Gemeente Pijnacker-Nootdorp stimuleert ontwikkeling van klimaatbestendige bedrijfspanden

Wat was de aanleiding?

De gemeente had in 2010 een plan bedacht voor de ontwikkeling van het bedrijventerrein Heron. Daarin stelde ze voor om een gescheiden rioolsysteem aan te leggen, maar nog wel één waarin het water zo snel mogelijk zou worden afgevoerd. In de jaren daarna kregen de energietransitie, klimaatadaptatie en biodiversiteit meer prioriteit. De gemeente besloot daarom in 2017 om de ambities te verhogen voor de delen van het bedrijventerrein die nog niet aangepakt waren, zonder het bestemmingsplan daarop aan te passen. Naast zelf de openbare ruimte klimaatadaptief en duurzaam in te richten, stimuleert de gemeente ook de ondernemers om bestaande en nieuwe kavels duurzaam in te richten.

Hoe stimuleert de gemeente ondernemers?

De gemeente Pijnacker-Nootdorp heeft een traject opgezet waarin zij ondernemers van nieuwe panden op het terrein begeleidt bij de ontwikkeling van hun pand:

• Dit begint al voordat de ondernemer de reserveringsovereenkomst getekend heeft. De gemeente wijst de ondernemers op het belang van klimaatadaptatie en biodiversiteit.
• Voor de ontwerpfase heeft de gemeente een ‘Kwaliteitsteam’ (Q-team) opgericht. Dit team bestaat onder andere uit een stedenbouwkundige en een specialist van groen. Zij adviseren de ondernemers hoe ze groen, zoals grasparkeerplaatsen en bomen, kunnen inpassen op hun eigen terrein. Daarnaast stimuleren ze hergebruik van dakwater, groene gevels en sedumdaken. Een en ander is vastgelegd in een leidraad die ondernemers in de acquisitiefase al ontvangen.
• De gemeente adviseert ondernemers ook bij groene gevels, omdat de gevels aan de A12 verplicht groen moeten zijn en dit veel vragen oplevert. Doordat deze groengevels op het noorden liggen, krijgt het groen vaak geen direct zonlicht en regenwater. Om de groene gevels netjes te houden, regelt en financiert de gemeente goede begeleiding bij het ontwerp en de aanleg.

Welke maatregelen neemt de gemeente?

De gemeente neemt in de openbare ruimte de volgende maatregelen:

• Ze heeft de hagen verbreed die het private terrein scheiden van het openbare terrein. In het oude inrichtingsplan stonden brede hagen, maar in de praktijk bleken deze karig en slecht onderhouden. De gemeente heeft daarom in de openbare ruimte de stoep versmald en een nieuwe haag tegen de bestaande haag van de bedrijven geplaatst. De oude haag heeft ze verwijderd. De kosten daarvan zijn gedeeld met de ondernemers. De gemeente snoeit de nieuwe hagen. Wel moet de ondernemersvereniging het bij de gemeente melden als er een haag beschadigt, bijvoorbeeld doordat iemand er met zijn auto tegenaan is gereden.
• Voor kavels die nog ontwikkeld gaan worden, is een goede breedte en groeiplaats voor de hagen geborgd via het Q-team en de leidraad.
• Het straatprofiel is ondanks de verbreding van de haag nog steeds stenig. Aan beide kanten van de weg ligt namelijk een breed voetpad. Gekozen is om het voetpad aan één kant te versmallen voor een haag tussen het wegdek en voetpad.
• Aan de noordzijde van het bedrijventerrein ligt een groenzone met bomen, boomstammen, planten en bloemen. Er zullen nog insectenhotels en vogelkastjes worden geplaatst en nutskasten zullen worden bekleed met groen. In deze groenzone ligt ook een fiets- en wandelpad, zodat medewerkers of andere gebruikers een rondje kunnen lopen door het groen tijdens de lunchpauze of een belafspraak.
• Bedrijventerrein Heron ligt aan een station met sneltrams, metro’s en snelbussen van Randstadrail. De toegang vanaf het station tot het bedrijventerrein wordt opnieuw ontwikkeld met veel groen en water. Daarnaast komt er bij het station een dashboard waarop de duurzaamheidsprestaties van het bedrijventerrein staan.

Wat is het resultaat?

De vergroening van het bedrijventerrein Heron vermindert wateroverlast, gaat hitte tegen en versterkt de biodiversiteit. En het groen maakt het bedrijventerrein een stuk aantrekkelijker voor medewerkers en andere gebruikers.

Ontmoeting in het (digitale) Huis van Heron

De gemeente deelt graag haar kennis en ervaring over het project van bedrijventerrein Heron. Daarom wilde ze op Heron een ontmoetingsplaats bouwen voor iedereen die interesse heeft in duurzaamheid en circulaire economie: het Huis van Heron. Het moest een huis worden waar startups en studenten hun nieuwe ideeën konden presenteren, ondernemers elkaar konden ontmoeten, particulieren informatie konden vinden over duurzame oplossingen voor hun eigen woning, en waar scholen hun leerlingen konden lesgeven over duurzaamheid. Alleen bleek het fysieke gebouw helaas niet realiseerbaar, daarom is het een digitaal huis geworden. Dit digitale huis is inmiddels gelanceerd.

Leerpunten

De belangrijkste leerpunten:

• Het is nodig om ondernemers te stimuleren om te vergroenen, omdat de meeste ondernemers de toegevoegde waarde van groen niet direct zien.
• Regelgeving, zoals een bestemmingsplan en beeldkwaliteitsplan, is nodig om zaken te kunnen afdwingen zodat alle ondernemers maatregelen nemen.
• Ondernemers kunnen het beste nu klimaatadaptieve maatregelen nemen op en rondom hun pand. De panden die er nu staan zijn vier tot vijf jaar oud, maar kunnen in deze staat niet makkelijk meegaan met de energietransitie. Eén van de oorzaken is dat de dakconstructie geen zonnepanelen kan dragen.
• De gemeente heeft ervaring met grasparkeerplaatsen, maar ondernemers en ontwikkelaars vinden het lastig om ze te onderhouden. Zij doen dit liever niet. Daarom gaat de gemeente ook akkoord met half verharde parkeerplaatsen die waterdoorlatend zijn.

Contactpersoon

Harm Renders
Projectmanager Bedrijventerreinen bij gemeente Pijnacker-Nootdorp
h.renders@pijnacker-nootdorp.nl