Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel

In de Overijsselse steden Zwolle, Kampen, Zwartewaterland, Enschede, Hengelo en Almelo wordt hard gewerkt om het stedelijk gebied bestand te maken tegen de klimaatverandering. In het Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel werken zij samen met bewoners, ondernemers en kennisinstellingen en de waterschappen Drents Overijsselse Delta en Vechtstromen, de provincie Overijssel en het samenwerkingsverband IJssel-Vechtdelta. Ervaringen uit dit Living Lab helpen vervolgens om klimaatmaatregelen in de hele regio vorm te geven.

Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel

In 2016 werd vanuit het Deltaprogramma gestart met Living Labs Ruimtelijke Adaptatie in het kader van het op te stellen Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie. Doel: vernieuwend te werken aan het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van stedelijk gebied. De drie grote Twentse steden werden in 2016 samen met de steden in de IJssel-Vechtdelta benoemd tot het eerste Living Lab Ruimtelijke Adaptatie in Nederland.

De hooggelegen Twentse steden (Almelo, Enschede, Hengelo) en de laaggelegen IJssel-Vechtdelta steden (Zwolle, Kampen, Zwartewaterland) leren van elkaar door zowel overeenkomsten als verschillen in problematiek.

Programma’s deelnemers Living Lab

Een definitie van een Living Lab is: “In een afgebakend gebied ruimte geven aan innovatieve maatregelen en kennisontwikkeling; samenwerken in publiek-private partnerschappen waarbij participatie en co-creatie worden gestimuleerd en multi-issueprojecten worden vormgegeven om klimaatdoelen te behalen. Dit alles in een continue doorlopende cirkel van exploreren, uitvoeren, evalueren, leren van, bijsturen.”

Beide delen van het Living Lab Overijssel (de hooggelegen Twentse steden en de laaggelegen IJsselvechtdelta) geven hier in hun programma’s invulling aan. Ze omvatten maatregelen om de stad aan te passen aan de klimaatverandering én maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Zowel technische innovaties als vernieuwende manieren van samenwerking worden ontwikkeld. De rode draad is dóén: klimaatprojecten uitvoeren (schop in de grond), kennis ontwikkelen én uitwisselen, proactief communiceren en streven naar co-creatie.

Foto: waterschap Vechtstromen

Actielijnen Living Lab

In het Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel zijn de onderstaande focuspunten benoemd voor de Living-Lab-brede activiteiten:

• Cross overs maken tussen beleidsvelden om doelen, kennis en gelden te koppelen. Hoe zorg je bijvoorbeeld dat plannen betaalbaar zijn en hoe kun je daar slim bestaande geldstromen en budgetten voor gebruiken? Welke technische innovaties uit aanpalende professionele velden kun je inzetten voor klimaatdoelen?
• Procesinnovatie in gebiedsprocessen ontwikkelen en stimuleren. Hoe breng je bijvoorbeeld partijen bij elkaar en zet je een structurele, vernieuwende samenwerking op? Welke aanpassingen zijn nodig in de eigen besturen en organisaties om dergelijke samenwerkingen te laten werken?
• Participatie van inwoners bevorderen bij klimaatmaatregelen. Op welke nieuwe manieren kun je bijvoorbeeld bewustwording en draagvlak creëren? Hoe kun je bevorderen dat initiatieven van inwoners tot structurele veranderingen leiden?

Verslag Stadscollege
Afgelopen september is het Stadscollege gehouden in de Stadkamer in Zwolle, een event met een volle zaal en wervende presentaties van allerlei klimaatactieve deelnemers uit de regio Twente en de IJssel-Vechtdelta. Voor wie er niet bij kon zijn is deze sfeerimpressie (pdf, 962 kB)gemaakt (inclusief foto’s, een 1-minuutfilmpje en de leerpunten van het Living Lab).

Filmclip en verslag Intervisie
In het vierde kwartaal van 2017 hebben deelnemers aan het Living Lab Overijssel intensief kennis gedeeld. Onder andere in een tweetal intervisies, een in Almelo bij waterschap Vechtstromen, de andere bij de gemeente Zwolle. Waarover praatten zij onder leiding van Prof. Dr. Annemieke Roobeek? En wat zijn hun lessons learned? In deze filmclip die van de intervisie is gemaakt, kunt u het van de deelnemers zelf horen. Daarbij vindt u een verslag (pdf, 916 kB) van de intervisies en de presentatie (pdf, 3.6 MB) die bij de intervisie is gebruikt.