Neerslagtekort volgt recordjaar 1976
Voor de tijd van het jaar is het vandaag heel warm, met temperaturen tot 28 °C. Veel mensen genieten ervan, het is alsof de zomer eerder is begonnen. Maar het warme en droge weer is ook zorgelijk. Het is namelijk één van de droogste lentes ooit gemeten. Het KNMI zag het neerslagtekort de afgelopen weken snel oplopen en vreest dat het maximale tekort in de zomer hoog zal zijn.
Het neerslagtekort volgt recordjaar 1976
Deze lente is net als de jaren 2018, 2019 en 2020 zeer droog. Tot nu toe volgt het voorjaar het recordjaar 1976. In dat jaar zette de droogte in juni, juli en augustus extra hevig door. We weten niet of dat dit jaar ook gaat gebeuren, maar de kans op een flink neerslagtekort in de zomer is wel groot. Het neerslagtekort is het verschil tussen de hoeveelheid water die via verdamping uit planten en bodem verdwijnt, en de neerslag die valt. Als het neerslagtekort te groot wordt, droogt de grond uit en zakt het grondwaterpeil. Het KNMI stelt het gemiddelde neerslagtekort in Nederland dagelijks vast, van 1 april tot eind september. In de grafiek hieronder kun je zien hoe de zwarte lijn van 2022 de rode lijn van recordjaar 1976 nauw volgt.
Deze week heeft het KNMI het klimaatdashboard uitgebreid met een grafiek voor het maximale neerslagtekort. Daarin kun je het neerslagtekort zien van 1906 tot nu, zie je de verwachting voor dit jaar en kun je zien wat de scenario’s zijn voor de toekomst.
Droogte kent verschillende gevolgen
Als de grond uitdroogt en het grondwaterpeil zakt, heeft dat verschillende gevolgen. Planten krijgen het moeilijk, oogsten kunnen verloren gaan. In delen van Brabant, Gelderland en Utrecht geldt nu al een sproeiverbod. Huizen kunnen verzakken, dijken kunnen verzwakken. De kans op natuurbranden neemt toe. Door de lage waterstand kunnen binnenschippers problemen krijgen. En doordat het waterpeil daalt, neemt ook de kans op blauwalg toe. De Droogteketen geeft een visueel overzicht van de verschillende effecten van droogte en de samenhang daartussen.
Vooral oosten en zuiden last van droogte
Het westelijk deel van Nederland is minder afhankelijk van neerslag dan het oosten en zuiden. In het westen is er namelijk meestal genoeg aanvoer vanuit de grote rivieren. Vooral de provincies met hoge zandgronden hebben het zwaar als er weinig neerslag valt. Dat zijn Noord-Brabant, Limburg, Gelderland, Drenthe en Overijssel. Daar is watertoevoer vanuit rivieren of het IJsselmeer moeilijk. Deze provincies zijn afhankelijk van neerslag om het grond- en oppervlaktewater op peil te houden.
Flinke klap voor de natuur
Langdurige droogte heeft grote gevolgen voor de biodiversiteit. De verwachting is bijvoorbeeld dat zwaluwen dit jaar als gevolg van de droogte minder jongen grootbrengen, onder andere doordat er minder insecten zijn. Ook weidevogels hebben last van het kleinere aanbod aan insecten. Daarnaast vormt de droogte voor veel bomen een uitdaging, vooral voor bomen op de zandgronden. De grote hoeveelheid stikstof in de lucht maakt bomen nog kwetsbaarder. Wil je weten welke problemen de droogte nog meer kan veroorzaken in de natuur? Bekijk dan het Droogtedossier op Nature Today.
