Eilanders aan het woord: Kimani Kitson-Walters en Anna Maitz van Sint Eustatius

In dit eerste interview maak je kennis met Kimani Kitson-Walters en Anna Maitz. Kimani is beleidsadviseur Landbouw, Natuur en Milieu op Sint Eustatius. Anna is en programmamanager van het NEPP (het Natuur- en Milieubeleidsplan) op Sint Eustatius.

Wil je meer weten over klimaatadaptatie op de Caribische eilanden? Op het kennisportaal vind je nu ook een onderdeel over het Caribisch deel van ons koninkrijk.

Waarom houden jullie je bezig met klimaatadaptatie op Sint Eustatius?

Kimani: “Klimaatverandering raakt aan elk aspect van ons leven: waterveiligheid, voedselzekerheid, milieu en kustbescherming. Je merkt op Sint Eustatius dat het warmer wordt, dat er minder regen valt. En als het regent, dan valt er heel erg veel regen in een kortere tijd. Het water kan niet infiltreren omdat de grond hard en ondoordringbaar wordt als gevolg van lange periodes van droogte. Bovendien spoelt de overgebleven bovenlaag van de grond weg naar zee. Dit is slecht voor de landbouw, omdat er daardoor minder vruchtbare grond beschikbaar is. En het schaadt onze koraalriffen.”

Anna: ”Klimaatverandering raakt ook het welzijn en de veiligheid van de bewoners. Sint Eustatius is een vulkanisch eiland waar we voor onze watervoorziening afhankelijk zijn van regenwater. Droogte heeft dus meteen een negatieve invloed op de voedselzekerheid en op de drinkwatervoorziening. Ook leidt droogte tot minder vegetatie, wat een versterkend effect heeft op erosie. Daarnaast is de voorspelling dat orkanen door klimaatverandering nog krachtiger worden. Klimaatverandering tast dus onze natuurlijke omgeving aan, zowel op het land als in zee.”

Kimani: “Onze natuur speelt een heel belangrijke rol in onze economie. Doordat klimaatverandering onze natuur aantast, wordt onze economie geraakt en daardoor ook onze kwaliteit van leven.”

Waar zetten jullie je op dit moment voor in?

Kimani: “Om je vraag vanuit overheidsperspectief te beantwoorden: we hebben het NEPP (Natuur- en Milieubeleidsplan) ontwikkeld waar verschillende adaptatiemaatregelen in staan. Dit plan is nog niet genoeg voor alle uitdagingen, maar we zijn blij dat er een plan ligt. En bovendien zijn we al met een aantal projecten bezig die je als klimaatadaptatie kunt zien, zoals koraalherstel. Hierbij transplanteren we geen losse stukken koraal, maar willen we het leefgebied van de koraalriffen verbeteren, om het geschikt te maken voor koraallarven of in een later stadium voor gekweekt koraal. Voor deze aanpak willen we inheemse zwarte zee-egels gebruiken. Dit zijn ontzettend goede grazers die de algen opeten die het koraal bedreigen. Als de algen op een bepaalde plek weg zijn, dan kan het jonge koraal zich daar vestigen en groeien. Maar ook op andere manieren zijn we bezig om de natuur te herstellen, die veel diensten levert waarvan we afhankelijk zijn.”

Anna: “Vanuit het NEPP zijn er verschillende lopende en aankomende projecten om het waarborgen van een veerkrachtige natuur en leefomgeving te verbeteren. Binnen het openbaar lichaam zijn er ook andere parallelle projecten, bijvoorbeeld met maatregelen die erop gericht zijn om het afspoelen van regenwater naar de oceaan te verminderen. We zijn bezig met herbebossing en we beschermen inheemse soorten, zoals de grote kwartelduif en de antillenleguaan. We hebben ook een project om loslopende dieren op het eiland tegen te gaan. Loslopende dieren overbegrazen namelijk het gebied en dragen bij aan versnelde erosie, ontbossing, verlies van vegetatie, het oprukken van invasieve soorten en verlies van de bovengrond. Dat draagt weer bij aan een droger en warmer klimaat op het eiland.”

Wat heeft Sint Eustatius volgens jullie nodig?

Kimani: “Zelfvoorzienendheid. We willen dat Sint Eustatius zo zelfvoorzienend mogelijk wordt. De vraag is hoe we gebruik kunnen maken van de natuur om zelfvoorzienend te zijn. We willen bijvoorbeeld onze landbouw diversifiëren en afstappen van de conventionele monocultuur, waarbij maar één gewas wordt verbouwd. Dit maakt de bodem kwetsbaarder en op den duur minder vruchtbaar. Dat is op de lange termijn schadelijk voor de landbouwsector. Daarom onderzoeken we regeneratieve vormen van landbouw, zoals syntropische boslandbouw (‘agroforestry’), waarmee je de bodem na verloop van tijd herstelt, voedsel van hogere kwaliteit produceert en de biodiversiteit vergroot.”

