Klimaat is hot in Brussel

Gepubliceerd 9 september 2020

In Brussel gebeurt momenteel veel op het gebied van klimaatadaptatie. De Europese Commissie bracht bijvoorbeeld onlangs een Blue Paper (pdf, 807 kB) uit met daarin een raamwerk voor een ambitieuzere EU-klimaatadaptatiestrategie. Daarvoor zijn ook impact assessments uitgevoerd en heeft er een publieke consultatie plaatsgevonden. Het werk vertraagt niet door de coronacrisis. ‘In tegendeel: COVID-19 onderstreept de noodzaak van langetermijnmaatregelen die landen weerbaarder en veerkrachtiger maken’, zegt Willem Jan Goossen, beleidsadviseur internationale zaken bij het ministerie van IenW.

De publieke consultatie richtte zich op twee vragen: wat gebeurt er al in de verschillende lidstaten op het gebied van klimaatadaptatie, en welke elementen zou een nieuwe klimaatadaptatiestrategie volgens de lidstaten in ieder geval moeten hebben? “De nieuwe strategie moet verschijnen in het eerste kwartaal van 2021”, zegt Goossen. “In de komende maanden werkt de Europese Commissie aan een eerste voorstel.”

De kans is groot dat we in dat voorstel ook de Nederlandse kennis en ervaring op het gebied van klimaatadaptatie terugzien. Binnenkort begint Goossen namelijk in Brussel met een nieuwe functie bij de Europese Commissie, bij het onderdeel dat de strategie gaat opstellen: het Directorate-General for Climate Action (DG CLIMA), afdeling Klimaatadaptatie. “Ik ga in feite verder met waar ik in Nederland ook mee bezig was, klimaatadaptatie op Europees niveau”, zegt hij. “Maar dan in een andere rol, namelijk voor de Commissie. Ik ga me nu inzetten voor het klimaatbestendig maken van heel Europa.”

Van elkaar leren

De nieuwe Europese klimaatadaptatiestrategie wordt ambitieuzer dan de huidige (2013-2020), merkt Goossen op. Dat is omdat de effecten van klimaatverandering steeds duidelijker merkbaar worden en er steeds meer Europese samenwerking nodig is om de problemen, die over de landsgrenzen heengaan, effectief aan te pakken. “Net als de uitdagingen zijn ook de oplossingen vaak grensoverschrijdend”, aldus Goossen. “De Europese Commissie dient klimaatadaptatie te ‘mainstreamen’ in het Europese beleid, bijvoorbeeld op gebied van landbouw, energie en transport. Europese landen kunnen bovendien erg veel van elkaar leren.”

Integrale aanpak

Daarnaast kunnen de Europese landen, onder de paraplu van de EU, zich samen ook meer inzetten voor klimaatadaptatie op mondiaal niveau. Ook daar is steeds meer aandacht voor de urgentie van klimaatverandering en voor mogelijkheden voor adaptatie Dat komt mede door inzet van Nederland, een van de initiatiefnemers van de Global Commission on Adaptation. “Europa kan wereldwijd een rol spelen bij het uitdragen van kennis”, zegt Goossen, “en bij het samenbrengen van vraagstukken. Bijvoorbeeld klimaatadaptatie en natuurbescherming. Of klimaatadaptatie en infrastructuur.” Als je daar internationaal en integraal aan werkt, dan bereik je veel meer dan wanneer je je als individueel land alleen richt op je eigen uitdagingen, en dan ook nog eens sectoraal. “Gelukkig zien we al dat dat besef aan het groeien is.”

Climate ADAPT

Er gebeurt dus al heel veel in Brussel, wil Goossen maar zeggen. “En steeds meer landen zien daar de meerwaarde van. Dat er in Brussel veel kennis en ervaring te halen is.” Als voorbeeld noemt hij de website Climate ADAPT, waar je per Europees land kunt opzoeken wat er allemaal gebeurt op gebied van klimaatadaptatie.

Daarop is te zien dat Nederland zeker niet het enige land is dat al volop bezig is klimaatadaptatieprogramma’s, zoals het Deltaprogramma. “Daar hebben wij in Nederland weleens last van, dat we dat denken”, zegt Goossen. “Dertig jaar geleden liepen wij in Europa op milieugebied inderdaad voorop, maar dat kan je nu niet meer zeggen, hoewel we nog voorin het peloton zitten. Maar het is heel interessant om te kijken wat bijvoorbeeld landen als Frankrijk, Duitsland en Oostenrijk allemaal doen. Daar kunnen we veel van leren.”