Wat we kunnen leren van het project Resilience by Design MRA
Klimaatadaptatie opnemen als vast onderdeel bij investeringsbesluiten en gebiedsontwikkeling, kan dat? In opdracht van Metropoolregio Amsterdam (MRA) brachten twee multidisciplinaire teams met ruimtelijk en economisch inzicht hierover een advies uit. Ook benoemden ze zeven inzichten, ter kennisgeving en inspiratie voor anderen.
Vooruitkijken naar 2100
Onder leiding van ontwerpbureaus Defacto en One Architecture werkten de multidisciplinaire teams aan het project Resilience by Design MRA. Bij het ene team lag de focus op het stedelijk gebied en het andere team richtte zich op het platteland. De opdracht: kijk naar het jaar 2100 en toon aan waar, wanneer en voor wie klimaatverandering voor problemen zorgt én laat aan de hand van demonstratieprojecten zien dat het klimaatbestendig investeren in gebiedsontwikkeling nú al kan.
Ontwerp en financiering
Veel beleidsprogramma’s over klimaatadaptatie focussen op 2050. Nederland moet in dat jaar klimaatbestendig en waterrobuust zijn, staat geschreven in het Deltaprogramma 2021. Veel woonwijken die nu gebouwd worden, staan ook na 2050 nog overeind. “Daarom hebben de teams in het project Resilience by Design naar het jaar 2100 gekeken”, vertelt Lot Locher. Ze is initiatiefnemer van het project en programmamanager van MRA Klimaatbestendig.
Niet alleen het verleggen van de tijdshorizon in dit project wijkt af van andere onderzoeken over klimaatadaptatie. De nadruk in dit regionale project ligt op het ontwerpend onderzoek. De inspirerende ontwerpen voor de demonstratieprojecten laten zien dat het mogelijk is om klimaatadaptatie mee te nemen in investeringsoverwegingen.
Demonstratieprojecten
Matthijs Bouw van One Architecture was teamcaptain van het team dat zich richtte op gebiedsontwikkeling in de stad. In een video vertelt hij over langetermijndenken en het gebruik van minder optimistische klimaatmodellen. “De verantwoordelijkheid om snel de tijdshorizon te verleggen en meer agressieve modellen mee te nemen in de bandbreedte waarop je ontwerpt (…) ligt bij publieke partijen. De markt en de publieke partijen moeten samen de benodigde uitvindingen doen om ervoor te zorgen dat in gebiedsovereenkomsten en ontwerp de lange termijn meegenomen wordt.”
Anne Loes Nillesen (Defacto Architecture) keek met haar team naar het landelijk gebied. “Het is heel belangrijk om een regionale visie of strategie door te vertalen naar normeringen en uitgangspunten voor ontwikkelaars die werken aan kleine ontwikkelingen en niet het grote verhaal in hun achterhoofd hebben.”
Lessen voor anderen
Op basis van analyses, ontwerp en gesprekken met experts en stakeholders kwamen de teams tot zeven inzichten (zie onder) die één op één gebruikt kunnen worden door gemeenten, waterschappen, provincies en marktpartijen. Locher is blij te zien dat ontwerpend onderzoek tot inzicht kan leiden. Ook merkt ze dat het voor verandering zorgt. “In de MRA heeft het samenpakken van ontwerp en financiële inzichten ervoor gezorgd dat de uitkomsten nu al meegenomen worden in de verstedelijkingsstrategie van Rijk en regio.”
De zeven inzichten (in het kort)
- Maak het watersysteem veerkrachtiger
- Gebruik minder optimistische klimaatmodellen
- Link gebiedsontwikkeling aan het systeemniveau
- Wend niet af op de toekomst
- Maak gebruik van natuurlijke systemen voor integrale oplossingen
- Pas je financieringsmodellen aan
- Gebruik ontwerp om capaciteit te versterken
De uitgebreide versie van de zeven inzichten, meer informatie over de demonstratieprojecten én de presentaties van de ontwerpteams vind je op de website van Metropoolregio Amsterdam.
Bekijk ook de video over het project:
Het project kwam mede tot stand door de versnellingsgelden van het Bestuursakkoord Klimaatadaptatie. Resilience by Design is onderdeel van het programma MRA Klimaatbestendig.