Meer neerslag in steden dan op het platteland

Wereldwijd valt in megasteden meer neerslag dan in de aangrenzende landelijke gebieden. Iris Manola onderzocht of dat ook in Nederlandse steden het geval is.

Wat heeft het onderzoek opgeleverd?

“Het onderzoek is gebaseerd op KNMI-weerradargegevens in een periode van tien jaar. Dit zijn weerdata met een hoge resolutie en hoge kwaliteit. De eerste resultaten laten zien dat het in de grootste Nederlandse steden in de winter gemiddeld 14 procent meer regent dan in het landelijk gebied. In de zomer is het verschil iets kleiner. Hoe groter de stad, des te groter het verschil is. In Amsterdam regent het bijvoorbeeld in alle seizoenen meer dan in de aangrenzende landelijke gebieden. De grootste verschillen hebben we in de zomer- en wintermaanden waargenomen. Uit het onderzoek blijkt dat in een grote stad ook de intensiteit van de buien groter is. De extreme buien die in de zomermaanden door klimaatverandering steeds vaker voorkomen, worden door het stedelijk effect nog wat extremer. Dit kan zelfs oplopen tot 15 procent.”

Het verschil in winterneerslag tussen grote steden, kleine steden en landelijk gebied staat hieronder in een grafiek. De grafiek toont de opgetelde neerslag voor de wintermaanden december, januari en februari voor een periode van 10 jaar.

Waarom heb je dit onderzoek uitgevoerd?

“In Nederland is de jaarlijkse hoeveelheid neerslag in de afgelopen eeuw toegenomen met 25 procent. Door klimaatverandering kan dit verder toenemen. De stijging wordt vooral veroorzaakt doordat er in de wintermaanden meer neerslag valt. Naast de jaarlijkse hoeveelheid neerslag kan door klimaatverandering ook het aantal extreme neerslaggebeurtenissen toenemen. Per graad opwarming kan dit zelfs met 20 procent stijgen. Deze veranderingen in neerslag hebben grote gevolgen voor onze steden. We moeten ze op een andere manier inrichten, waarbij we rekening houden met grote hoeveelheden regen in zeer korte tijd. Het monitoren en begrijpen van stedelijke neerslag is daarbij van belang.”

Waardoor worden de verschillen in regen tussen stad en land veroorzaakt?

“Voor Nederland is dat nog niet onderzocht. Buitenlandse studies laten zien dat gebouwen, wegen en het verkeer een rol spelen. Ze beïnvloeden de wind en de samenstelling van de atmosfeer. Ook het feit dat de temperatuur in de stad hoger is, heeft invloed op de atmosfeer. Steden absorberen veel warmte van de zon; verbrandingsmotoren en de verwarming van gebouwen laten de temperatuur ook oplopen. Een derde factor die in Nederland mogelijk een rol speelt bij het beïnvloeden van de atmosfeer, is de vervuiling in de stad. Een instabiele atmosfeer, in combinatie met voldoende luchtvochtigheid, stimuleert de vorming van wolken en regen.”