Na stresstest ook doorpakken met risicodialoog

Eind 2020 hebben alle overheden een risicodialoog gevoerd over klimaatadaptatie. Dat is zo afgesproken in het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie. Een risicodialoog hangt nauw samen met de stresstest, waarover is afgesproken dat de overheden die uiterlijk in 2019 hebben uitgevoerd. Voor de stresstest verschijnt begin 2019 een geactualiseerde handleiding, met aanbevolen standaarden. Ook voor de risicodialoog verschijnt een handleiding, en er zijn nieuwe instrumenten in de maak.

Adviesbureaus Sweco en ORG-ID hebben een verkenning uitgevoerd naar de ervaringen met de risicodialoog. Er zijn vijftien interviews gehouden met partijen die al een risicodialoog hebben gevoerd. Het blijkt dat ze de stap van stresstest naar risicodialoog lastig vinden. Ze hebben diverse vragen, zoals: op welke momenten moet de dialoog gevoerd worden; wat moet eruit gehaald worden; hoe en wanneer maak je de stap van de stresstest naar dialoog; hoe betrek je bedrijven en bewoners bij het gesprek?

Goede voorbeelden

Het DPRA-team gaat overheden ondersteunen bij het uitvoeren van de risicodialoog. Dat gebeurt op diverse manieren, zegt Yigall Schilp, projectleider risicodialoog. “Bijvoorbeeld door te laten zien wat er al is. Goede voorbeelden en ervaringen zijn nu ook al te vinden op dit Kennisportaal en dat aanbod gaan we verder uitbreiden. Daarnaast is het Deltaprogramma gestart met de totstandkoming van de handleiding risicodialoog. In januari 2019 is daarvoor een bijeenkomst, samen met een aantal gemeenten, waterschappen, provincies en partijen die ook betrokken zijn bij de ontwikkeling van de handleiding van de stresstest.”

Methodologische aanpak

Een risicodialoog is maatwerk. “Je kunt daar niet zomaar een blauwdruk voor maken”, aldus Schilp. “Maar er is wel behoefte aan houvast. Daarom gaan we in de handleiding een methodologische aanpak ontwikkelen en uitwerken die helpt bij het maken van afwegingen. Ook hierbij gaan we gebruik maken van goede voorbeelden. In Enschede is bijvoorbeeld een methodiek ontwikkeld voor het afwegen van risico’s en maatregelen en die is toegepast in het gesprek met de gemeenteraad.” In de loop van 2019 zal de methodologische aanpak beschikbaar zijn voor alle overheden.

Handige instrumenten

Om de risicodialoog goed te kunnen voeren, zijn en komen allerlei instrumenten beschikbaar. Zoals de WaterSchadeSchatter, ontwikkeld door STOWA, en de mindmap Hitte in de Stad, ontwikkeld door de Hogeschool van Amsterdam. “Waar nodig zullen we ook nieuwe instrumenten ontwikkelen”, zegt Schilp. De projectleider benadrukt dat dit niemand moeten weerhouden van het nu al uitvoeren van een risicodialoog – of een stresstest. “Ben je al bezig, ga dan vooral door! Bijsturen kan altijd. Bovendien: stresstesten en risicodialogen zijn eigenlijk nooit af. Iedere ontwikkeling of ieder nieuw inzicht kan aanleiding zijn voor een nieuwe stresstest of risicodialoog. En ook onze instrumenten en ondersteuning zullen aangepast worden, als daar aanleiding voor is. Bijvoorbeeld als er nieuwe klimaatscenario’s zijn of als er nieuwe kennis is ontwikkeld over de effectiviteit van maatregelen. Het is een dynamisch proces.”

Procesondersteuning

Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat heeft eerder bekend gemaakt dat ze in totaal 20 miljoen extra vrijmaakt in 2019 en 2020. Een deel van dat geld wordt ingezet voor de ondersteuning van de overheden bij het uitvoeren van stresstesten en risicodialogen. Hoe overheden hier precies gebruik van kunnen maken, wordt begin 2019 duidelijk.