Waterdiepte bij kortdurende hevige neerslag

Straten en pleinen kunnen bij hevige regenbuien onder water komen te staan. Dit wordt een probleem als het water erg hoog, bijvoorbeeld boven de stoep, komt te staan en over drempels gebouwen in stroomt. De verwachte waterdiepte is daarom een indicator voor het optreden van overlast en schade: een grote waterdiepte betekent een grotere kans op overlast en daarmee een grotere kans op schade.

Het kaartverhaal 'Waterdiepte bij kortdurende hevige neerslag' geeft een eerste indicatie van de waterdiepte die kan optreden bij twee piekbuien: een bui met 70 mm neerslag in 2 uur en een bui met 140 mm neerslag in 2 uur. De kansen op deze buien zijn in het huidige klimaat respectievelijk ongeveer 1/100 en minder dan 1/1000 per jaar (STOWA, 2018 (pdf, 9.9 MB)). Met de kaarten kun je de plaatsen identificeren die speciale aandacht verdienen.

Om de landelijke waterdieptekaarten te kunnen maken zijn onder meer algemene aannames gedaan over de afvoercapaciteit van het rioolstelsel. Op een lokaal schaalniveau kunnen details, zoals de exacte plaats van een kolk of de capaciteit van buffers en pompen, veel invloed hebben op de waterdiepte die je kunt verwachten. Om de gevolgen op een lokaal schaalniveau nauwkeurig te bepalen en het effect van maatregelen te onderzoeken, is het daarom noodzakelijk om een gedetailleerde modelsimulatie uit te voeren. Hiervoor wordt onder ‘Creëer informatie op maat’ een methodiek aangereikt met daarbij behorende uitgangspunten.

Aandachtspunten

• De waterdieptekaarten zijn gemaakt met een vereenvoudigd hydrodynamisch model, in het kader van de voorlopige risicobeoordeling van de Europese Richtlijn Overstromingsrisico’s (ROR). Op basis van informatie over neerslag, infiltratie- en rioolafvoercapaciteit (in het model gelijkgesteld aan 20 mm/uur), het aanwezige reliëf en de bodemruwheid berekent dit model hoe de neerslag al dan niet tot oppervlakkige afstroming komt en welke waterdieptes daarbij kunnen optreden (Deltares, 2018 (pdf, 3 MB)).
• De kaarten geven niet aan hoelang het water na hevige neerslag blijft staan. Deze duur is echter wel een belangrijke factor voor het bepalen van de gevolgen van de wateroverlast.
• In hellende gebieden, zoals beekdalen op hoge zandgronden en het Heuvelland in Zuid-Limburg, kan naast de waterdiepte ook de stroomsnelheid van water over het maaiveld een belangrijke indicator zijn. Hoge stroomsnelheden brengen extra veiligheidsrisico's met zich mee. Om deze factor tot uiting te brengen moet informatie op maat worden gemaakt.