Meer hitte zorgt ook voor nieuw en soms verwarrend jargon
Extreme hitte komt in Nederland steeds vaker voor. Er duiken nieuwe termen op, zoals ‘hittestress’. Overheidsstichting Geonovum brengt in een begrippenkader de verschillende termen in kaart die met hitte te maken hebben. Niet alleen om verwarring te voorkomen, maar ook om meer uniform onderzoek mogelijk te maken. Op woensdag 30 november kan iedereen input leveren in een online sessie.
Hitte-eilandeffect, hittestress en hitteplan. Het zijn termen die in Nederland meer ingeburgerd raken nu we steeds vaker te maken hebben met extreme hitte. Wat betekenen die begrippen precies en denkt een beleidsmaker bij hittestress aan hetzelfde als een onderzoeker? Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat is de opdrachtgever van dit project. Het doel is om relevante hitte-gerelateerde termen te bundelen in een begrippenkader met duidelijke definities.
Stresstest herhalen
“Stel, je laat als gemeente een hittestresstest doen en je wil dit over een aantal jaar herhalen”, zegt projectleider Sytske Postma van Geonovum, “weet je dan nog welke uitgangspunten en definities je hebt gebruikt, of ga je dan maar terug naar hetzelfde onderzoeksbureau? Bij een stresstest maak je gebruik van allemaal data, bijvoorbeeld over het weer, schaduw of het openbare groen, maar verstaat iedereen wel hetzelfde onder die begrippen? Om een onderzoek te kunnen herhalen en om te zorgen dat uitkomsten representatief zijn, is het zinvol om het over de definities eens te zijn.”
Interviews met betrokkenen
De eerste stap van het project bestond uit het afnemen van diepte-interviews met betrokken partijen, voor wie hitte een belangrijk thema is. Postma sprak bijvoorbeeld met Klimaatverbond Nederland, verschillende ministeries, gemeenten en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). “Het is ongelofelijk hoeveel mensen met dit onderwerp bezig zijn. De urgentie om hitte-effecten aan te pakken is groot. Er worden mensen ziek van.”
Het viel Postma op in de gesprekken dat de noodzaak tot duidelijke definities niet altijd werd gevoeld, juist bij organisaties die minder gewend zijn om met data te werken. “Hitte is toch hitte”, hoorde ze soms. Als ze doorvroeg, zagen betrokkenen de noodzaak steeds vaker in. “Ik kreeg terug dat er onduidelijkheid bestaat over hitte-gerelateerde begrippen en dat termen door elkaar worden gebruikt.”
Gegevens uitwisselen
Het doel is om alle relevante begrippen te bundelen in een opzet die lijkt op een woordenboek. Het uiteindelijke doel is het ontwikkelen van een informatiemodel, waarmee je data over hitte kan verzamelen en uitwisselen op een uniforme manier. “Als een gemeente een stresstest wil laten doen, kan die als voorwaarde stellen dat dit volgens het informatiemodel moet zijn. Maar zo ver zijn we dus nog niet”, aldus Postma.
Meedenken
Wil je meedenken over het begrippenkader? Op woensdag 30 november organiseert Postma van 11 tot 12 uur een online sessie. Hierin vertelt ze meer over de achtergrond van het begrippenkader. Iedereen die met het onderwerp bezig is, kan deelnemen en meedenken. Je kunt je hiervoor aanmelden via de website van Geonovum. Ook vind je daar een formulier waarop je reacties kunt delen over de inhoud van het woordenboek en over mogelijk gebruik in de praktijk. Voor vragen kun je mailen naar: s.postma@geonovum.nl.