Woningcorporaties als krachtige partner bij klimaatadaptatie

Woningcorporaties zijn eigenaar en beheerder van een groot deel van het woningbestand. Zij zijn onmisbare partners in het klimaatbestendig maken van de gebouwde omgeving. Daarom is in Leiden met vier corporaties - Portaal, de Sleutels, Ons Doel en DUWO –  onderzocht, hoe zij kunnen worden geholpen om klimaatadaptatie toe te passen in de praktijk. Daarnaast is verkend hoe de corporaties kunnen samenwerken met de gemeente en wat de rol is van hun huurders.

Resultaten

Kennis verwerven

Er heerst onduidelijkheid over de urgentie en de rol en taken van woningcorporaties bij klimaatadaptatie. Daarnaast geven corporaties aan kennis te missen over klimaatadaptatiemaatregelen en de effecten daarvan. De regie wordt vaak gezien bij de gemeente. Samenwerking met de gemeente is dus onmisbaar. Medewerkers van corporaties zullen echter zelf kennis moeten opdoen, bijvoorbeeld via interne nieuwsbrieven, Aedes, het blad Corporatiebouw en via de vereniging Toezichthouders Woningcorporaties. De woningcorporaties staan open voor pilots in samenwerking met de gemeente. Learning by doing zorgt voor mooie voorbeeldprojecten.

Woningcorporaties activeren

Klimaatadaptatie moet intern worden geagendeerd. Daarnaast is het belangrijk om een visie op te stellen waarin klimaatadaptatie wordt verwerkt. Deze visie wordt door alle afdelingen in de corporatie gebruikt, van Raad van Commissarissen tot de afdeling groenonderhoud. Naast een visie als intern beleidsinstrument, kan klimaatadaptatie ook terugkomen in nieuwbouwplannen, renovatieplannen, planmatig onderhoud, de groenvisie en in de verschillende Programma’s van Eisen.

Klimaatadaptatie kan goed geïntegreerd worden met huidige opgaven in het gebied, zoals energietransitie. Er zijn voldoende meekoppelkansen. Woningcorporaties hebben echter wel behoefte aan goede voorbeeldprojecten.

Belemmeringen voor woningcorporaties

Tijdens het onderzoek bleek dat woningcorporaties nog struikelblokken ervaren om aan de slag te gaan met klimaatadaptatie. Als eerste wordt het als lastig ervaren om alle medewerkers binnen de organisatie te overtuigen van de urgentie van klimaatadaptatie. Daarnaast vinden zij het moeilijk om huurders te motiveren voor het vergroenen van hun tuin. Daarbij is het onduidelijk wie opdraait voor de kosten van klimaatadaptatiemaatregelen.

Welke stappen zijn gezet na het onderzoek?

Na het onderzoek in 2017 zijn de corporaties aan de slag gegaan met klimaatadaptatie. In Leiden Zuid-West wordt de energietransitie verbonden met de klimaatadaptatieopgave. Hier zijn de corporaties Ons Doel en de Sleutels betrokken. De gemeente, de bewoners en Portaal werken aan de transformatie van een parkeerplaats naar een park (Lakenpark). Medewerkers van de gemeente en de corporaties overwegen ‘Samen Leren Adapteren’. In dit project leren ze samen over klimaatadaptatie.

Leerpunten uit het project

• De interviews waren een goed middel om klimaatadaptatie te agenderen. Er is bereidheid om het onderwerp aan te pakken. Het samen met de gemeente kennis en kunde vergaren en pilots uitvoeren is kansrijk.

• Het helpt om kenbaar te maken dat klimaatadaptatie technisch niet moeilijk of duur is in vergelijking met bijvoorbeeld de energietransitie.

• Er is grote bereidheid om te starten met klimaatadaptatie. “We willen en moeten, we zijn het de huurders verplicht! Iedereen is probleemeigenaar”.

Contactpersoon

Anneke van Veen
Adviseur kwaliteit leefomgeving
Bureau van Veen
Ae.van.veen@kpnmail.nl