Natuurlijke klimaatbuffer Hunzedal Torenveen-Bonnerklap

Wat was de aanleiding voor het project?

Lange tijd was de Hunze op veel plekken gekanaliseerd om landbouw mogelijk te maken in het beekdal. De oorspronkelijke kronkels van de Hunze waren voor een groot deel verdwenen. In 1995 ontwikkelden Het Drentse Landschap, Het Groninger Landschap en het Wereld Natuurfonds de Hunzevisie om meer natuur te creëren in het Hunzedal. Daarin stond dat de Hunze weer moest kunnen slingeren en buiten haar oevers kunnen treden. Ook moest rond de beek vochtig en nat natuurgebied komen in de vorm van natte graslanden, rietlanden en broekbos.

Bekijk deze sfeerimpressie van het gebied uit 2012 of de korte documentaire uit 2014 over de herinrichting van het hele Hunzedal.

Welke maatregelen zijn er genomen?

Om dit gebied van vijfhonderd hectare opnieuw in te richten, hebben de samenwerkende partijen de volgende maatregelen genomen:

• De partijen hebben grond aangekocht, ook buiten het gebied Torenveen-Bonnerklap. Dat maakte het mogelijk om grond met boeren te ruilen. Boeren werkten hier graag aan mee, omdat ze bij de ruil vaak betere grond terugkregen. Sommige boeren zijn nog steeds betrokken als pachters. Zij laten hun vee grazen in de nieuwe natuurgebieden.
• De oorspronkelijke bochten in de beek zijn hersteld.
• Er zijn oude kades afgegraven en nieuwe kades aangelegd om landbouwgebied in de omgeving te beschermen tegen wateroverlast.
• Omdat de landbouw een lager waterpeil nodig heeft dan de natuur, zijn de waterpeilen van elkaar gescheiden. Zo krijgen landbouw en de natuur allebei zoveel mogelijk het ideale waterpeil.
• Het gekanaliseerde deel van de Hunze is afgesloten. Daardoor volgt de hoofdstroom van de Hunze de nieuwe lussen en bochten. Als er heel veel regen valt, kan het water via drempels en de oude hoofdloop het dal in stromen.
• Er zijn slenken gegraven. Dat zijn geulen waarmee je water kunt opvangen en vertraagd kunt laten wegstromen.
• In plaats van stuwen zijn er keiendrempels gekomen. Die waren nodig om hoogteverschillen in de beek op te vangen en toch vismigratie mogelijk te maken. Deze keiendrempels dienen als vistrap voor trekvissen zoals de winde en de serpeling.

Wat zijn de resultaten?

De werkzaamheden in het gebied Torenveen-Bonnerklap hebben de volgende resultaten opgeleverd:

• In het nieuwe natuurgebied ontstaan natte graslanden, moeras en moerasbos met een grotere biodiversiteit: er komen meer plantensoorten, insecten en vogels. Er leven ook steeds meer bevers en otters. Die zorgen voor een rijkere natuur.
• Het nieuwe natuurgebied trekt bezoekers aan, wat onder meer goed is voor horecaondernemers. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld een kanotocht maken over de Hunze.
• Doordat de Hunze weer slingert, komt er variatie in de stroming. Daar komen nieuwe vissoorten op af. Ook komen er andere planten. De natuur wordt hierdoor gevarieerder en mooier. Daarnaast is de waterkwaliteit beter dan vroeger. Dat komt doordat er geleidelijk aan minder vervuiling van meststoffen en bestrijdingsmiddelen komt in het omringende agrarisch gebied.

Contactpersoon

Uko Vegter
Stichting Het Drentse Landschap
u.vegter@drentslandschap.nl
0592 31 35 52