwetsbaarheden zijn:

Kennisvragen en -ontwikkeling

  • Het waterschap rekent komend jaar het bebouwd gebied door op wateroverlast vanuit oppervlaktewater (T=100). Daarbij wordt het rioolsysteem als input meegenomen, niet geïntegreerd in het rekenmodel.
  • De gemeente heeft in 2015 een wateroverlastlandschapskaart, waarbij overlast en risico’s op schade door extreme neerslag in beeld. De gemeente accepteert in haar beleid geen schade door regenwater vanuit de openbare ruimte tot aan een herhalingstijd van T=100+10%.
  • Verankering van de ruimtelijke adaptatie vindt vervolgens plaats in integrale wijkbeheerprogramma’s. Middelen volgen uit het huidige vigerende vGRP 2015-2019;
  • Het waterschap heeft recent een grondwatermeetnet geïnstalleerd in natuurgebieden. Hiermee kan de komende jaren de (mogelijke) verdroging gemonitord worden.
  • De gemeente heeft op basis van alle beschikbare data uit o.a. sonderingen en peilbuizen inzicht in mogelijkheden voor infiltratie (binnen en buiten de bebouwde kom). Hieraan wordt een grondwatermeetnet gekoppeld (verwachting operationeel in 2016), zodat regionaal en lokaal gemeentelijk een goed beeld ontstaat van trends in de grondwaterstanden;

  • Vragen zijn er t.a.v. het landelijke grondwatermodel: welke uitgangspunten zijn gehanteerd, welke inputgegevens zijn gebruikt (bijvoorbeeld: ook landgebruik?).
  • Beerze: grond- en oppervlaktewateroverlast, opgestuwd à neemt niet toe, mede door maatregelen zoals hermeandering Beerze die worden uitgevoerd. Bij Spoordonk brengt het waterschap de kering op orde;
  • Schijngrondwaterstanden; ook bij heidegebieden binnen de gemeente komen schijngrondwaterstanden door aanwezige leemlagen voor. Op basis van ervaringskennis weet de gemeente deze gronden te liggen maar een volledig én onderbouwd beeld is het niet;
  • Dichtslaan grond; het gedrag van de bodemtoplaag zal door droogte en hevige neerslag veranderen. Wat dit betekent binnen de gemeente is onbekend.

Klimaateffecten

  • Geconstateerd is dat grondwaterdaling (GLG) het minst is bij de heide-gebieden en het grootst bij de landbouwgebieden. De (overige) natuurgebieden zitten daar tussen in. De vraag is hoe relevant dit is? Is mede afhankelijk van de doelvegetatie. Van oudsher is de Kempen droger en de Meijerij natter.
  • Welke consequentie hebben (langere) droogteperioden en lagere grondwaterstanden op het ‘beregeningsbeleid’ t.b.v. de landbouw.

  • Extreme weersomstandigheden in algemene zin, en specifiek ’s zomerse hitte perioden, extreme neerslag, onweer en storm, geeft verhoogde risico’s voor evenementen.

  • Droogte en hitte geeft een verhoogd risico voor brandgevaar (heide) en mogelijk ook voor recreatiewoningen.

Lees verder over de conclusies en aanbevelingen in het document bij dit praktijkvoorbeeld.

Contactpersoon

Dick Bakker
Gemeente Oirschot
06-20447233
D.Bakker@oirschot.nl


Resultaten verschenen op
Projectsoort
Stresstest
Deelnemer
Gemeente Oirschot
Schaal
Gemeente
Thema
Droogte, Hitte, Overstroming, Wateroverlast