Hitte en droogte in kleine kernen in Overijssel

Niet alleen grote steden hebben last van hitte en droogte. Kleine kernen kunnen er net zoveel last van hebben. Dat blijkt uit een onderzoek van de provincie Overijssel.

De provincie heeft dit onderzocht omdat de vier werkregio’s Ruimtelijke Adaptatie in Overijssel meer wilden weten over hittestress en droogte. Een van de conclusies van het onderzoek is dat stedelijke hitte-eilandeffecten ook aanwezig zijn in kleine kernen. Dit waren de onderzoeksvragen:

1. In welke mate spelen hitte en hittestress een rol in de kleine kernen en in het landelijk gebied van Overijssel?
2. In welke mate speelt droogte een rol in de kleine kernen van Overijssel?
3. Welke andere ‘extremen’ als gevolg van klimaatverandering verdienen ook aandacht?
4. Welke maatregelen zijn er mogelijk in relatie tot hitte en droogte?
5. Wat is de effectiviteit van de beschreven maatregelen voor hittestress en droogte?

Wat zijn de conclusies?

Omdat het onderzoek breed is opgezet, zijn de conclusies van het onderzoek heel divers. Een paar van de belangrijkste conclusies:

• In kleine kernen komen ook hitte-eilandeffecten voor. Een hitte-eiland is een plek waar de temperatuur veel hoger is dan in de omgeving. Vaak zijn dat plekken met veel gebouwen en weinig groen en schaduw. Hitte-eilanden komen veel voor in steden, maar uit dit onderzoek blijkt dat ze ook voorkomen in grote en kleine kernen.
• Je kunt het hitte-eilandeffect meten op basis van oppervlaktetemperatuur of op basis van luchttemperatuur. Bij het meten op basis van oppervlaktetemperatuur blijkt dat hitte-eilanden sneller ontstaan op grote oppervlakken met veel verharding. Bijvoorbeeld op parkeerterreinen en bedrijventerreinen. Dit zie je zowel in grote als in kleine kernen.
• Ook op akkers en in weilanden kan de oppervlaktetemperatuur sterk toenemen. Dit gebeurt vooral als planten verdroogd zijn of kort na de oogst.

Hoe is het onderzoek uitgevoerd?

Het onderzoek is op verschillende manieren uitgevoerd:

• De onderzoekers geven een overzicht van uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek hierover in Nederland en internationaal.
• Ze hebben interviews gehouden met overheden en bedrijven (w.o. veehouders en verzorgingshuis) in Overijssel, en met kennisinstituten.
• Er is gebruik gemaakt van meteorologische metingen en satellietbeelden van de oppervlaktetemperatuur in de zomer van 2018.

Waarvoor is meer onderzoek nodig?

De onderzoekers adviseren onder andere om verder onderzoek te doen naar:

• Wat zijn de hitte-eilandeffecten in wijken en straten? En hoe is de gevoelstemperatuur in straten en op openbare plekken waar veel mensen samenkomen?
• Hoe is de gevoelstemperatuur en de luchtvochtigheid in stallen? Veroorzaken hoge gevoelstemperatuur en luchtvochtigheid hittestress bij dieren? Verschilt dit per diersoort?

Contactpersoon

Marcel Tonkes
Provincie Overijssel
m.tonkes@overijssel.nl
06 -1082 3542