Optimalisatie watersysteem Lichtenvoorde
In het stroomgebied van de Baakse Beek treden zowel droogte als wateroverlast op. Gezien de klimaatverandering zijn klimaatmaatregelen in dit stroomgebied nodig om tot een stabieler toekomstbestendig watersysteem te komen met kleinere afvoerpieken. In dit project wordt 13 hectare waterberging in de bovenloop van de Baakse Beek gerealiseerd en het watersysteem rondom Lichtenvoorde geoptimaliseerd. Met de optimalisatie worden de afvoerpieken en kansen op wateroverlast verkleind en water wordt langer vastgehouden in het brongebied van de Baakse Beek.
De Baakse Beek wordt gevoed door de terrasbeken Weijenborgerbeek, Vragenderbeek en de Visserijbeek. Deze beken voeren water af vanaf de landbouwgronden op het Oost Gelderse plateau met ondiep liggende keileemlagen. Door een hoogteverschil van circa 15 meter dendert het water tijdens intensieve neerslag via de terrasbeken naar de Baakse Beek en leidt daar tot hoge afvoerpieken. Het vele water veroorzaakt periodiek wateroverlast op landbouwgronden langs de beken in het brongebied en in de kern van Lichtenvoorde. Om de afvoerpieken te reguleren is ruimte voor waterberging en een optimalisatie van het watersysteem nodig.
In dit project worden de volgende klimaatbestendige maatregelen van oost naar west uitgevoerd:
- Aanpassen stuwen in de Visserijbeek en de Vragenderbeek, zodat het water minder snel naar beneden stroomt en met de stuwen in droge tijden meer water vastgehouden kan worden;
- Realiseren retentiegebieden;
- Aanpassen waterhuishouding waarbij een deel van het water vanuit de terrasrandbeken via een nieuwe watergang ten noorden van Lichtenvoorde naar de Baakse Beek wordt geleid.
Waterberging in dit gebied is het efficiëntst op de locaties waar de terrasbeken vlakker worden. Hier kan per hectare meer water worden vastgehouden dan in hellend gebied. Echter waar de terrasrandbeken vlakker worden ligt ook de kern van Lichtenvoorde. Met het water vasthouden, waterbergen en vertraagd afvoeren in de retentiegebieden wordt water langer in het brongebied vastgehouden en blijft de Baakse Beek langer watervoerend. De reductie van de afvoerpieken vanuit de landbouwgebieden op het plateau leidt tot minder natschade van landbouwgewassen en tot minder wateroverlast in de kern van Lichtenvoorde.
Leerpunten uit het project
Partijen nemen verantwoordelijkheid om acute knelpunten als wateroverlast en natschade voor de toekomst te beperken door het nemen van technische maatregelen. Parallel wordt vanuit de pilot Klimaat Klaor een bredere dialoog met het gebied gevoerd over hoe bewoners, ondernemers en organisaties samen kunnen bijdragen aan een veerkrachtiger gebied dat beter tegen een stootje kan / of samen sponswerking in het gebied vergoten.