Klimaatstresstest light gemeente Noordoostpolder

Resultaten

Uit de stresstest light blijkt dat:

• De Noordoostpolder op regionaal schaalniveau vooral kwetsbaar is voor waterveiligheid, wateroverlast als gevolg van overstroming vanuit het oppervlaktewatersysteem en droogte in relatie tot bodemdaling. Deze onderwerpen worden allemaal in regionale trajecten opgepakt.
• Vitale en kwetsbare infrastructuur en objecten zijn aanwezig in de Noordoostpolder. In hoeverre dit beeld compleet is, is niet duidelijk.
• Op het schaalniveau van de bebouwde kom zouden in de toekomst knelpunten kunnen ontstaan door wateroverlast (water op straat) en hittestress, als gevolg van klimaatverandering en toenemende verharding. Dit betreft niet alleen de openbare ruimte, maar ook particuliere terreinen die steeds vaker lijken te worden verhard. De te verwachten effecten zijn niet in detail bekend. Daarvoor is verdere kennisontwikkeling nodig.

Daarnaast is uit het klimaatatelier gebleken dat de voorgenomen herstructureringsplannen voor de centrumschil Emmeloord als een “gouden kans” wordt beschouwd om uitvoering te geven aan een toenemende klimaatopgave in het stedelijke gebied. Bijvoorbeeld de centrumschil wordt gekenmerkt door geringe hoogteverschillen. Deze kunnen worden benut om hemelwater via het oppervlak naar de groene ruimte of oppervlaktewater te laten stromen. Tijdens het klimaatatelier is vastgesteld dat de klimaatopgave en de daaruit voortkomende ambities en ruimtelijke ingrepen voor Emmeloord zich goed laten verenigen en combineren met de visie van het ‘stads-DNA’. Er zit veel energie en dynamiek in de aanpak van de gebiedsopgaven. Het daarbij gekozen proces met bewonersparticipatie past goed bij de notie voor klimaatbestendig handelen. Voor een breed maatschappelijk draagvlak is daarvoor een vroegtijdige aanpak nodig. Op gemeentelijk niveau de interesse en betrokkenheid bij klimaatvraagstukken breder is dan alleen de inhoudelijk direct betrokken medewerkers vanuit waterbeheer en riolering. Met name vanuit de ruimtelijke/stedelijke ontwikkeling en groen- en wegbeheer zien medewerkers kansen voor de ‘kwaliteit van de leefomgeving’ en koppeling met diverse ruimtelijke opgaven.

Aanbevelingen

Klimaatadaptatie is niet allen een zaak van de overheid. De impact ervan op het maatschappelijke leven gaat alle bewoners en bedrijven aan. Ook de uitvoering van maatregelen zal niet alleen door de overheid gedaan worden, ook bewoners en de particulierensector zal hieraan bijdragen. Hiervoor is het nodig dat er met de stakeholders een ambitieniveau, ‘stip op de horizon’, en uitvoeringsstrategie ontwikkeld wordt.

Mogelijke vervolgstappen na deze ‘stresstest light’ zijn:

• Waterveiligheid is binnen het klimaatatelier slechts terloops aan de orde geweest, omdat hier een eigen traject loopt en deze problematiek op het regionale 19 schaalniveau speelt, terwijl het klimaatatelier zich toespitste op het lokale schaalniveau. Omdat het gebied overstromingsgevoelig is, is het gewenst de vitale en kwetsbare infrastructuur en objecten in beeld te brengen, een evacuatiestrategie te ontwikkelen, evacuatieroutes en -locaties in beeld te brengen en een communicatiestrategie te bepalen (risicocommunicatie).
• Nadere verkenning van wateroverlast en hittestress. Breng de effecten van extreme neerslag en hittestress voor Emmeloord en de dorpen (beter) in beeld. Bepaal op basis van deze uitkomsten of aanpassing en/of aanvulling op de ingezette uitvoeringsstrategie via de gebiedsopgaven voor Emmeloord noodzakelijk is of niet. Gedetailleerdere beelden kunnen aanleiding zijn om eerdere ontwerp ideeën te heroverwegen en zo nodig aan te passen. Het kan ook aanleiding zijn om extra maatregelen te nemen buiten de kaders van de gebiedsopgaven.
• Klimaatadaptatie is niet alleen een opgave, maar ook een kans in samenhang met leefbaarheid etc. De klimaatopgave vraagt van de overheid, bedrijven en bewoners een bewustwording dat de toename van het verhardoppervlak op openbaar en particulier terrein kan leiden tot een grotere kans op wateroverlast en verhoogde temperaturen (‘hitte-eiland-effect’) in de eigen woonomgeving. Ontwikkel gezamenlijke trajecten op lokaalniveau om tot een groenblauwe leefomgeving te komen.
• Meekoppelen is goed mogelijk door deze klimaateffecten mee te nemen en te integreren bij de uitwerking en uitvoering van klimaatadaptieve maatregelen bij herstructurering, groot onderhoud, nieuwbouw en het versterken van het huidig DNA Noordoostpolder. Neem deze uitwerking en uitvoering mee in de oplossingen in het participatietraject. Daarvoor is het gewenst in een nog komend vervolg de uitgenodigde en betrokken partijen bij het uitgevoerd klimaatatelier te blijven betrekken en aangehaakt te laten blijven om gezamenlijk onderkende kansen te benutten. Het klimaatbestendig maken van het gebied past goed in een integrale gebiedsbenadering door klimaatadaptieve maatregelen te koppelen aan bijvoorbeeld te starten en lopende herstructureringsopgaven. Dit vraagt een bredere benadering en betrokkenheid en beperkt deze zich niet tot de gemeente. Ook externe partijen zoals provincie, waterschap, woningcorporatie en waterleidingmaatschappij worden daarvoor uitgenodigd om ook voorstellen en plannen in dit proces in te brengen. Uiteindelijk moeten de voorgestelde maatregelen ook gedeeld worden met de bewoners.
• Op regionaal niveau kan kennisdeling opgepakt worden door bijvoorbeeld de resultaten uit een uit te voeren analyse voor de centrumschil Emmeloord te delen met de overige Flevolandse gemeenten.

Contactpersoon

Jehannes de Leeuw
Gemeente Noordoostpolder
j.deleeuw@noordoostpolder.nl
06 - 13 33 02 92