Klimaatadaptatie en monitoring in Rotterdamse wijk Bospolder-Tussendijken

Welke maatregelen zijn er genomen?

De gezamenlijke binnentuin is vergroend en is er waterpasserende verharding aangelegd. Bij een waterpasserende verharding hebben de tegeltjes in de binnentuin een open voeg waardoor het water in de bodem kan wegzakken. Onder deze waterpasserende verharding liggen over de hele lengte infiltratiekratten om het regenwater op te vangen. De regenafvoeren van de daken van de omringende gebouwen zijn op deze infiltratiekratten aangesloten. Hierdoor kan de binnentuin duizenden liters water opvangen. Verder hebben de woningen van Schans-Watergeus onder andere een nieuwe dakisolatie en een nieuw ventilatiesysteem gekregen.

Monitoring van de binnentuin

Schans-Watergeus was voor woningcorporatie Havensteder één van de eerste projecten waarin klimaatadaptatie een grote rol had. Daardoor waren er nog veel vragen: Hoe goed werkt de waterberging eigenlijk? Hoeveel water vangt hij in werkelijkheid op? En zorgt het groen voor extra koelte bij warm weer? Antea Group en de gemeente Rotterdam hebben de effecten van de maatregelen gemonitord om daar duidelijkheid over te krijgen.

Waterberging werkt goed bij zware bui

De gemeente Rotterdam heeft onderzocht of het systeem van infiltratiekratten goed werkt. In de bodem van de binnentuin zit een peilbuis, die met een sensor de grondwaterstand meet. Uit metingen van de gemeente blijkt dat er in 2020 bij twee zware buien water in de kratten heeft gestaan en dat de berging zijn werk dus doet. Hoewel de grondwaterstand bij zware buien stijgt, ontstaat er geen overlast. Het geïnfiltreerde water kan bovendien goed wegstromen naar de omgeving.

Afwachten of berging ook werkt bij extreme bui

De waterberging is ontworpen voor extreme buien, maar die zijn nog niet gevallen. De gemeente moet dus afwachten of de waterberging ook dan goed werkt. Verder is het de vraag of de bodem in de toekomst langzaam dichtslibt. Dit zou betekenen dat er minder regenwater tegelijk kan infiltreren in de bodem. De gemeente blijft dit de komende jaren monitoren. Hierbij onderzoekt ze ook of rioolvervanging of veranderingen in het grondwatersysteem de waterberging beïnvloeden.

Effecten op hittestress

Ingenieursbureau Antea Group heeft onderzocht welke effecten de vergroende tuin heeft op hittestress in de omgeving. Uit het onderzoek blijkt dat de hitte in de binnentuin is afgenomen doordat veel verharding vervangen is door groen. De groene tuin biedt bewoners een koele plek tijdens hittegolven. Het ingenieursbureau verwacht dat de maximale temperatuur verder afneemt als de bomen en struiken groter worden.

Leerpunten

Dit project heeft de samenwerking tussen de betrokken partijen verstevigd. Voor woningcorporatie Havensteder heeft het ook de basis gelegd voor het programma Klimaatadaptief Vastgoed. Dit programma brengt de opgaven, risico’s en kansen van klimaatverandering voor vastgoed in kaart. Daarnaast kwamen uit dit project de volgende leerpunten naar voren:

• Het was beter geweest als er in de investeringsfase al financieel ruimte was gemaakt voor de klimaatadaptieve binnentuin. Dan hadden de verschillende partijen de werkzaamheden aan de woningen en de buitenruimte beter op elkaar kunnen afstemmen.
• De klimaatadaptieve binnentuin was niet meteen vanaf het begin een integraal onderdeel van de werkzaamheden. Dat zorgde voor onzekerheid, waardoor Havensteder de bewoners niet meteen bij het project kon betrekken.
• Als een project te lang duurt, is het mogelijk dat je geen subsidie meer kunt aanvragen, bijvoorbeeld bij het Rijk of bij een gemeente. Voor grote organisaties zoals woningcorporaties kan dat problemen opleveren. Hun projecten duren soms jaren. Het zou daarom beter zijn als er bij subsidieregelingen meer ruimte is voor grotere en langdurige projecten.
• Het was een technische uitdaging om een waterberging aan te leggen in een omgeving die al lange tijd bebouwd is. Om alle belangrijke informatie bij elkaar te krijgen voor een goed ontwerp, is het nodig dat de gebouweigenaar en de gemeente er veel energie in steken.

Contactpersoon

Klimaatkrachtig Delfland
info@klimaatkrachtig.nl