Impactproject Programmaontwikkeling veengebied Woerden
De gemeente Woerden ligt voor een groot deel in een veengebied. Als gevolg van oxidatie, krimp en zettingen is het maaiveld in de afgelopen decennia flink gedaald. Met de huidige manier van het gebruik van het landschap betekent dit voor het landelijke gebied in de komende 50 jaar een te verwachten daling van 30 tot 50 cm. In stedelijk gebied kan dit zelfs oplopen tot 75 cm. De gevolgen van deze maaivelddaling in bebouwd gebied is groot. Het leidt tot wateroverlast op straten en wegen en daardoor tot onveilige situaties voor voetganger, fietser en automobilist. Huizen vertonen schade als gevolg van ongelijkmatige zettingen of funderingsschade. Wegen worden kapotgereden, tuinen blijven zakken, riolering gaat kapot en huisaansluitingen breken af.
Voor de gemeente betekent deze maaivelddaling dat het beheer en onderhoud van de openbare ruimte in het veengebied intensiever is dan in andere gebieden. De ervaring leert dat dit neerkomt op ongeveer drie keer vaker onderhouds- en vervangingswerkzaamheden aan riolering en wegen.
De gemeente Woerden heeft het stimuleringsprogramma gevraagd te ondersteunen bij de reconstructie van de Kanis. In de ontwerpfase is expliciet aandacht voor de veenproblematiek. Tijdens twee ontwerpateliers is gekeken naar technische innovaties en de levenscyclus van diverse oplossingsrichtingen. Ook bewoners van de Kanis zijn in het ontwerpatelier actief betrokken.
Resultaten
Lessen
Het betrekken van inwoners al in een vroeg stadium van een reconstructie, zeker zo’n bijzondere als in de Kanis, maakt dat inwoners net als de andere betrokken - professionele - partijen hun eigen kennis en netwerk inbrengen èn aanspreken om mee te denken over creatieve en innovatieve oplossingen. Ze zijn alert, bewust en betrokken bij de oplossingen voor hun eigen buurt. Bovendien staan ze door het vroegtijdig meenemen in het proces open voor nieuwe ideeën. Het is een gezamenlijke zoektocht, waarin inwoners hebben kunnen delen wat de waarden van de Kanis zijn en dit als uitgangspunt hebben kunnen meegeven voor de verdere aanpak van de reconstructie.
Het gezamenlijk optrekken maakt de urgentie om de bestaande situatie aan te pakken voelbaarder en zichtbaarder. En dat maakt ook dat het nemen van tijdelijke maatregelen om de ergste nood te ledigen vanzelfsprekend wordt/is, omdat alle partijen de impact zo voelen.
De verslaglegging in de vorm van getekende posters zorgt voor een lichtere toets en maakt dat er meer toegankelijkheid ontstaat. De tekening laat in één oogopslag zien waar ‘m de crux zit in De Kanis, maakt het besprokene herkenbaar.
Verder is duidelijk dat de open houding: ‘wij weten de juiste oplossing ook nog niet, daar willen we samen met u naar op zoek’, en het tonen van de eigen kwetsbaarheid - aan beide kanten - zorgt dat dit proces tot nu toe goed loopt. Door te starten zonder werktekeningen en schetsen, met onzekerheden over systemen en planningen zorg je ervoor dat je samen met elkaar een proces in gaat. Inwoners staan daardoor niet op achterstand en worden gezien als de praktijkdeskundigen, de kennisdragers van de omgeving.
In dit traject zijn de vooraf geschetste dromen gaandeweg het proces vertaald in opties. Opties die inzichtelijk maken hoe dromen er in praktijk uit kunnen zien. En dan constateren Inwoners soms zelf dat deze opties in hun ‘echte wereld’ niet wenselijk zijn. Zo blijkt de vertaling van de wens ‘minder blik op straat’, namelijk parkeren sterk gegroepeerd of buiten het dorp, bij nader inzien toch niet gewenst. Blik is weliswaar lelijk, maar zonder of verder weg is een ander verhaal. De weg staat dan weer open voor een andere oplossing, een oplossing die wel past bij de inwoners van de Kanis. En deze oplossing kan op straatniveau verschillend zijn. Daar wordt het ontwerpproces weer op ingericht door het organiseren van straatsessies. Zo ontstaat maatwerk.
Contactpersoon
Welmoed Visser
Gemeente Woerden
06 51 02 70 58
visser.w@woerden.nl