Ruimtelijk risicobewust ontwerpen en plannen

Het concept meerlaagsveiligheid (MLV) is in 2009 in het Nationaal Waterplan geïntroduceerd voor een duurzaam waterveiligheidsbeleid. Het geeft invulling aan het (hernieuwde) besef dat waterveiligheid niet alleen een kwestie is van water keren (de eerste laag). Ook de gevolgenvermindering door ruimtelijke inrichting (de tweede laag) en de manier waarop met een onverhoopte overstroming wordt omgegaan in de rampenbeheersing (derde laag), zijn van belang. Het is de manier van ‘leven met water’ die tot de jaren vijftig eigenlijk heel vanzelfsprekend was. Maar met het toenemend vertrouwen in de waterkeringen sinds de Deltawerken hebben laag 2 en 3 minder aandacht gekregen.

De risico’s van een overstroming nemen toe door twee parallelle trends: klimaatverandering en snelle verstedelijking van de kwetsbare delta. Beide oorzaken van het steeds hogere risico vragen aandacht, in onderlinge samenhang. Risicobeheersing vraagt niet alleen van het waterdomein om de keringen op orde te hebben, maar ook van het ruimtelijk domein om ruimtelijke doelen te koppelen aan waterveiligheidsdoelen. Om ruimtelijk te ordenen, ontwerpen en organiseren met oog voor een houdbare en betaalbare waterveiligheid, ook op de lange termijn. Daar moeten we nu al op anticiperen.

Dit rapport (pdf, 2.5 MB)  is bedoeld als gespreksnotitie om met beleidsmakers na te denken over het belang van ruimtelijke inrichting bij waterveiligheidsopgaven en de rol van de ruimtelijke professional daarbinnen. Daarom worden in dit rapport de gehanteerde begrippen verhelderd zodat de samenwerking tussen water- en ruimteprofessionals kan verbeteren. De vraag die hierbij centraal staat is "Hoe kunnen we het concept MLV laten landen bij de ruimtelijke professionals (ontwerpers, planners, beleidsmakers) zodat risicobewust ontwerpen en plannen een vanzelfsprekendheid wordt?".