Renovatie als aanjager voor klimaatadaptatie in Kanaleneiland Midden
Woningcorporaties zijn belangrijk bij het klimaatbestendig maken van de gebouwde omgeving. Meer dan een miljoen woningen, in bezit van corporaties, zullen in de komende jaren ingrijpend worden gerenoveerd. Klimaatadaptatie heeft hierbij niet de aandacht. In Kanaleneiland Midden bracht initiatiefgroep Klimaatbestendig Wonen betrokken partij bijeen. De samenwerking resulteerde in concrete maatregelen, intensieve ketensamenwerking en heroriëntatie op budgetten. De pilot toont aan dat renovatie een ideaal moment is om de verschillende opgaven voor de gebouwen, de bewoners en de buitenruimte te combineren.
Bij woningcorporaties ontbreekt inzicht over de adaptatienoodzaak. Daarnaast hebben waterbeheerders geen zicht op de opgaven, werkwijzen en problematiek bij de corporaties. In de pilot Kanaleneiland Midden bracht Initiatiefgroep Klimaatbestendig Wonen verschillende betrokken partijen bijeen: corporatie Mitros, de gemeente, het Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden, de provincie en de Watercoalitie. Bij de start van planvorming van een renovatieproject kwamen de partijen in een tweetal sessies bijeen. Om elkaar te leren kennen en na te denken over de eigen en elkaars opgaven. Met als gezamenlijk belang: de kwaliteit van de leefomgeving voor nu en in de toekomst. Hiermee is geïnvesteerd in samenwerking voor de kwaliteit van de wijk en is een beeld ontstaan van de opgaven, kansen en uitwerkingen. Er is een basis gelegd voor verdere kennisontwikkeling. Dit heeft geleid tot de opstelling van een inspiratiedocument (pdf, 29 MB), de directe aanpak van een aantal concrete maatregelen in de renovatieaanpak en het starten van verdere uitwerking.
Regenwater opvangen
Deelnemers zetten in op het 100% afkoppelen van regenwater van het riool. Dit gebeurt door het afkoppelen van de dakvlakken in combinatie met de aanleg van groene daken, om regenwater deels op te vangen en te bufferen. Ook op de nieuw te bouwen bergingen komen groene daken, waardoor de bewoners de daken kunnen zien.
Door tijdens de dakrenovatie het afschot te veranderen, voert het regenwater af naar de openbare ruimte. De aanleg van groenblauwe plinten kan het regenwater van het dak opgevangen. De vernieuwde inrichting van de openbare ruimte hersteld de oorspronkelijke structuren door het aanplanten van bomenrijen, de inrichting van de groene ruimtes en het opwaarderen van het straatprofiel. Een nadere uitwerking moet hiervoor plaatsvinden. In het boekje zijn diverse voorbeelden verzameld.
Inzetten op meer groen
De gezondheid kan worden bevorderd door in te zetten op meer gebruiksgroen, plekken voor ontmoeting en bewegen. Uitgangspunt voor de tuinen is dat al het regenwater dat op de tuin valt ook ter plekke wordt verwerkt. Hiervoor zijn een aantal tips beschreven: zoals het motiveren van de tuineigenaren, het aangaan van tuincontracten en hulp bij de aanleg van goede tuinen. Maar ook het aanbieden de tuinen te halveren en de overblijvende ruimte aan openbaar groen toe te voegen. Voorwaarde is een kwalitatief goede inrichting van de nieuw ontstane openbare ruimte, goed beheer en inzet op sociale veiligheid.
De budgetten voor de wijk voor het klimaatbestendig maken en voor de verbetering van de ruimtelijke kwaliteit kunnen worden gebundeld met de sociale- en gezondheidsopgaven voor de integrale wijkverbetering.
Betrokken bewoners
De partijen zetten gezamenlijk in op het informeren, het inspireren en het zo mogelijk activeren van de bewoners om de hierboven genoemde punten te helpen realiseren. Veel aandacht moet gaan naar het ondersteunen van corporatie Mitros in het verwerven van - tenminste - instemming van de bewoners. Dit kan met hulp van de Gezondheidsdienst, Doenja en Utrecht Natuurlijk.
Resultaten pilot
De pilot heeft geleid tot het aanstellen van een projectleider van de gemeente Utrecht. Verder zijn werkgroepen hard aan het werk en worden concrete technische voorstellen uitgewerkt voordat de uitvoering op korte termijn zal beginnen. Partijen hebben elkaar gevonden en zien de meerwaarde van samenwerking.
Vervolg Kanaleneiland Midden
De gemeente heeft uitgesproken dit traject te willen vervolgen en te komen tot een samenwerkingsovereenkomst. Doel is dat partijen elkaar niet loslaten. Elkaar blijven ontmoeten, elkaar stimuleren en blijven leren van elkaar. En elkaar ondersteunen in de realisatie. Naast de inzet op inrichtingsmaatregelen en betrekken van de samenleving is het gezamenlijk vormgeven van goed beheer een onlosmakelijk onderdeel.
Contactpersonen
Nico van der Linden (Woningcorporaties)
Integraliz
06 13 80 82 09
nico.vander.linden@integraliz.nl
Anneke van Veen (Gemeenten en waterschappen)
Ambassadeur Water GDO
06 30 73 10 03
ae.van.veen@kpnmail.nl