Heerenveen pakt de klimaatopgave aan met een uitvoeringsagenda klimaatadaptatie en biodiversiteit 2020-2022

Hoe is de uitvoeringsagenda tot stand gekomen?

In 2018 heeft de gemeente een startnotitie Klimaatadaptatie opgesteld. En in 2019 heeft ze klimaatadaptatie opgenomen in haar duurzaamheidsprogramma, samen met de thema’s Energietransitie, Biodiversiteit en Circulariteit. De startnotitie en het duurzaamheidsprogramma vormen de basis van deze uitvoeringsagenda.

In welke termijnen is de uitvoeringsagenda opgedeeld?

De uitvoeringsagenda beschrijft de visie van de gemeente en de drie verschillende termijnen waarin ze haar ambities en doelen wil realiseren. Ze denkt daarbij van de verre toekomst terug naar de nabije toekomst:

1) 2050: ambitie op de lange termijn. Voor de lange termijn heeft Heerenveen de algemene ambitie om klimaatrobuust te zijn met een optimale biodiversiteit. Om dat te bereiken, maakt ze gebruik van landelijke kaders zoals het Deltaplan Biodiversiteit en het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie. Ook blijft ze risicodialogen voeren met inwoners, deskundigen en bedrijven, om steeds opnieuw te kunnen beoordelen welke maatregelen het meest urgent zijn.

2) 2030: wenkend perspectief. Voor 2030 heeft Heerenveen strategische doelen opgesteld. De gemeente wil dan op de volgende manieren actief zijn op het gebied van klimaat en biodiversiteit:

• Ze werkt samen met inwoners en bedrijven om de leefomgeving klimaatadaptief en biodivers in te richten en te beheren.
• Ze lost de meest urgente problemen op het gebied van klimaatadaptie en biodiversiteit op.
• Bij nieuwbouw, renovatie en onderhoud van gebouwen richt ze de openbare ruimte klimaatadaptief en biodivers in.
• Ze creëert een sterk natuurnetwerk binnen de gemeente, met als doel om de biodiversiteit te vergroten.

3) 2022: korte termijndoelen. Heerenveen wil de komende jaren deze doelen bereiken:

• De eerste klimaatadaptieve projecten met inwoners zijn al bezig.
• Inwoners, bedrijven en de gemeente zijn zich bewuster van klimaatverandering en weten meer over klimaatadaptatie en biodiversiteit.
• De gemeente weet welke plekken kwetsbaar zijn voor hitte, droogte en wateroverlast. Ze weet ook welke mogelijke oplossingen er zijn.
• Er zijn pilots met natuurinclusieve landbouw.
• De gemeente weet hoe ze het natuurnetwerk kan verbeteren en heeft daarmee een begin gemaakt.
• Het stadscentrum is een ‘showcase’ voor vergroening in de rest van het stedelijk gebied.
• De buitenruimte wordt al klimaatbestendiger en biodiverser.
• De gemeente geeft zelf het goede voorbeeld.

Wat staat er verder in de uitvoeringsagenda?

In de uitvoeringsagenda staat ook hoe Heerenveen haar eigen rol ziet, hoe ze wil samenwerken met verschillende partijen en hoe ze wil communiceren. Verder vind je een uitvoerige beschrijving van tien projecten die de komende jaren worden uitgevoerd. Ieder jaar monitort de gemeente de voortgang en de resultaten van deze projecten, zodat ze op tijd kan bijsturen.

Voorbeelden van projecten

Voor 2022 staan er tien projecten in de uitvoeringsagenda die Heerenveen op korte termijn wil uitvoeren. Hieronder staan vier voorbeelden:

• Dialoog over Klimaatstresstest in knelpuntgebieden: met behulp van de Friese klimaatatlas en door risicodialogen te voeren met verschillende betrokkenen weet de gemeente dat het op bepaalde plekken heel warm kan worden. Het warmst wordt het op bedrijventerreinen, in oude wijken en in verschillende centra. Samen met de betrokkenen bekijkt ze per gebied welke maatregelen en koppelkansen mogelijk zijn.
• Bewonersinitiatieven om te vergroenen: de gemeente biedt begeleiding bij en een subsidieregeling voor initiatieven van bewoners op het gebied van klimaat en biodiversiteit. Een voorbeeld van zo’n initiatief is het ophangen van vijfhonderd nestkastjes voor mezen, om eikenprocessierupsen tegen te gaan. Ook komt er een pilot met geveltuintjes en start de gemeente met een subsidieregeling voor groene daken en andere klimaatadaptieve maatregelen.
• Bedrijventerreinen vergroenen: er komt een visie ‘groene bedrijfsterreinen’ om samen met het bedrijfsleven voor minder verharding en meer groen te zorgen.
• Plan van aanpak klimaatrobuuste gemeentelijke gebouwen: de gemeente gaat haar eigen gebouwen klimaatadaptief maken, bijvoorbeeld door groene gevels aan te leggen. Daarmee wil ze het goede voorbeeld geven en inwoners inspireren.

Leerpunten

De gemeente Heerenveen heeft meerdere inzichten opgedaan. Dit zijn de belangrijkste leerpunten:

• Maatregelen om het ene klimaatdoel te halen kunnen een onverwacht effect hebben op het halen van een ander doel. Een boom die je plant voor extra koelte kan bijvoorbeeld schaduw werpen op aangelegde zonnepanelen.
• De gemeente moet blijven zorgen voor draagvlak onder inwoners en ondernemers. Daarvoor moet ze goed blijven communiceren.
• Een maatregel die logisch lijkt als je hem bedenkt, kan toch moeilijk uitvoerbaar zijn. Bijvoorbeeld omdat er te weinig partijen ervaring mee hebben.
• Omdat ontwikkelingen nooit stilstaan, blijft de gemeente bijleren. Daarom is het goed dat ze een concrete agenda heeft voor de korte termijn en bredere doelen voor de langere termijn. Zo kan ze goed blijven bijsturen.
• Projecten in de openbare ruimte hebben gevolgen voor onderhoud en beheer. Het is belangrijk om de kosten hiervan in beeld te brengen en om ervoor te zorgen dat acties niet eenmalig zijn.

Contactpersoon

Ragna van Sonsbeek
Gemeente Heerenveen
duurzaam@heerenveen.nl