Boeiend Bloeiend Bedrijventerrein Grote Polder
Voor het project Bijenlandschap had het netwerk Groene Cirkels een kaart gemaakt van het ecologische netwerk in de regio rond Leiden. Toen bleek dat bedrijventerrein Grote Polder in Zoeterwoude op die kaart een grijze vlek vormde, was dat voor de gemeente Zoeterwoude de aanleiding om het project Boeiend Bloeiend Bedrijventerrein op te zetten. Met dit project wil ze de biodiversiteit op en rond het bedrijventerrein versterken, de leefomgeving verbeteren en het bedrijventerrein klimaatbestendiger maken.
Grote Polder sluit aan bij Groene Cirkels Bijenlandschap
Door in te zetten op biodiversiteit kon het bedrijventerrein Grote Polder ook aansluiten bij het Bijenlandschap van Groene Cirkels. Groene Cirkels is een netwerk van bedrijven, kennisinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties dat zich inzet voor een duurzame economie. Groene Cirkels Bijenlandschap is één van de projecten die Groene Cirkels initieert.
Hoe heeft de gemeente het aangepakt?
De gemeente heeft verschillende partijen bij het project betrokken: de ondernemers op het bedrijventerrein, Heineken, de Bedrijven Investeringszone van de Grote Polder (BIZ), het Hoogheemraadschap van Rijnland, Wageningen University and Research (WUR) en Buro Lubbers. Ze stelde een werkgroep samen uit de betrokken partijen. De werkgroep liet op basis van onderzoek en verschillende gesprekken met alle betrokkenen een inrichtingsplan ontwerpen. Ze liet daarbij een nulmeting doen door stichting EIS en vroeg een subsidie aan bij de regio en provincie. Die subsidie kon 40% van de kosten vergoeden. De overige kosten hebben de ondernemers en gemeente zelf betaald.
Hoe heeft de gemeente de ondernemers bij het project betrokken?
Om ondernemers van de Grote Polder te stimuleren mee te doen aan het project, heeft gemeente Zoeterwoude aan Heineken gevraagd om deze ondernemers te motiveren. De Heineken brouwerij, die naast de Grote Polder ligt, had namelijk al bijgedragen aan het project van Groene Cirkels. Ze had haar eigen terrein al biodivers en klimaatadaptief ingericht en was daarmee een goed voorbeeld voor de ondernemers. Ook kon ze de denkwijze en doelen van Groene Cirkels uit eigen ervaring aan hen uitleggen. Boeiend Bloeiend Bedrijventerrein startte in 2016 met zes bedrijven die wilden meedoen. Uiteindelijk hebben er vijftien bedrijven meegedaan.
Hoe ziet het bedrijventerrein er nu uit?
Gemeente Zoeterwoude heeft de eigen bermen en de groenzone rond het bedrijventerrein opnieuw ingericht. De ondernemers gingen met hun eigen kavels aan de slag. Het project op de Grote Polder is inmiddels afgerond, maar er zijn nog steeds bedrijven op het terrein die zelf hun eigen kavel biodivers en klimaatadaptief inrichten. De Bedrijven Investeringszone van de Grote Polder stimuleert dit ook. Het project heeft ook andere bedrijventerreinen in Zoeterwoude geïnspireerd om biodiverse en klimaatadaptieve maatregelen te nemen.
Resultaat: meer bijen!
Het hoofddoel van Boeiend Bloeiend was om het leefgebied van bijen en zweefvliegen te vergroten. Dat is gelukt! Stichting EIS monitort het effect om de twee jaar en vergelijkt dit met de nulmeting. Daaruit blijkt dat het resultaat verbluffend is: er zijn veel meer en ook veel meer soorten bijen bijgekomen. Het is mooi dat de ondernemers door de monitoring ook echt het resultaat van het project kunnen zien.
Beheer en onderhoud door gezamenlijke aannemer
De bedrijven zijn zelf verantwoordelijk voor het beheer van hun eigen kavels, maar zij laten het beheer en onderhoud doen door dezelfde aannemer als de gemeente. Hiermee is het beheer- en onderhoudsbeleid van privaat en openbaar terrein gelijk en blijven de kosten beperkt.
Belangrijkste leerpunt: klimaatadaptatie als hoofddoel
Het belangrijkste leerpunt is om klimaatadaptatie als hoofddoel mee te nemen in het project. Dat is bij dit project niet gebeurd. Dat komt doordat klimaatadaptatie tijdens de start van het project minder hoog op de agenda stond dan nu. Omdat het klimaat snel verandert, zijn niet alle vaste planten meer geschikt. Zo moeten de ondernemers de vaste planten tijdens de steeds drogere zomers veel water geven. Als Zoeterwoude het project nu zou uitvoeren, zou ze net zoveel investeren in klimaatadaptieve als in biodiverse maatregelen. Deze maatregelen kun je vaak goed combineren, zoals een verlaagde bloemenberm. En door nu meer te investeren, kun je in de toekomst juist kosten besparen.
Een ander belangrijk leerpunt is om rekening te houden met de ondergrond. Op bedrijventerreinen liggen veel kabels en leidingen waar bijvoorbeeld telecommunicatiebedrijven bij moeten. Met hen moet je goede afspraken maken, want je wilt dat die bedrijven de bloemenberm weer netjes achterlaten. Daarnaast beperken de kabels en leidingen de ruimte voor bomen om te groeien.
Contactpersoon
Liselotte Gips
Projectleider Domein Ruimte, Gemeente Zoeterwoude
l.gips@zoeterwoude.nl