Handreiking voor waterschappen en gemeenten: samenwerken aan integrale omgevingsvisies
Het opstellen van een integrale omgevingsvisie vraagt om nieuwe werkprocessen en professionele vaardigheden. Waterschap Vallei en Veluwe en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden startten met een aantal gemeenten een leertraject voor de gemeentelijke omgevingsvisies. Het resultaat is een handreiking die gemeenten en waterschappen op weg helpt bij het opstellen van integrale omgevingsvisies. Klimaatadaptatie blijkt hierin een aanknopingspunt om integratie te realiseren.
Met de implementatie van de omgevingswet in 2021 wordt de wet- en regelgeving rondom ruimtelijke projecten grootschalig hervormd. Deze wet bundelt wetten voor milieu, water, natuur, ruimtelijke ordening en bouwen. Integratie, participatie, cultuurverandering en digitalisering zijn centrale pijlers in de omgevingswet. De Erasmus Universiteit Rotterdam voerde in opdracht van de waterschappen een ‘lerende evaluatie’ uit op deze vier punten in een zestal pilots. Hierin werd steeds bekeken hoe water op een integrale wijze kan worden verwerkt in de omgevingsvisie en andere instrumenten van de omgevingswet.
De resulterende handreiking bespreekt voor elk van de leerpijlers een aantal vragen waar gemeenten en waterschappen in het opstellen van een integrale omgevingsvisie tegenaan kunnen lopen. Bijvoorbeeld: Waarom starten we met een participatieproces? – en – Wie moeten er dan betrokken worden? Of: Hoe kunnen sectorale belangen benut c.q. verwerkt worden in een integrale omgevingsvisie of -plan?
Het sector overstijgende thema ‘klimaatadaptatie’ blijkt hierin een aanknopingspunt om integraal en samenhangend te werk te gaan. Andere brede thema’s die hieraan bijdragen zijn energietransitie, gezondheid en veiligheid. De handreiking kan worden gebruikt als communicatiemiddel tussen gemeenten en waterschappen, en vanuit waterschappen naar hun externe omgeving om aan de slag te gaan met de omgevingsvisie. De handreiking kan dan bijvoorbeeld ondersteunen bij het vormgeven van integrale en participatieve processen.
