Capelle aan den IJssel gaat bodemdaling en wateroverlast tegen met WaterWeg

Wat was de aanleiding voor het project WaterWeg?

De riolering in de straat Arica was toe aan vervanging. De gemeente plande daarom een groot onderhoudsproject en greep de kans aan om de straat ook klimaatbestendig te maken. Omdat water een centrale rol speelt, heet het project WaterWeg.

Wat houdt het project WaterWeg in?

In het project WaterWeg combineert de gemeente het groot onderhoud van de straat met klimaatadaptatiemaatregelen. De gemeente vervangt de riolering en het openbaar groen, en verhoogt de straat. Tegelijkertijd laat de gemeente op zes manieren het water opslaan en infiltreren in de bodem:

• Waterbergende wegfundering
• Natuurlijke waterberging
• Kolkloze straat
• Groenblauwe straat
• Groen parkeren en groene weg
• Trappen

Waterbergende wegfundering

Onder de straat plaatst de gemeente twee typen funderingen die water kunnen opvangen:

• Bufferblocks. Bufferblocks zijn grote betonnen blokken met een holle ruimte. De betonnen blokken kunnen duizenden liters water opvangen. De Bufferblocks worden in het project de Waterweg voor het eerst toegepast.
• Lavastenen. Lava komt vrij bij een vulkaanuitbarsting. Tijdens het stollen van lava ontstaan luchtbellen. Lavastenen kunnen daardoor veel water opvangen.

De Bufferblocks en lavastenen voeren het water langzaam af naar de bodem. Daardoor is er minder kans op wateroverlast bij hevige regenval. Zo blijft de bodem vochtig en vermindert de bodemdaling.

Natuurlijke waterberging

De gemeente legt ook een natuurlijke waterberging aan. Dat is een lagergelegen groene plek, het heet ook wel een wadi. Als het regent stroomt het water uit de omgeving via blauwe goten naar de natuurlijke waterberging toe. Met witte pijlen is de stroomrichting van het water aangegeven. Doordat het water zichtbaar door de straat stroomt, worden bewoners zich bewust van het water. Daarna infiltreert het water langzaam in de bodem. De waterberging vermindert de kans op wateroverlast en draagt bij aan de biodiversiteit.

Video: Michael Afanasyev, Misea Consultancy

Kolkloze straat

Een deel van de straat krijgt geen kolken. Dat betekent dat er geen putten zijn om het regenwater af te voeren. In plaats daarvan leiden blauwe goten het water naar de nabijgelegen sloot. Dit draagt net als de natuurlijke waterberging bij aan de bewustwording van water in de straat. Afkoppelstenen voeren het water dat op de daken valt naar de straat af. Deze maatregel voorkomt dat regenwater in het riool terecht komt.

Groenblauwe straat

In een deel van de straat wordt het midden van de straat groen gemaakt. Als het nodig is, kun je erover heen rijden. Je rijdt dan in een soort karrespoor over het groen. Dit zorgt voor een groene uitstraling van de straat. Ook kan het regenwater hier in de bodem infiltreren.

Groen parkeren en groene weg

De straat krijgt groene parkeerplaatsen. Dat zijn parkeerplaatsen met stenen waar gras in groeit. Het geeft een groener beeld en het water kan tussen de stenen door infiltreren in de grond. Zulke stenen worden ook in een gedeelte van de straat geplaatst. Daardoor ontstaat een groene weg.

Trappen

De Arica ligt voor een deel tegen de dijk van de Hollandse IJssel. De drie trappen verbinden de straat met de dijk. De gemeente vervangt de trappen en geeft ze een eigen thema:

• De dijktrap. Deze betonnen trap laat zien dat de straat onder zeeniveau ligt. Op de trap staan verschillende waterhoogtes aangegeven: hoogwater, laagwater en de waterhoogte bij de stormvloed in 1953. Zo maakt de trap duidelijk hoe de dijk de straat beschermt tegen overstroming. De basaltblokken en damwanden die je bij de trap ziet, versterken dit beeld.
• De groene trap. Deze trap bestaat maar voor een deel uit beton. De rest van de trap is groen. Door het groen blijft het koeler op de trap. Daarnaast kan regenwater in de bodem infiltreren.
• De watertrap. Langs deze trap loopt het regenwater naar beneden, terwijl je zelf droge voeten houdt.

Wat zijn de ervaringen met WaterWeg?

De ervaringen met de maatregelen in het project zijn tot nu toe positief:

• Er zijn twee hevige regenbuien geweest, maar dat leidde niet tot wateroverlast.
• Het water dat via de blauwe gootjes naar de natuurlijke waterberging stroomt, infiltreert binnen 24 uur in de bodem.
• Het was makkelijker dan gedacht om de Bufferblocks te plaatsen. Hoe goed ze precies werken weet de gemeente nog niet. Omdat ze de blokken als eerste partij gebruikt kan ze die nog niet met blokken op andere plekken vergelijken.
• Door de bodem vochtig te houden hoopt de gemeente bodemdaling tegen te gaan. Daarmee is er ook minder kans op verzakkingen. De gemeente gaat monitoren of dat ook echt werkt.

De ervaringen die de gemeente opdoet met WaterWeg kan ze gebruiken voor andere plekken en straten. Omdat de gemeente meedoet met het Europese project STAR2Cs kunnen ook gemeenten in andere landen er hun voordeel mee doen.

Wat is STAR2Cs ?

STAR2Cs is een project waar Europese gemeenten ervaringen met elkaar delen over klimaatadaptatie. Er doen gemeenten mee uit het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, België en Nederland. Het doel van het project is om te leren van elkaars aanpak. De gemeenten wisselen ervaringen uit over maatregelen en over hoe je inwoners en bedrijven het beste kunt betrekken bij het maken van adaptatieplannen. Daarnaast gaat het over hoe je gebruik kunt maken van initiatieven en ideeën van inwoners en organisaties. STAR2Cs leverde een financiële bijdrage voor de ontwikkeling van WaterWeg.

Contactpersoon

Dirk van den Heuvel
Gemeente Capelle aan den IJssel
d.van.den.heuvel@capelleaandenijssel.nl