Waterschap Hollandse Delta onderzoekt effecten van klimaatverandering op waterkwaliteit

Vind je de relatie tussen klimaatverandering en stedelijke waterkwaliteit een interessant onderwerp? Dan kun je je er verder in verdiepen via het kennisdossier ‘Stedelijke waterkwaliteit’

Hoe is het onderzoek uitgevoerd?

WSHD heeft het onderzoek laten uitvoeren door Bureau Waardenburg. Dit bureau heeft literatuuronderzoek gedaan en data van het KNMI en van het waterschap geanalyseerd. In werksessies met het waterschap hebben de onderzoekers aanvullende informatie verzameld over de huidige effecten van droogte, hitte en extreme neerslag op de waterkwaliteit. Ook hebben ze op basis daarvan analyses gedaan om inzicht te krijgen in de verwachte effecten in de toekomst. Voor sommige onderdelen, zoals verzilting, hebben ze het onderzoek afgestemd met een gelijktijdig lopende studie van Hydrologic.

Wat zijn de belangrijkste resultaten?

De onderzoekers verwachten dat klimaatverandering verschillende effecten heeft op de waterkwaliteit in het gebied van WSHD:

• Eutrofiëring neemt toe. Zowel door toenemende hitte en droogte als door de toenemende neerslag neemt eutrofiëring toe. Dat betekent dat er te veel voedingsstoffen in het water komen, waardoor de waterkwaliteit verslechtert. Er ontstaat bijvoorbeeld sneller blauwalg. Zie voor uitleg van dit proces ook het onderdeel ‘Te veel voedingsstoffen door eutrofiëring’ onderaan de pagina in het kennisdossier Stedelijke waterkwaliteit.
• Meer verzilting. Door zeespiegelstijging, bodemdaling en neerslagtekort kunnen beken, kanalen, rivieren en andere watergangen brakker worden. De onderzoekers verwachten in het zuidwesten van Zuid-Holland geen grootschalige verzilting, omdat er voldoende zoetwater beschikbaar is en blijft om het water door te spoelen. Wel kan er op bepaalde plekken verzilting optreden, zoals in de kleinere watergangen van Goeree-Overflakkee en Voorne-Putten. Een gevolg van verzilting is dat de soortenrijkdom afneemt, waardoor het risico op invasieve exoten toeneemt. Verzilting zou ook kunnen leiden tot een hogere nalevering van fosfor uit de bodem. Voor de bodem is dat niet direct problematisch, maar wel voor het oppervlaktewater. Een overschot aan de nutriënten fosfor en nitraat zorgt voor een teveel aan algen, waardoor het water troebel wordt. Dit beperkt de soorten waterplanten, vissen en andere waterdiertjes die in het water kunnen leven.
• Stratificatie neemt toe. Dat betekent dat het oppervlaktewater niet meer mengt met het diepere water, waardoor er onder andere zuurstofloosheid kan optreden. Zuurstofloosheid zorgt voor vissterfte en verschuiving van soorten.
• Meer verontreiniging in het water. De concentratie microbiële en chemische verontreinigingen in het water neemt toe. Deze verontreinigingen zijn schadelijk voor het leven in en om het oppervlaktewater.

Leerpunt: werk samen met anderen

WSHD zet zich dagelijks in voor het verbeteren van de waterkwaliteit. Het waterschap legt zelf bijvoorbeeld licht aflopende natuurvriendelijke oevers aan en laat vers water vanuit de rivieren de polders in stromen. Ook maakt het sloten en singels aantrekkelijk voor verschillende plant- en diersoorten. Maar dat is niet genoeg. Klimaatverandering dwingt het waterschap om meer te doen, en ook om samen te werken met anderen. Alleen dan is het mogelijk om de waterkwaliteit te verbeteren of zelfs om deze gelijk te houden. WSHD werkt daarom nauw samen met gemeenten en andere partijen, zodat ook zij in hun plannen rekening houden met de waterkwaliteit. Door de warmere zomers zullen bijvoorbeeld meer mensen in en om stedelijk water willen recreëren. Dan is het wel belangrijk dat we er samen voor zorgen dat dit water gezond en veilig is.

Contactpersoon

Mieke van der Laan
Waterschap Hollandse Delta
M.vanderLaan@wshd.nl