Gebiedsrapportage Eiland van Dordrecht
Het Eiland van Dordrecht ligt in het overgangsgebied van zee en rivier. Op het eiland bevindt zich één dijkring, in beheer bij het waterschap Hollandse Delta. De dijkring heeft reeds een dijkversterking als korte-termijn-opgave. In WV21 wordt aanbevolen het beschermingsniveau 2,5x veiliger te maken. Voor een aantal gebieden op het eiland vormt de huidige LIR-norm ook een opgave. Dordrecht is ook een aandachtsgebied vanuit het groepsrisico. De gemeente Dordrecht heeft de ambitie om met de gevolgen van extreme situaties om te kunnen gaan. Door over te stappen op de strategie ‘Maatwerk naar risico’ kunnen de gevolgen beheersbaar worden gemaakt. De in dit rapport uitgewerkte MLV-strategie legt het accent op gevolgenbeperking.
Resultaten
In laag 2 kunnen de regionale keringen worden benut om een veilige haven te creëren voor gedeeltelijke evacuatie binnen de dijkring. In laag 3 kunnen de noodzakelijke randvoorwaarden voor zelfredzaamheid worden gecreëerd door slim mee te koppelen met publieke en private investeringen. Dit betreft het aanleggen van smart shelters voor niet-zelfredzamen, de lokale bescherming van vitale infrastructuur, en verbeterde risico- en crisiscommunicatie. Aanvullend wordt de lange-termijn-opgave zoveel mogelijk beperkt (bijvoorbeeld door risicozonering met bouwvoorschriften). De strategie ‘Maatwerk naar risico’ biedt ook een relatief goedkoop alternatief voor versterking of vervanging van de Voorstraat.
Het historisch havengebied vraagt extra aandacht voor waterveiligheid vanwege zijn cultuurhistorische waarde. Dit maakt ook dat de dynamiek in de bebouwing en openbare ruimte zeer laag is, waardoor toekomstige optimalisatie van individuele, lokale maatregelen (bv. opvijzelen panden) beperkt mogelijk is. Een alternatief voor een nieuwe primaire kering is het creëren van extra berging voor rivierwater in de Grevelingen. Het effect van deze oplossing in termen van MHW-daling is beperkt tot 10 cm voor Dordrecht.
Het buitendijkse gebied de Staart heeft een relatief hoge stedelijke dynamiek en ligt relatief hoog (gemiddeld boven 3,5 m+NAP). Op de Staart zijn woongebieden en bedrijventerreinen aanwezig. Bij de herontwikkeling van Stadswerven is al veel kennis en ervaring opgedaan met waterrobuust bouwen, die ook kan worden ingezet om andere buitendijkse woongebieden adaptief te (her)ontwikkelen. Voor de buitendijkse bedrijventerreinen zal nader onderzoek gedaan moeten worden naar de klimaatopgave en hoe hiermee om te gaan.
Voor de dijkring Eiland van Dordrecht is het kostenefficiënter om gericht maatwerk toe te passen op de dijkvakken met de grootste risicobijdrage dan om de dijkring in zijn geheel te versterken. Voor deze oplossing is een differentiatie naar dijktrajecten nodig, waarbij het mogelijk is om bepaalde dijktrajecten een veel hogere norm te geven (tot Deltadijk niveau van bijvoorbeeld 1/100.000 per jaar).
Op dit moment ontbreekt een bestuurlijk kader hiervoor (zogenaamd afwegingskader deltadijken), waardoor transformatie van de Kop van ’t Land naar een deltadijk niet kan worden meegenomen in de besluitvorming over de dijkversterking in HWBP2. Dit is een belangrijk knelpunt om deze dijkversterking in een keer goed aan te pakken (meekoppelen) en toekomstige versterkingen (elders) overbodig te maken.
Naast differentiatie in de norm voor de dijk is het formaliseren van bestaande grijze en groene infrastructuur, zoals regionale keringen, voorlanden en vloedschotten, nodig voor maatwerk. Tot slot kan met lokale maatregelen in laag 2 en 3 een relatief goedkope en beheersbare situatie worden gecreëerd voor de Voorstraat bij eventueel falen van één of meerdere schotten. Om deze oplossing mogelijk te maken is een omwisselbesluit nodig. Het Eiland van Dordrecht zal binnen het Deltaprogramma fungeren als ‘testcase MLV’ voor het nieuwe waterveiligheidsbeleid.