Klimaatatelier Loon op Zand
Het doel van het klimaatatelier is inzicht te krijgen in de effecten van de klimaatverandering op de leefomgeving in de gemeente Loon op Zand en de samenhang tussen de verschillende klimaatthema’s, het watersysteem en de ruimtelijke inrichting. Het betreft een ‘stresstest light’: inzicht in de opgave die op de partijen afkomt en een advies voor vervolg, op basis van nu aanwezige kennis en informatie. De klimaatateliers focussen zich in principe op de vier thema’s uit de klimaateffectatlas: waterveiligheid, wateroverlast, droogte en hitte.
Proces
Het klimaatatelier is op de volgende wijze georganiseerd:
- Tijdens een intakegesprek zijn doel en afbakening van het atelier uitgewisseld, is een conceptprogramma opgesteld, evenals een lijst van uit te nodigen personen en organisaties. Ook zijn afspraken gemaakt over informatie-uitwisseling.
- Het klimaatatelier zelf is gehouden op 2 juni 2016.
- Op 5 juli 2016 wordt het atelier geëvalueerd.
Ter voorbereiding op het klimaatatelier zijn voor de vier relevante klimaatthema’s basiskaarten gemaakt, waarop de te verwachten klimaateffecten waren weergegeven (zie bijlage B in het te downloaden document).Deze kaarten zijn tijdens het atelier besproken. De op de kaarten opgenomen informatie is beoordeeld op compleetheid en relevantie voor de gemeente. Als samenvatting van de gesprekken bij de basiskaarten is een kwetsbaarhedenkaart gemaakt: op welke locaties en voor welke onderwerpen is gemeente Loon op Zand kwetsbaar voor klimaatverandering?
Resultaten
Als resultaat van het klimaatatelier is onderstaande kwetsbaarhedenkaart opgesteld.
Tijdens het klimaatatelier hebben we gediscussieerd over de klimaatthema’s. De belangrijkste opmerkingen en de kwetsbaarheden zijn:
Kennisvragen en –ontwikkeling
- Door de klimaatverandering gaan de grondwaterstanden veranderen. Het is interessant om uit te zoeken hoe de GHG en GLG in de gemeente Loon op Zand gaan veranderen en wat de invloed van de leemlagen hierop is.
- Een waterwingebied op de grens van de gemeente Loon op Zand en de gemeente Dongen wordt waarschijnlijk uitgebreid. Wat zal de invloed hiervan zijn op de droogte en/of wateroverlast in de gemeente Loon op Zand.
- Wat is de invloed van de hitte, bijvoorbeeld meer warme nachten, voor de mensen? Is het ook mogelijk dat de mensen eraan gaan wennen of zichzelf erop gaan aanpassen?
- Hoe zal de hitte overdag zijn?
Klimaateffecten
Waterveiligheid
- Het klimaateffect waterveiligheid is minimaal in deze gemeente. Als de Maas zal overstromen zal het stedelijk gebied van Loon op Zand niet geraakt worden. Voor de mensen die wel geraakt worden is er waarschijnlijk nog genoeg tijd om geëvacueerd te worden. Daarnaast is de kans dat de water uit de Maas tot Loon op Zand komt klein, omdat er meerdere waterkeringen liggen tussen de Maas en de gemeente Loon op Zand.
Wateroverlast
- Er is grondwateroverlast in de gemeente door de aanwezige bodemstructuur. Op veel plaatsen zijn leemlagen aanwezig in de bodem, waardoor het regenwater lastig kan inzijgen.
- Er is een aantal locaties ingetekend waar stedelijk wateroverlast heeft plaatsgevonden. Een aantal van deze locaties, zoals de Gasthuislaan, is in de afgelopen jaren al aangepakt. Er wordt ook een aantal straten afgekoppeld, waardoor hier waarschijnlijk minder wateroverlast zal plaatsvinden.
- Door een hoogteverschil van 8 meter tussen het oosten en westen van stedelijk Kaatsheuvel, stroomt het water uit het stedelijk gebied af naar het westen. Daarnaast watert ook een aantal glastuinbouwbedrijven af op deze locatie. Hierdoor is dit gebied een erg nat gebied. Er zijn plannen om in de toekomst op deze plek te gaan bouwen.
Droogte
- Als de GLG lager wordt, zullen in een groter gebied meer onttrekkingsverboden komen. Dit kan voor problemen gaan zorgen bij de agrariërs in de gemeente Loon op Zand.
- In het noordwesten van de gemeente zal in de toekomst de watertoevoer waarschijnlijk niet meer gegarandeerd kunnen worden. Dit zal voor problemen gaan zorgen bij deze agrariërs. De agrariërs in het zuidwesten van de gemeente hebben momenteel geen wateraanvoer door het waterschap, dus voor hen zal er niet veel veranderen op dit punt.
- De natuur is erg kwetsbaar voor droogte. Er is een aantal locaties met veengronden. Deze zullen door de veranderende grondwaterstand kunnen uitdrogen. Het bosgebied ‘Drunense Duinen’ is al droge natuur, in dit gebied zal de droogte minder invloed hebben.
- Ten noorden van Kaatsheuvel is een plas met slechte waterkwaliteit. Wellicht gaat dit verslechteren door de invloed van droogte.
Hitte
- In het stedelijk gebied van Kaatsheuvel en Loon op Zand is weinig groen aanwezig. Hierdoor kan de hittedruk oplopen. Ook voor de Efteling is hittestress van belang.
- De hitte heeft ook invloed op de intensieve veehouderij. Bij langere periode van hitte, en meer warme nachten, hebben de koeien een lagere melkproductie.
Lees verder over de conclusies en aanbevelingen in het document bij dit praktijkvoorbeeld.
Contactpersoon
Albert Elshof
ORG-ID
06 53 66 18 69
elshof@org-id.org