Anna: “We moeten de afbraak van de natuur tegengaan en weerbaar worden tegen de gevolgen van klimaatverandering. Daarvoor hebben we een slimme aanpak nodig. Sint Eustatius heeft twee heel verschillende landschappen. De zuidkant van het eiland wordt gedomineerd door een slapende vulkaan, met dichte regenwouden in de krater. In de noordelijke heuvels heb je savanneachtige vegetatie en fauna, waar het droger is. Toen grote orkanen, zoals Irma in 2017, ons eiland troffen, werden de meeste boomkruinen in de krater op uiteenlopende manieren verwoest. Sommige boomsoorten hebben tientallen jaren nodig om te herstellen. We moeten voorkomen dat de natuur zich niet kan herstellen. Dit kunnen we doen door extra stressfactoren voor het ecosysteem te beperken, bijvoorbeeld door invasieve soorten te bestrijden en aangetaste gebieden te herbebossen. We hebben hier meer bewustzijn over nodig, ook op het eiland zelf. Wat we op Sint Eustatius te bieden hebben, is onze natuur, zowel op het land als in de zee, en onze rijke geschiedenis en cultuur. Overal op het eiland kom je geschiedenis en natuur tegen. Verspreid over het eiland vind je verschillende historische vindplaatsen, ruïnes en kunstwerken die tegelijk onlosmakelijk verbonden zijn met de natuur. Samen vormen die onze ‘historic gem’, ons historisch juweel. Dat is ook de bijnaam van Sint Eustatius: de ‘historic gem of the Caribbean’.”

Kimani: “We moeten hard werken aan meer bewustzijn. Daarom ben ik bezig een natuurbewustzijnsfestival te organiseren, om klimaat- en natuurthema’s onder de aandacht te brengen. Natuur, milieu en klimaat zijn geen losse kwesties. Ze zijn allemaal met elkaar verbonden. Het is de kunst om dat te laten zien, aan beleidsmakers, politici en aan de bewoners zelf. Een standaardpresentatie werkt vaak niet, daarom combineren we educatie met vermaak.”

Wat verwachten jullie van Nederland?

Anna: “We hebben veel goede contacten met beleidsmedewerkers en andere ambtenaren bij de ministeries. En dat is heel goed voor Sint Eustatius. Ze begrijpen dat we beperkte capaciteit hebben en daar ondersteunen ze ons bij. Ook kunnen we als klein eiland hun enorme netwerken van universiteiten, kennisinstellingen en adviesbureaus gebruiken als we die nodig hebben.”

Kimani: “We hebben veel steun gekregen van de Nederlandse regering, bijvoorbeeld bij het opstellen en implementeren van het NEPP. Maar ook bij de ontwikkeling en aanleg van zonnepanelen voor schone energie. Daar zijn we erg blij mee. Verder laat de inzet van de Nederlandse regering voor het International Panel on Deltas, Costal Areas and Islands (IPDC) zien dat zij zich bewust is van de uitdagingen waar wij als bijzondere gemeente met drieduizend inwoners voor staan en dat ze hulp wil bieden. De Nederlandse regering is op allerlei gebieden al bezig met klimaatadaptatie. We zien ernaar uit om samen te werken om ook de uitdagingen aan te pakken waar wij voor staan.”

Kunnen jullie een uitdaging noemen?

Kimani: “Een van de uitdagingen is dat we financiering krijgen voor zo’n drie of vier jaar. Maar zonder structurele financiering voor de lange termijn is het lastig om genoeg capaciteit op te bouwen of om ervoor te zorgen dat sommige projecten structureel worden, wat heel belangrijk is. Dat duurt gewoon lang, omdat we meestal mensen van buitenaf moeten aantrekken. Als de financiering dan stopt na enkele jaren hebben we een probleem. Dan start het proces weer opnieuw. Klimaatadaptatie is natuurlijk een uitdaging van de lange termijn en daarvoor heb je structurele financiering voor de lange termijn nodig.”

Wat willen jullie nalaten aan toekomstige generaties?

Kimani: “Een duurzaam natuurlijk systeem dat mijn kinderen en kleinkinderen niet voor lief nemen, maar waarderen en respecteren. En ik hoop dat ze zullen begrijpen dat het werk dat wij doen niet ophoudt. Ze moeten zich bewust blijven van de veranderingen die eraan komen. Wij doen ons uiterste best om te zorgen dat ze een toekomst hebben en een veilige leefomgeving. Dat ze alles hebben wat daarvoor nodig is. Dat is wat elke ouder voor zijn of haar kind wil.”

Anna: “Het is belangrijk om te onthouden dat het niet allemaal kommer en kwel hoeft te zijn met het klimaat. Het is namelijk niet te laat om maatregelen te nemen. Waarschijnlijk zal er veel veranderen door klimaatverandering, maar we gaan ons blijven inzetten voor een duurzame leefomgeving. We moeten ons niet laten ontmoedigen door tegenslagen, maar juist de successen vieren en die successen gebruiken voor nog meer successen!”