Mission on Adaptation to Climate Change: 150 klimaatbestendige EU-regio’s in 2030
De Europese Commissie lanceerde dit voorjaar de Mission on Adaptation to Climate Change. Doel is ervoor te zorgen dat 150 Europese regio’s uiterlijk in 2030 klimaatbestendig zijn. Op 7 juni vond in Brussel een eerste bijeenkomst plaats voor regio’s die zich al hebben gecommitteerd. “Deze missie moet de uitvoering van klimaatadaptatie gaan versnellen”, zegt Roald Wolters van het ministerie van IenW. “De verwachting is dat meer regio’s zich zullen aansluiten. Voor de regio’s betekent dit toegang tot een Europees netwerk, kennis opdoen en ervaringen delen.”
Missie van Horizon Europe-onderzoeksprogramma
De Mission on Adaptation to Climate Change is opgezet vanuit het nieuwe Horizon Europe-onderzoeksprogramma. Naast deze Missie zijn er nog vier andere, waarvan er drie klimaatgerelateerd zijn: de Soil Mission, de Oceans & Water Mission en de Climate Neutral Cities Mission. De Missie sluit aan bij de doelstellingen van de Europese Green Deal, vertelt Wolters. In 2050 moet de EU weerbaar zijn tegen de effecten van de klimaatverandering. Om dit te bereiken is een nieuwe klimaatadaptatiestrategie ontwikkeld. De strategie sluit aan bij de Nederlandse Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS) en het Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie (DPRA). Wolters: “Deelname aan de Missie biedt regio’s de mogelijkheid kennis te delen in Europees verband. Bijvoorbeeld rondom kosten- en batenanalyses, mogelijkheden om inwoners te stimuleren om maatregelen te nemen en het versnellen van maatregelen.”
Klimaatadaptatie versnellen is het doel
Er zijn al meer Europese initiatieven die zich richten op klimaatadaptatie, zoals LIFE-IP. Ook zijn er de afgelopen jaren veel projecten gefinancierd voor innovaties rond nature-based solutions, klimaatbestendigheid, governance en monitoring. “Maar er is nog niet eerder zo’n ambitieus programma geformuleerd”, stelt Wolters. “Dit nieuwe programma is bedoeld om klimaatadaptatie in de EU echt een flinke boost te geven.” De komende jaren zullen regio’s gezamenlijk zoeken naar manieren om bestaande initiatieven op te schalen en om mensen en middelen vrij te maken om deze Missie uit te voeren. “Naast het subsidieprogramma Horizon Europe kunnen wellicht ook programma’s als LIFE-IP en Interreg een bijdrage leveren”, vervolgt Wolters. “Daarnaast zullen ook nieuwe financierings- en beleidsinstrumenten nodig zijn.”
Grootste initiatief in Europa
Dit is verreweg het grootste initiatief op het vlak van klimaatadaptatie in Europa, benadrukt Wolters. “De Commissie constateerde dat er redelijk veel geld beschikbaar is voor onderzoek naar klimaatadaptatie, en voor regionale ontwikkeling in het algemeen. Maar voor die combinatie was nog maar spaarzaam geld beschikbaar. Het past nu in de Green Deal en de Klimaatadaptatiestrategie om klimaatadaptatie op regionaal niveau te gaan versnellen.”
Calls voor projecten
Begin 2022 zijn de eerste Horizon Europe-calls verspreid voor ondersteuning van een missiegerichte aanpak. Eind 2022 komen er nieuwe calls voor projecten die zullen bijdragen aan de implementatie van de Missie. Er komen enkele honderden miljoenen beschikbaar, onder meer voor demonstratieprojecten. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) fungeert als nationaal contactpunt en begeleidt consortia met het opzetten van projecten. IenW onderzoekt nu, samen met Rijkswaterstaat en RVO, hoe dit initiatief in Nederland het beste vorm kan krijgen en welke ondersteuning vanuit het Rijk daarvoor nodig is. Wolters: “Dit najaar zullen we dan zelf een bijeenkomst organiseren.”
Duwtje in de rug
Het Europese initiatief zal zeker helpen klimaatadaptatie te versnellen, meent Wolters. “Maar er zullen altijd regio’s en overheden zijn die je er moeilijk mee kunt bereiken”, relativeert hij. “Neem gemeenten: die krijgen zo veel zaken op hun bord. Wat zij kunnen doen is vaak een kwestie van tijd en capaciteit. Maar daarom kan zo’n Europese impuls ook juist nét even dat duwtje in de rug zijn.”
Oproep
De oproep van de Europese Commissie om mee te doen aan de Missie blijft openstaan. De oproep is gericht aan vertegenwoordigers van regio’s, zoals provincies, gemeenten, waterschappen en andere rechtspersonen. Maar ook instituten en bedrijven kunnen betrokken zijn, in de rol van ‘Friends of the Mission’. Belangstellenden vullen een vragenlijst in, en na evaluatie kunnen zij vrijblijvend de Mission Charter ondertekenen.
Meer informatie
Heb je vragen over calls? Of wil je je interesse kenbaar maken? Stuur dan een mail naar climateadaptation@rvo.nl of naar climateresilientregions@rvo.nl.