Natuurlijke klimaatbuffer Friese IJsselmeerkust


Door de droogte van de afgelopen jaren heeft Rijkswaterstaat besloten het waterpeil van het IJsselmeer ’s zomers hoger te zetten. Dat is nodig om ervoor te zorgen dat er tijdens droge en warme periodes genoeg zoetwater beschikbaar is in Nederland. Maar deze verhoging van het peil kan er wel voor zorgen dat er erosie optreedt bij de laaggelegen natuurgebieden en stranden in het IJsselmeergebied. Dat vormt een bedreiging voor de natuur in die gebieden. Om erosie te voorkomen, werken het Rijk en meerdere Friese partijen sinds 2020 samen aan het project Versterken Friese IJsselmeerkust.

Wat gaat er gebeuren?

Om de Friese IJsselmeerkust te beschermen, investeren de samenwerkende partijen de komende jaren bijna 17 miljoen euro. Het Rijk investeert 12 miljoen euro in een sterkere kust. Friese overheden investeren 4,9 miljoen euro om de kustversterking te verbinden met werkzaamheden om de natuur te verbeteren. Ook gebruiken ze de kustversterking om te investeren in recreatie en cultureel erfgoed.  De werkzaamheden beginnen in 2022. In 2024 moet alles klaar zijn.

Bekijk de video hieronder voor een sfeerbeeld van de Friese IJsselmeerkust:

Waar wordt de Friese IJsselmeerkust versterkt?

Het Rijk en de Friese overheden gaan de Friese IJsselmeerkust op vijf plekken verbeteren en versterken:

  • Workum: Om erosie tegen te gaan, worden de natuurgebieden Workumerwaard en Stoenckhere uitgebreid en verbeterd. De Workumerwaard bestaat uit de Workumer Binnenwaard en de Workumer Buitenwaard. Bij de Workumer Buitenwaard heeft het IJsselmeer een natuurlijke rand van schelpenbanken en kruidenrijke graslanden. Er broeden veel weidevogels, visdieven en kokmeeuwen. Maar in deze tijd overstroomt de Workumer Buitenwaard vaak tijdens het broedseizoen, waardoor er minder eieren uitkomen. Om dit in de toekomst te voorkomen, wordt de Buitenwaard hoger en breder gemaakt. Hierdoor zal de kade die achter de Workumer Buitenwaard ligt ook beter beschermd zijn tegen storm.
  • Hindeloopen: Het strand bij Hindeloopen wordt hersteld om erosie tegen te gaan. De maatregelen hebben ook tot doel om meer bezoekers te trekken naar de stranden ten zuiden van Hindeloopen.
  • Gaasterland: De stranden Hege Gerzen en It Mirnser Klif worden uitgebreid en beschermd tegen erosie door middel van zandsuppletie: hierbij wordt zand opgespoten om extra strand te creëren.
  • Mokkebank – Laaksum: De zandplaat de Mokkebank is een natuurgebied in het IJsselmeer, vlakbij het dorpje Laaksum. Hier zorgen de partijen voor een natuurlijk waterpeil: in de winter zal het peil hoog zijn, in de zomer laag. Dat is goed voor het waterriet dat op veel plaatsen langs de IJsselmeerkust verdwenen is. Waterriet trekt paaiende vissen aan en de roerdomp broedt er graag. Ook komt de grote karekiet dan misschien terug. Daarnaast biedt een natuurlijk waterpeil meer bescherming aan de achterliggende dijk.
  • Lemmer – Tacozijl: Een buitendijkse polder bij Tacozijl wordt als overstromingsgrasland ingericht. Bij extreme neerslag kan dit gebied volstromen met water. In het voorjaar komt hier op boerengrasland een laagje water te staan, waar jonge vis goed in kan opgroeien. Vroeger had Friesland in het voorjaar tot 100.000 hectare van zulke graslanden. Daar is nu bijna niets meer van over. Door dit grasland terug te brengen, herstellen de partijen een deel van het oude, Friese cultuurlandschap. Deze polder ligt bovendien op de plek waar vroeger de handelsroute naar het stadje Sloten liep. Als de werkzaamheden klaar zijn, kun je vanaf een wandel- en fietspad de oude én nieuwe manier van leven met water zien. Om de natuur te verbeteren en wateroverlast tegen te gaan, is het misschien mogelijk om vaker buitendijks gebied als waterbergingsgebied in te zetten.

Contactpersoon

Chris Bakker
0512 - 30 58 60
c.bakker@itfryskegea.nl


Projectsoort
Uitgevoerde maatregel
Deelnemer
Rijk, Provincie Fryslân, gemeenten Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren, Wetterskip Fryslân & It Fryske Gea
Schaal
Regio
Thema
Overstroming