Stresstest voor het eiland Goeree-Overflakkee

Stresstest: een eerste opzet

De stresstest is in verschillende werksessies opgesteld door medewerkers van de betrokken partijen. Hierbij is gebruik gemaakt van kaartmateriaal dat beschikbaar was bij deze partijen en informatie over klimaatverandering van onder meer het KNMI, de klimaatatlas Zuid-Holland en de Klimaateffectatlas. In de werksessies is ingegaan op vragen als:

• Hoe is het eiland geworden zoals het nu is?
• Wat kenmerkt het huidige klimaat, en wat verandert er door klimaatverandering?
• Welke kansen liggen er?
• Welke stakeholders zijn relevant ?
• Hoe kan de stap van stresstest naar strategie worden gemaakt?

De bevindingen van de werksessies zijn vast gelegd in de rapportage 'Stresstest Goeree Overflakkee. Het klimaat in beeld op ons eiland (pdf, 13 MB)'. In de stresstest worden acht klimaatontwikkelingen beschouwd:

• Toename overstromingsrisico vanuit rivier en zee
• Toename hitte
• Toename droogte
• Veranderingen windrichting
• Toename extreme neerslag in de zomer
• Toename neerslag in de winter
• Veranderingen in grondwater
• Bodemdaling

Kansen en bedreigingen

De stresstest laat een divers palet aan klimaateffecten zien. In totaal zijn er zestien effecten geïdentificeerd, zoals duinbrandgevaar door droogte en verminderde waterkwaliteit bij drinkwaterinlaatpunten door verzilting. Onderstaande kaart (png, 3.5 MB) geeft een samenvatting van de effecten die een bedreiging vormen.

Naast bedreigingen, zijn in de werksessies ook kansen geïdentificeerd, zoals het verbeteren van de leefomgeving, het vergroten van sociale contacten en het genereren van nieuwe inkomsten. Door temperatuurstijging kan toerisme bijvoorbeeld verder toenemen. Daarnaast zijn er kansen voor nieuwe teelten, nieuw natuurtypen en biomassaproductie. Onderstaande afbeelding (png, 7.8 MB) geeft een impressie van de geïdentificeerde kansen.

De stresstest geeft nog geen volledig beeld van de mogelijke effecten. Het is een eerste indicatie van de kwetsbaarheden en kansen, op basis van de bij de organisaties aanwezige informatie. In een vervolgtraject zullen de uitkomsten worden gevalideerd en aangevuld door het gesprek aan te gaan met andere partijen.

Risicodialoog

Met de uitkomsten van de stresstest zal worden gestart met de risicodialoog. Door interviews met diverse stakeholders en via bewonersavonden wordt bepaald hoe ‘erg’ de risico’s zijn. Om ook kern-specifieke informatie mee te kunnen nemen wordt de dialoog waarschijnlijk op kernniveau gehouden.

Naar een Strategie

Om tot een gedragen strategie te komen wordt eerst in beeld gebracht welke stakeholders er zijn en welke rollen er van belang zijn voor de ontwikkeling en uitvoering van de strategie. Er worden vijf rollen voor personen en organisaties gezien voor de totstandkoming van de strategie:

• Opstellen strategie.
• Incidenteel informatie aanleveren
• Structureel betrokken zijn in een klankbordgroep
• Strategie vaststellen
• Geïnformeerd worden na vaststelling strategie

De rapportage beschrijft een eerste inventarisatie van organisaties die bij bepaalde rollen horen.

Leerpunten uit het project

• Het uitvoeren van de stresstest met een brede groep ambtenaren in een aantal werksessies, is positief bevallen. Doordat ambtenaren van verschillende beleidsvelden betrokken waren, is een breed urgentiebesef ontstaan binnen de overheden.
• Het werkt goed dat voor het hele eiland Goeree-Overflakkee één overheidsorganisatie verantwoordelijk is, zowel ambtelijk als bestuurlijk: de gemeente Goeree-Overflakkee. Samen met de provincie en het waterschap vormen zij één samenwerkingseenheid, dat maakt het makkelijk om voor een groter gebied samen aan de slag te gaan.
• Door de stresstest wordt klimaatadaptatie nu ook opgepakt als belangrijk thema binnen de omgevingsvisie. Onderwerp wordt opgepakt met de omgevingswet.
• De droogte in de zomer van 2018 was een goede droogte-test.

Contactpersoon

Jos ‘t Mannetje
Gemeente Goeree-Overflakkee
j.tmannetje@goeree-overflakkee.nl
140187