Tilburg werkt aan een koele stad met een uitvoeringsagenda klimaatadaptatie

Hoe is de uitvoeringsagenda tot stand gekomen?

Omdat Tilburg een uitvoeringsagenda wil die door zoveel mogelijk mensen en organisaties wordt ondersteund, heeft de gemeente gesprekken gevoerd met allerlei verschillende partijen, zoals waterschappen, woningbouwcorporaties, gezondheidsinstellingen, scholen, musea en bedrijven. Maar ook bewoners hebben meegedacht. Er zijn bijvoorbeeld workshops georganiseerd. De resultaten daarvan zijn verwerkt in de uitvoeringsagenda. Daarnaast heeft de gemeente stresstesten gedaan. Op basis van die stresstesten kan de gemeente zich richten op de situaties die het meest urgent zijn en gesprekken voeren met belanghebbenden. De klimaatadaptieve projecten die al lopen, probeert de gemeente te ondersteunen en te versnellen.

Welke doelen staan er in de uitvoeringsagenda?

Centraal staat dat de stad, de dorpen en het buitengebied groener worden. Daarvoor heeft de gemeente zes doelen opgesteld. Ze verplicht zich daarbij niet om die doelen te halen, maar geeft ermee wel de urgentie van klimaatadaptatie aan.

Hieronder staan de zes doelstellingen:

1. Het buitengebied moet gevarieerd, natuurlijk en vitaal worden. Dat betekent bijvoorbeeld dat er aan de rand van de stad genoeg groen is. Innovatieve ondernemers werken daaraan mee. De bodem is gezond en er is meer biodiversiteit. Het project Brabants bodem draagt hieraan bij. Het is een project op provinciaal niveau om onder meer het Brabantse cultuur- en natuurlandschap te verbeteren.
2. De stad krijgt veel robuuste groenblauwe structuren, met een verbinding naar het buitengebied. Denk hierbij aan planten en bomen langs de wegen, en genoeg parken en waterspeelplaatsen.
3. De gemeente wil een koele woonomgeving creëren. Dat kan bijvoorbeeld door zoveel mogelijk verharding in straten en wegen te vervangen door groen. En door ervoor te zorgen dat er in speeltuinen veel schaduw is. Ook inwoners kunnen bijdragen aan verkoeling, door hun tuinen te vergroenen en zelf regenwater op te vangen. Het project StraatNL draagt aan dit doel bij door bewoners van versteende woonwijken te stimuleren om mee te denken over hoe ze hun omgeving kunnen vergroenen.
4. Tilburg wil met nieuwbouw een voorbeeld geven voor de toekomst. In nieuwe wijken worden de straten zo groen mogelijk. Ook de tuinen van de huizen worden groen. Daarnaast houdt de gemeente bij de bouw rekening met klimaatrisico’s zoals hitte en wateroverlast.
5. Bedrijventerreinen worden klimaatbestendig. Dat betekent onder meer dat bedrijfspanden tijdens de zomer voldoende koel blijven, met behulp van groene daken en gevels en schaduw van bomen. In het project Green Deal Kraaiven & Vossenberg werken ondernemers samen om kansen te benutten op het gebied van circulaire economie, collectieve energieopwekking, klimaatadaptatie en biodiversiteit.
6. Tilburg stimuleert klimaatbewustwording en koel gedrag. Dat doet ze door ondernemers, bewoners en andere partijen te betrekken bij de uitvoering van haar plannen. Ook heeft Tilburg in beeld welke groepen extra kwetsbaar zijn voor bijvoorbeeld hitte. Daarbij is duidelijk hoe deze groepen beschermd kunnen worden bij extreem weer. Een project dat hierbij aansluit is het plan om in Tilburg een klimaatmuseum op te richten in het Spoorpark.

Voorbeelden van acties en maatregelen

Tilburg stimuleert klimaatadaptieve projecten door ze financieel te ondersteunen. Zo zijn er subsidies voor de aanleg van groen. Ook heeft de gemeente een apart klimaatfonds van twintig miljoen euro ingesteld. Hiermee draagt ze bijvoorbeeld bij aan het klimaatbestendig maken van het Fabriekskwartier en 45 straten in het centrum van Tilburg. Het project ‘Kids and teens keep it cool’ wil kinderen en jongeren actief betrekken om de stad klimaatbestendiger te maken. Het driejarige project ‘1000 Blauwe Tuinen’ streeft ernaar om zoveel mogelijk regenpijpen af te koppelen en tuinen te vergroenen.

Hoe worden de resultaten gemonitord?

Hoewel er op landelijk niveau nog niet veel gebeurt om de effecten van klimaatmaatregelen te meten, wil de gemeente Tilburg hier structureel aandacht aan geven. Op basis van de beleidsregels heeft ze een aantal richtlijnen benoemd. Een voorbeeld van zo’n richtlijn is dat als je een koele looproute wilt aanleggen, hiervoor minstens veertig procent schaduw moet zijn in de straat. Tot slot kan de gemeente stresstesten en koelte- en hittekaarten eens in de zoveel tijd herijken.

Leerpunten

Tilburg heeft ervoor gekozen om de uitvoeringsagenda samen met andere partijen en organisaties op te stellen. Hierdoor heb je te maken met verschillen in snelheid en ambitie. De gemeente heeft geleerd om deze verschillen te laten bestaan, zodat iedereen op zijn eigen wijze en snelheid kan meedoen met de transitie.

Contactpersoon

Petra Mackowiak
Gemeente Tilburg
petra.mackowiak@tilburg.nl