Advies deltacommissaris over woningbouw en klimaatadaptatie
Bij de keuze voor nieuwe locaties voor woningbouw houden we in Nederland nog nauwelijks rekening met het bodem- en watersysteem en de gevolgen van klimaatverandering. Dat schrijft deltacommissaris Peter Glas in zijn tweede advies over woningbouw en klimaatadaptatie. De brief is gericht aan de ministeries van Binnenlandse Zaken en Infrastructuur en Waterstaat. De deltacommissaris constateert dat er vooral onvoldoende rekening wordt gehouden met de gevolgen van klimaatverandering op de lange termijn.
Meer dan 800.000 woningen gepland in kwetsbare gebieden
Er zijn naar schatting 820.000 nieuwe woningen gepland in gebieden die kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Het gaat daarbij om overstroombare gebieden, gebieden met een slappe ondergrond of gebieden met een natte bodem. Hun kwetsbaarheid voor overstromingen, wateroverlast, bodemdaling, droogte en/of hitte zal door klimaatverandering toenemen.
Deltacommissaris Peter Glas: “We hebben snel nieuwe woningen nodig, maar daarbij is het wel van belang dat we het in één keer goed doen, flexibiliteit inbouwen en volgende generaties niet klemzetten met problemen en schade. De overstromingen in Limburg hebben recent laten zien hoe kwetsbaar we zijn in de gebouwde omgeving. Ik roep daarom op dat we scherper kijken waar we gaan bouwen en hoe we bouwen.”
Veel woningen gepland in kwetsbare Randstad
De vraag naar woningen in de Randstad is het grootst. De huidige woningbouwplannen leiden daar dan ook tot nog meer woningen. Maar dit laaggelegen gebied staat op lange termijn steeds meer bloot aan de gevolgen van zeespiegelstijging en bodemdaling. De veiligheidsrisico’s in de Randstad zijn het grootst. Voor de verdere toekomst adviseert de deltacommissaris het Rijk daarom ook om te onderzoeken hoe de verstedelijking op termijn anders over Nederland kan worden verdeeld. Hij adviseert om meer te gaan bouwen op plaatsen die het minst kwetsbaar zijn voor klimaatverandering en zeespiegelstijging.
Er moet meer ruimte komen voor water
In het advies roept de deltacommissaris het Rijk en de regio’s op om nu al ruimte te reserveren voor maatregelen die nodig zijn bij een toekomstige zeespiegelstijging van 2 meter op de Noordzee. Ook moet er ruimte blijven in de buitendijkse gebieden langs de grote wateren en rivieren. Dat is nodig voor toekomstige versterkingen van de primaire waterkeringen, voor extra waterberging en voor een goede afvoer van het water. Dit betekent ook dat er buitendijks minder gebouwd moet worden.
Scherpere regels voor buitendijkse woningbouw
De deltacommissaris adviseert het Rijk om de huidige regels voor buitendijks bebouwing aan te scherpen. Ook wil hij dat de bestaande buitendijkse bebouwing wordt aangepast of op termijn wordt opgeruimd als deze de afvoer en waterberging in de toekomst belemmeren. En de buitendijkse bebouwing in het IJsselmeergebied mag geen beperking opleveren voor peilverhogingen en voor de zoetwatervoorraad. Verder adviseert de deltacommissaris om niet te bouwen op plaatsen waar het water zich verzamelt bij extreme neerslag of waar het tijdelijk niet kan worden afgevoerd. Voorbeelden zijn beekdalen en diepe delen van polders. Tot slot moet er bij nieuwe woningen ruimte komen voor waterberging en infiltratie in de bodem om bij extreme neerslag veel water op te kunnen vangen.
Extra maatregelen tegen verzakkingen op slappe grond
De deltacommissaris vraagt ook nog aandacht voor bebouwing in gebieden met een slappe (zettingsgevoelige) ondergrond. Hier moeten extra maatregelen worden genomen om verzakking van woningen en wegen te voorkomen. Ook adviseert hij om als eis te stellen dat er grondwaterneutraal wordt gebouwd, om langetermijneffecten van verdroging, verzilting en bodemdaling te voorkomen.