Lakenplein in Leiden wordt Lakenpark

Een compact Nul op de Meterwoningenblok is gebouwd, met inpandige parkeergelegenheid, omgeven door veel groen. De buitenruimte is zodanig ingericht dat piekbuien kunnen worden opgevangen. Langere droge periodes zijn minder bezwaarlijk vanwege het bufferen van regenwater in de bodem. Opwarming van de stad wordt verminderd door de aanwezigheid van veel groen, met grote boomgroepen. Een ideale, aantrekkelijke plek om te wonen, voor nu en straks. Klimaatadaptatie draagt zichtbaar bij aan een waardevolle leefomgeving.

Resultaten

Door vanaf de pre-planfase samen te werken konden gelijktijdig doelen van een brede groep stakeholders worden samengebracht. Heel anders dan in reguliere processen waarbij partijen na elkaar elkaars voorstellen beoordelen, waarbij het inbrengen van een eigen wensenpakket vrijwel onmogelijk is. Het voorzitterschap bij een partij die geen belangen heeft maakte de weg vrij om onbezwaard te discussiëren. Tijdens de uitwerking van het definitief ontwerp van de woningen is helaas de aandacht voor dit onderwerp verminderd. Dat maakt dat niet alles optimaal klimaatbestendig en waterbewust is uitgevoerd. Optimaal klimaatbestendig werken betekent het niet, of zo min mogelijk, afvoeren van regenwater op het riool en bij voorkeur ter plaatse infiltreren. Met name in de woningen (omgaan met kraanwater, benutten regenwater, etc.) had dit nog beter gekund. Veel kan toch wel worden gerealiseerd: veel groen, en inspiratie voor het optimaal inrichten van de buitenruimte. Regenwater kan worden vastgehouden, de buitenruimte kan zo worden gemodelleerd dat piekbuien geen probleem zijn en tegelijk ruimte ontstaat voor meer biodiversiteit. Parkeerplaatsen zijn zo klein als mogelijk aangelegd met waterdoorlatende materialen, bolrond gelegd en met wadi’s voor de afvoer van piekbuien. De aanplant van bomen zorgt voor verkoeling en verdamping en van een aantrekkelijke plek. Met voorstellen voor groene oevers langs het Katoenpark, een waterverbinding van de Binnenvestgracht naar de Singel en een kans voor een waterspeelplaats voor oudere kinderen. De bewoners kunnen worden betrokken bij bewust omgaan met (regen)water. Ook bij inrichtingen beheer van hun buitenruimtes, met aandacht voor geveltuinen en de inrichting van de terrassen. Het voorliggende document is inspiratie voor de concrete uitwerking van het Lakenplein.

Afbeelding: Het lakenplein tijdens de opening in juni 2018, de buitenruimte wordt nog verder vormgegeven

Voor veel betrokkenen was het een eerste introductie op het onderwerp, ruim tijd werd besteed aan het delen van kennis en kunde. Het op deze manier samenwerken aan een concrete locatie was verfrissend, met name ook vanwege de diversiteit aan deelnemers. Deze vorm van samenwerking tussen een gemeente en een corporatie is nieuw. Het is  lastig om direct alle interne geledingen mee te nemen terwijl dat wel nodig is. Hiervoor is een bestuurlijk statement en bestuurlijke sturing van belang. Allen gingen weg met huiswerk: wat is er in de eigen organisatie én samen met anderen te doen om in de toekomst automatisch klimaatbestendig te werken? Veel afspraken zijn gemaakt om samen de samenwerkingskansen verder te verkennen. Het optimale doel is een klimaatadaptatie-agenda. Dit project is een perfecte basis voor een verdere uitwerking van meerdere stadsdelen.

Contactpersoon

Anneke van Veen
initiatiefnemer en projectleider
Ambassadeur Water, Vereniging Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling
ae.van.veen@kpnmail.nl

Hiltrud Pötz 
Atelier GROENBLAUW
hiltrudpotz@ateliergroenblauw.nl