Urban adaptation to climate change in Europe 2016 — Transforming cities in a changing climate

Het betoog is dat klimaatverandering een systemische uitdaging is, omdat het interacteert met sociaal-economische factoren. Klimaatadaptatie moet dus in alle dossiers moeten worden meegenomen. Het rapport schetst routes naar aantrekkelijke, duurzame, klimaatadaptieve Europese steden, met een stevig doortimmerd, op governance gericht betoog, en heel veel voorbeelden van tools en projecten. Het maakt bij de te volgen strategieën onderscheid tussen ‘coping’, ‘incremental’ en ‘transformative’ (omgaan met, opschalen en transformeren). Bij ‘coping’ is de strategie omgaan met de zich aandienende ‘rampen’, zoals overstroming, wateroverlast of hittestress. Op de korte termijn zijn er benefits (de boel wordt opgeruimd) maar op de lange termijn levert het niets op. Bij iedere nieuwe ramp zijn er weer hoge kosten. Bij ‘incremental’ worden extra maatregelen genomen, gebaseerd op bestaande technieken, om zich beter voor te bereiden op rampen (de risiconiveaus worden verlaagd of gelijk gehouden). Er zijn langere termijn benefits omdat er grote aanpassingen worden gedaan, maar het niveau daarvan vlakt door voordurende klimaatverandering af. Bij ‘transformation’ wordt het hele systeem aangepast, de stad wordt adaptiever, duurzamer en flexibeler. De aanvankelijke kosten en inspanningen zijn hoog, maar de benefits zijn groter en vlakken langzamer af, omdat het gemakkelijker is om aan te passen aan nog niet voorspelde gevolgen van klimaatverandering. Het rapport stelt dat alle strategieën voor- en nadelen hebben, maar leest vooral als een pleidooi voor transformatie, waarbij ook alvast rekening wordt gehouden met een mogelijke temperatuurstijging van 4-5 graden. Klimaatadaptatie, -mitigatie en sustainable development goals moeten tegelijkertijd aangepakt worden in een transformatie. Daarbij wordt ingegaan op het verschijnsel lock-in: het inslaan van wegen/het kiezen van oplossingen die (lokaal) de stedelijke flexibiliteit verminderen, de route naar duurzaamheid/resilience versperren en hoge toekomstige kosten met zich meebrengen. Bouwen op overstromingsgevoelige plaatsen wordt als zo’n lock-in activiteit benoemd.