Lokale hitteplannen

Doel

Het doel van deze werksessie was het delen van de eerste ervaringen met de lokale aanpak van het hitte- en gezondheidsvraagstuk.

Inhoud

Evelien Bronsdijk van de gemeente Rotterdam hield een presentatie over de ontwikkeling van het stedelijke hittebeleid – gekoppeld met andere klimaatrisico’s – in de afgelopen tien jaar. Ze besprak ook de recente ‘app extrema’ die is ontwikkeld voor kwetsbare mensen en hun mantelzorgers. Deze app is ontwikkeld in samenwerking met Athene en Parijs, in het kader van het 100 Resilient Cities-programma van de Rockefeller Foundation.

Moniek Zuurbier van de GGD Gelderland Midden en Zuid vertelde hoe de steden Nijmegen en Arnhem in 2015 enkele pilotprojecten hebben uitgevoerd in verschillende wijken. In beide steden werden in het voorjaar bijeenkomsten belegd met sleutelorganisaties in de wijk op het gebied van gezondheid en welzijn. Daarbij werden in Nijmegen de GGD-gezondheidsmakelaars ingezet. Die functie bestaat niet in Arnhem, hier was het een stafmedewerker die de pilots opzette. Daarna was de aanvliegroute per wijk heel verschillend. In de Arnhemse wijk waar veel sociale cohesie was, namen burgers het initiatief over.  In andere wijken zijn de hitteadviezen vooral verspreid via ontmoetingspunten als de apotheek, wijkcentra etcetera.

In juni van 2015 was er een hitteperiode, waarbij met name in de Arnhemse wijk met goede sociale cohesie de pilot succesvol bleek. De pilots zijn niet geëvalueerd. In Nijmegen hebben ze wel geleid tot een lokaal hitteplan. De GGD kampt met beperkte capaciteit om het hittevraagstuk aan te pakken.

Yvonne Breedijk (Rode Kruis) vertelde hoe het Rode Kruis bij verschillende  gemeenten (o.a. ook Nijmegen) betrokken is bij de ontwikkeling van lokale hitteplannen. Ze zoomde in op een pilot in Amsterdam Noord, waar in samenwerking met o.a. de HvA, de gemeente, GGD en zorgorganisatie Evean  dieper wordt gekeken naar de kennis over hitte en behoeftes van de doelgroep (ruim 900 senioren in de wijk). De uitslag van dit onderzoek moet nog besproken worden, maar het valt haar op dat veel ouderen goed op de hoogte zijn van de maatregelen die ze kunnen nemen tegen hitte. Maar niemand kent de effecten op hun gezondheid van de medicatie die zij slikken als het weer warmer wordt.

Over de elementen van een lokaal hitteplan stelde Yvonne voor dat goed onderzoek met de doelgroep naar de behoefte en mogelijkheden en belangrijk onderdeel is van de voorbereiding. En een lokaal hitteplan is domein-overstijgend, omdat oplossingen voor risicogroepen ook in de openbare ruimte moeten worden gerealiseerd. En er is een continuïteit in  de plannen nodig: eenmalige activiteiten alléén zijn geen lokaal hitteplan.

Florian Witsenburg van Tygron zoomde met Nijmegen als voorbeeld in op de technische mogelijkheden  om met 3D-animatie inzichtelijk te maken hoe door combinaties van verschillende big data inzicht te krijgen is in de kwetsbaarheid voor hitte én de kosten en impact van maatregelen. Een tool om het gesprek op gang te brengen tussen verschillende partijen die betrokken zijn bij de aanpak van hitte.

Madeleen Helmer (Klimaatverbond) lichtte toe dat de ontwikkeling van een handreiking lokale hitteplannen stagneert vanwege capaciteitsgebrek bij actoren zoals de GGD om zo’n lokaal hitteplan te ontwikkelen en implementeren.

Uitkomsten

De werksessie heeft de eerste ervaringen met de aanpak van de lokale hitteproblematiek geschetst. Deelnemers benoemden de behoefte aan meer kennisontwikkeling en deling van ervaringen. Onderliggend vraagstuk bij doorvoering daarvan is het capaciteitsprobleem bij betrokken organisaties, zoals de GGD.

Belangrijkste leerpunten

Zie hierboven. Daarnaast is er onvoldoende inzicht in het effect van de initiatieven. Worden de mensen die ondersteuning nodig hebben ook daadwerkelijk bereikt via de ingezette acties?

Vervolgafspraken

De partijen werken samen aan een handreiking voor lokale hitteplannen.

Quote van de dag

“Bereiken we met onze activiteiten de personen die we moeten bereiken?”

Contactgegevens

Madeleen Helmer
Madeleen.Helmer@klimaatverbond.nl

Yvonne Breedijk
ybreedijk@redcross.nl