Uitvoeringsprogramma en maatregelagenda West Maas en Waal
De gemeente West Maas en Waal wil in 2035 klimaatbestendig en waterrobuust zijn. De gemeente komt daarom in actie met een lokaal uitvoeringsprogramma klimaatadaptatie. In de bijbehorende maatregelagenda staat welke maatregelen de gemeente neemt tussen 2020 en 2023.
Wat wil de gemeente bereiken met het uitvoeringsprogramma?
De gemeente West Maas en Waal wil in 2035 klimaatbestendig en waterrobuust zijn. Dat betekent twee dingen. Ten eerste is de gemeente bestand tegen de negatieve gevolgen van klimaatverandering. Daarnaast is en blijft de gemeente een fijne plek om te wonen, te werken en te ontspannen. De maatregelen die de gemeente neemt, verminderen daarom niet alleen de negatieve klimaatgevolgen, maar ze dragen ook bij aan een meer sociale en gezonde leefomgeving.
Wat staat er in het uitvoeringsprogramma?
In het uitvoeringsprogramma staan acties die de gemeente gaat uitvoeren in de periode 2020 -2023. Zo neemt de gemeente maatregelen in de openbare ruimte en voert ze campagnes om lokale en regionale partijen te betrekken. Daarnaast is ze bezig om klimaatadaptatie verder in beleid te verankeren en voert ze onderzoek uit. Sommige maatregelen voert de gemeente alleen uit, bij andere activiteiten werkt de gemeente samen met partijen in de regio. De maatregelen in de openbare ruimte staan beschreven in een aparte maatregelagenda.
Maatregelagenda
De maatregelagenda beschrijft voor elk dorp in de gemeente welke maatregelen er worden genomen in de periode 2020-2023. Er zijn drie categorieën maatregelen:
- Groen: de gemeente maakt de openbare ruimte groener door bomen te planten, verharding te verwijderen en groene corridors aan te leggen. Groene corridors zijn wegen met veel groen die de dorpen met het buitengebied verbinden.
- Aangenaam buiten verblijf: om de openbare ruimte voor mensen een aangename plek te laten zijn plaatst de gemeente bankjes en watertappunten. Ook legt ze wandelpaden aan.
- Waterrobuust: de gemeente leidt water naar plekken waar het niet voor overlast zorgt. Dat kan door groenstroken en watergangen aan te leggen.
Hoe kwam het uitvoeringsprogramma tot stand?
Het uitvoeringprogramma van de gemeente bouwt voort op de Regionale Adaptatie Strategie (RAS) Rijk van Maas & Waal, die staat beschreven in het blauwe kader. Voor elk van de thema’s in de RAS bepaalde de gemeente wat ze zelf kan doen en wat ze beter samen met partijen uit de regio kan aanpakken. Voor het opstellen van de lokale uitvoeringsagenda voerde de gemeente een stresstest uit voor de acht dorpskernen in de gemeente. In 2019 had de gemeente al een regionale stresstest afgerond voor de RAS, waarin ook het landelijk gebied was meegenomen. Maar deze stresstest was niet gedetailleerd genoeg om maatregelen op straatniveau te kiezen. In de lokale stresstest onderzocht de gemeente waar de kwetsbaarheden en kansen liggen voor hitte, wateroverlast en langdurige droogte. Ook onderzocht ze waar kwetsbare groepen zoals ouderen en kinderen zich bevinden. Daardoor weet de gemeente nu precies welke plekken kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Op basis van deze kwetsbaarheden is voor ieder dorp bepaald welke maatregelen kansrijk zijn om de klimaatkwetsbaarheden te verminderen.
Regionale Samenwerking
De gemeente West Maas en Waal werkt al jaren aan klimaatadaptatie. Sinds 2005 is de gemeente bezig om haar gebied waterrobuust te maken. En vanaf 2015 werkt de gemeente ook regionaal samen aan klimaatadaptatie. Het resultaat van die samenwerking is de Regionale Adaptatie Strategie (RAS) Rijk van Maas & Waal. De gemeente West Maas en Waal ondertekende het RAS-manifest in 2019, samen met ruim 30 regionale partijen. Daarmee spraken de partijen af om de komende jaren zelfstandig en gezamenlijk te werken aan een klimaatbestendige en waterrobuuste regio. De RAS richt zich op zes thema’s:
- Groenblauwe stad, groenblauwe dorpen
- Klaar voor de hitte
- Toekomstbestendig landelijk gebied
- Antiverdrogingsoffensief stuwwallen
- Veilige vitale en kwetsbare functies
- Co-creatie van een klimaatbestendige regio
Leerpunten
- Duidelijk programma: Zowel inwoners als partijen uit de regio willen dat de gemeente actie onderneemt. Met dit uitvoeringsprogramma geeft de gemeente duidelijk aan wat ze gaat doen. Op die manier kan ze haar werkzaamheden beter afstemmen met andere partijen.
- Regionale samenwerking: Door samen te werken met de regio maakt de gemeente gebruik van kennis en krachten van alle partijen.
- Lokale samenwerking: De gemeente wil een fijne plek zijn en blijven om te wonen, te werken en te ontspannen. Daarom voert de gemeente ook veel gesprekken met lokale stakeholders zoals ondernemers, wooncorporaties en projectontwikkelaars. Zo werkt de gemeente samen met de GGD aan een lokaal hitteplan. Bewoners worden betrokken bij projecten en gestimuleerd om mee te doen. Via lespakketten en middelen probeert de gemeente daarnaast om van jongeren klimaatambassadeurs te maken. De gemeente juicht elk initiatief toe dat met het klimaat te maken heeft. Samen maken zij de dorpen klimaatbestendig.
- Meekoppelen en leren: Omdat de uitvoeringsagenda maar drie jaar vooruitkijkt, heeft de gemeente vooral gekeken naar kansen om acties met bestaande en geplande werkzaamheden mee te koppelen. De gemeente gebruikt deze periode om goede afspraken te maken met stakeholders en om te leren van de maatregelen. De ‘lessons-learned’ van deze jaren kan de gemeente in de volgende programma’s toepassen.
Contactpersoon
Martijn Timmermans
Gemeente West Maas en Waal
mtimmermans@westmaasenwaal.nl