Klimaatschadeschatter helpt Ede om keuzes te maken over klimaatadaptatie

Wat was de aanleiding?

De kaarten in een klimaatstresstest kunnen je een goed beeld geven van de directe en indirecte gevolgen van klimaatverandering. Op welke plekken is er een grote kans op extreme hitte, droogte en wateroverlast? Is er in een gebied veel of weinig risico op hittestress? Waar is het risico op verzakkingen groot? Maar op basis van kaarten ziet niet iedereen de urgentie van die gevolgen. De gevolgen blijven voor sommigen te abstract. De Klimaatschadeschatter maakt de gevolgen concreter door in beeld te brengen wat ze kosten. Deze tool benadert de ernst van het veranderende klimaat financieel. Dat maakt het ook makkelijker om te beslissen welke maatregelen effectief zijn: wat zijn de kosten van een maatregel? En wat zijn de baten, met andere woorden: welke kosten kun je met de maatregel voorkomen?

Hoe heeft Ede de Klimaatschadeschatter gebruikt?

De Klimaatschadeschatter was begin 2018 nog geen online tool. Toch wilde de gemeente toen de klimaatschade voor Ede laten doorrekenen. Dat gebeurde net na de ontwikkeling van de klimaateffectatlas van Ede, die ook hun stresstest is. Ze hebben toen een schatting laten doen van de extra kosten die er tot 2050 zouden zijn door klimaatverandering. Die kosten wilden ze afwegen tegen de kosten voor maatregelen. Omdat Ede een gemeente is met veel landelijk gebied, hebben ze niet alleen de schades berekend in het stedelijk gebied. Ze hebben bijvoorbeeld ook landbouwverliezen en natuurbrandkosten in beeld gebracht.

Wie waren er bij het onderzoek betrokken?

Stichting CAS heeft met literatuuronderzoek de klimaatkosten bepaald. Met behulp van interviews met Wageningen Environmental Research en de Veiligheids- en gezondheidsregio Gelderland-Midden heeft de gemeente de natuurbrandschade bepaald.

Wat waren de resultaten?

In de infographic hieronder staan alle extra kosten door klimaatverandering in Ede voor de periode 2018 – 2050. Hiermee is in één oogopslag duidelijk dat de kosten van klimaatverandering voor alle vier de thema’s enorm zijn. Bij wateroverlast door extreme neerslag gaat het vaak om directe kosten. Bij droogte of hitte gaat het om indirecte kosten: de arbeidsproductiviteit gaat bijvoorbeeld omlaag, de landbouw heeft minder opbrengsten en het risico op natuurbranden wordt groter. Van die indirecte kosten was de gemeente zich tot dan toe nog niet erg bewust.

Wat heeft Ede met de resultaten gedaan?

De gemeente Ede heeft de resultaten gebruikt bij de risicodialogen en gedeeld in het regionale samenwerkingsverband Platform Water Vallei en Eem (PWVE). Ook heeft ze de resultaten gebruikt om het thema klimaatadaptatie breder in haar eigen organisatie in te bedden. Daarvoor lag het onderwerp alleen bij collega’s die werkten in de (afval)waterketen. Tot slot helpen de resultaten de gemeente ook om te bepalen bij welke onderwerpen de hoogste prioriteit ligt: Hoe pakken we wateroverlast aan? Wat is er als eerste nodig om hittestress tegen te gaan? Hoe kunnen we het risico op natuurbranden verminderen? En wat kunnen we doen aan de gevolgen voor de landbouw?

Leerpunten

In Ede hebben ze het volgende geleerd van de Klimaatschadeschatter:

• De Klimaatschadeschatter is naast de Klimaateffectatlas en de bollenschema’s van de NAS een nuttig hulpmiddel om de gevolgen van klimaatverandering in beeld te brengen. Dat blijkt ook uit een enquête in het PWVE.
• Met deze tools is het ook makkelijker om elkaar te begrijpen in gesprekken over klimaatverandering en de gevolgen ervan.
• Het veranderende klimaat raakt verschillende sectoren. Dat maakt het nog belangrijker om de gevolgen ervan samen aan te pakken!
• De kosten in de Klimaatschadeschatter geven een globaal inzicht. Voor een aantal onderwerpen zou de gemeente een preciezere inschatting willen van de kosten. Maar soms geeft de hoofdlijn al voldoende houvast om keuzes te maken.

Contactpersoon

Koen Claassen
Gemeente Ede
koen.claassen@ede.nl