Een koel én zacht jaar met veel waarschuwingen

Waarschuwingen voor extreem weer

Van de twaalf waarschuwingscodes gaf het KNMI drie keer code rood uit: voor sneeuwstorm en voor ijzel in februari, en voor de extreme neerslag in Limburg in juli. Op vrijdag 18 juni gold code oranje voor veel delen van Nederland. Een valwind zorgde toen voor grote schade in het Utrechtse Leersum. Een valwind ontstaat doordat de lucht in een buienwolk door zeer zware regenval sterk afkoelt. Die koude lucht valt naar beneden en zorgt voor zeer zware windstoten.

Normale tot zachte winter, met schaatsweek in februari

Januari was vooral nat en grijs, niet echt winters. Alleen op 16 januari viel er in het land 1 tot 4 cm sneeuw. Februari was zonnig en droog. De week van 7 tot en met 14 februari was winters. De eerste dagen van deze week viel er veel sneeuw: in het oosten wel 15 tot 20 cm. Zoveel sneeuw is niet heel zeldzaam: in ons huidige, warmere klimaat komt het gemiddeld eens in de vier jaar voor. Overdag bleef de temperatuur vaak onder het vriespunt en was het koud genoeg om te schaatsen. Zo’n schaatsweek komt tegenwoordig gemiddeld nog eens in de zes jaar voor. Het contrast met de laatste week was groot: die was lenteachtig, met zes dagen achter elkaar een temperatuur van 15 °C of meer. Zo’n warme februariweek is nog niet eerder voorgekomen.

Zeer koude lente

De lente was zeer koud, vooral de maanden april en mei. Maart was droog en zonnig, met een normale gemiddelde temperatuur. April was met een gemiddelde temperatuur van 6,7 °C zeer koud. Het was de koudste april sinds 1986. Zo’n koude april kwam rond 1900 elke twee tot drie jaar voor, nu is dat nog maar eens in de zestig jaar. En terwijl april daarnaast vooral zonnig was, werd mei naast koud ook nat. Er viel in mei landelijk 90 mm regen, tegen 55 mm normaal. De gemiddelde temperatuur die maand was 11,2 °C: ruim 2 graden lager dan normaal. Daarmee werd het de koudste mei sinds 2010.

Recordwarme juni gevolgd door natte zomer

Juni was met 18,2 °C tegen normaal 16,2 °C de warmste junimaand sinds 1901. 17 juni was met 30,8 °C in De Bilt de enige dag van het jaar boven de 30 graden. Tot die dag was juni heel zonnig. De hitte eindigde op 18 juni met zware onweersbuien. Ook op 29 juni waren er ook zware buien, dit keer in het zuiden van Limburg. Dat was het begin van een natte zomer, die ook steeds koeler werd. Juli was koel en grijs, en de neerslag was ongelijk verdeeld: het noordwesten was vrijwel droog, in het zuidoosten viel extreem veel neerslag. Augustus was ook wat grijs, met veel wisselvallig weer.

Extreme regen in juli leidt tot overstromingen

Van 13 tot en met 15 juli viel in het zuidoosten van het land extreem veel regen, wat leidde tot overstromingen en grote wateroverlast. De oorzaak was een lagedrukgebied dat lang op dezelfde plek bleef hangen. In Zuid-Limburg viel plaatselijk meer dan 150 mm, ruim twee keer wat er normaal in een maand valt. Door klimaatverandering is de kans op zulke hevige regenval groter geworden. In het westen van Duitsland en het noordoosten van België leidden de overstromingen tot een watersnood met meer dan 300 doden.

Zachte en zonnige herfst

De herfst was zacht, zonnig en aan de droge kant. Alle maanden waren warmer dan normaal, vooral september. Toen was er nog een nazomerse periode. Gemiddeld was de herfst aan de droge kant, in het zuidoosten was het zeer droog. Eind november was het nat en koud, en viel de eerste sneeuw. December was juist weer een droge maand, en net als de eerdere maanden zacht. Dat gold vooral voor het einde van de maand. Oudejaarsdag was met een maximumtemperatuur van 14,4 °C de warmste ooit gemeten.