Hitte- en eenzaamheidskaart: waar zijn risico’s door hitte het grootst?
Een nieuwe kaart maakt in één oogopslag duidelijk in welke stadswijken eenzame ouderen risico lopen bij hitte. De kaart is een combinatie van hittekaarten uit de Klimaateffectatlas en eenzaamheidskaarten van het RIVM. Veertig grote gemeenten in Nederland, de G40, hebben nu allemaal een eigen hitte- en eenzaamheidskaart. Onderaan staan de links naar deze kaarten. De eerste exemplaren zijn gepresenteerd tijdens het symposium over lokale hitteplannen, op 8 oktober in Amersfoort.
Vijf voorbeelden van de nieuwe hitte- en eenzaamheidskaart, gepresenteerd door medewerkers van de gemeenten, Climate Adaptation Services, Tauw, het Klimaatverbond en dagvoorzitter Margot Ribberink
Waarom een hitte- en eenzaamheidskaart?
De hitte- en eenzaamheidskaart komt voort uit de proeftuin Hitte en Gezondheid die advies- en ingenieursbureau Tauw en Klimaatverbond Nederland dit voorjaar in vier gemeenten hebben uitgevoerd, in opdracht van de Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS).
Edwin van der Strate (Tauw): ‘De hittekaarten die we nu nog gebruiken voor de stresstesten geven aan waar de hitte in de stad het grootst is, maar niet waar dit een probleem is voor kwetsbare groepen. We weten dat thuiswonende, eenzame 75-plussers erg kwetsbaar zijn voor hitte, vooral omdat ze een lagere dorstprikkel hebben. Daardoor drinken ze minder en drogen ze eerder uit. Daar kunnen ze in het ergste geval aan overlijden.’
Madeleen Helmer (Klimaatverbond Nederland): ‘We ontdekten vorig jaar het programma Eén tegen eenzaamheid van het ministerie van VWS. Dat programma is voor een groot deel gericht op dezelfde doelgroep én op het versterken van lokale coalities. We dachten: dát netwerk hebben we nodig tijdens hitteperiodes, maar hoe komen we met ze in gesprek? Toen we de eenzaamheidskaart van het RIVM ontdekten, maakten we een sprongetje. Kaarten! Daar kunnen we wat mee!’
Wat laat de kaart zien?
Climate Adaptation Services (CAS) heeft voor elk van de 40 gemeenten een hitte- en eenzaamheidskaart gemaakt. De kaart laat zien in welke wijken het risico door hitte voor eenzame 75-plussers het grootst is. Arjen Koekoek (CAS): ‘In bijna de helft van de 40 gemeenten zijn hotspots te vinden waar een hoog risico op hittestress samenkomt met een hoog aantal eenzame 75-plussers.’
Wat kun je ermee?
De hitte- en eenzaamheidskaart kan gemeenten helpen tijdens de risicodialoog, wanneer ze afwegingen maken voor de aanpak van hitte. Die dialoog kan leiden tot – of deel uitmaken van – het lokaal hitteplan van een gemeente. Zo kan de hitte- en eenzaamheidskaart gemeenten en maatschappelijke organisaties helpen om de gezondheidsrisico’s tijdens een hitteperiode nog meer te beperken.
Waar vind je de kaarten?
Sinds juni 2020 is er een nieuwe versie van de kaarten. Deze vind je onderaan het nieuwsbericht ‘Hitte en eenzaamheidskaart voor alle gemeenten’. Deze kaarten zijn gemaakt op basis van de nieuwe hittekaart gevoelstemperatuur die sinds juni 2020 in de Klimaateffectatlas staat. Nieuw is ook dat er nu kaarten zijn voor alle gemeenten met stedelijk gebied in Nederland, en niet meer alleen voor de G40.