Amsterdam bereidt zich voor op keteneffecten bij extreem weer

Gepubliceerd 30 juli 2025

Wat gebeurt er als in een grote stad de stroom uitvalt of wegen onbegaanbaar zijn als gevolg van extreem weer? Deltares onderzocht dit voor de gemeente Amsterdam, samen met vitale aanbieders zoals Waternet, KPN, Liander en TenneT. Het onderzoek laat zien hoe keteneffecten kunnen ontstaan en geeft de gemeente handvatten om risico’s beter in kaart te brengen en maatregelen te plannen.

Grote keteneffecten bij vitale functies

Uit het onderzoek blijkt dat wateroverlast, droogte, hitte en overstromingen grote gevolgen kunnen hebben voor vitale infrastructuur. Zo kan een stroomstoring ervoor zorgen dat pompen en gemalen uitvallen, waardoor wateroverlast verergert. Door dit soort keteneffecten of ‘feedback-loops’ kunnen problemen snel groter worden.

Verschillende gevolgen

Verschillende klimaateffecten hebben verschillende gevolgen. Wateroverlast heeft vooral invloed op het functioneren van elektriciteit en telecommunicatie. Hitte en droogte kunnen ertoe leiden dat er minder zoetwater beschikbaar is, maar ook leiden tot verzakkingen die schade veroorzaken aan infrastructuur. Droogte vormt bijvoorbeeld een risico voor houten funderingen in Amsterdam. Bij hitte kunnen capaciteitsproblemen bij hulpdiensten ontstaan. Ook kunnen vitale systemen verstoord raken doordat constructies oververhit raken of uitzetten.

Afhankelijkheden tussen sectoren

Als de elektriciteit, telecommunicatie, bereikbaarheid of het waterbeheer uitvalt, kan dat zeer grote keteneffecten veroorzaken. Zo zijn bijna alle vitale sectoren afhankelijk van bereikbaarheid, niet alleen om storingen te verhelpen maar bijvoorbeeld ook ambulances en andere hulpdiensten. Het meest kwetsbaar voor keteneffecten zijn burgers en industrie, omdat zij sterk afhankelijk zijn van andere sectoren.

Scenario's ontwikkelen

De gemeente Amsterdam kan met de inzichten uit het onderzoek knelpunten en risicovolle locaties beter in beeld brengen. Omdat dit onderzoek een eerste verkenning is, adviseert Deltares de resultaten samen met gebiedspartners verder te toetsen in verschillende scenario’s. Daarmee kun je kansen en gevolgen beter doorrekenen, en risicovolle locaties identificeren.

Prioriteiten stellen

Verder is het volgens de onderzoekers slim een risicomatrix te maken die helpt om per risico de kansen en gevolgen af te wegen en zo prioriteiten te stellen. Ook kan dit onderzoek als basis dienen voor andere trajecten, zoals de DPRA-stresstest en de nieuwe Wet Weerbare Kritieke Entiteiten.