Nieuw Handvat Klimaatadaptatie in bebouwd gebied: “De sector moet echt werk maken van klimaatadaptatie”

Gepubliceerd 20 augustus 2019

Klimaatverandering kan veel schade en overlast veroorzaken. Maatregelen in de gebouwde omgeving kunnen helpen die negatieve gevolgen te beperken. Tot nu toe is klimaatadaptatie echter nauwelijks een thema in bouwopgaven. Deze uitdaging staat centraal in het nieuwe Handvat Klimaatadaptatie in bebouwd gebied. Ondernemersorganisatie Bouwend Nederland geeft hiermee een beknopt overzicht van overheidsbeleid, ontwikkelingen bij opdrachtgevers en technische maatregelen.

“De gevolgen van klimaatverandering zijn vandaag de dag al voelbaar”, zegt Helen Visser, programmamanager Duurzaamheid bij Bouwend Nederland. “Als we willen dat Nederland in 2050 klimaatbestendig is ingericht, dan moet er nu echt iets gebeuren.”

Bouwend Nederland is de ondernemersorganisatie voor de bouw en infra. De organisatie verenigt 4.300 kleine en grote bedrijven, behartigt de belangen van de sector op lokaal, regionaal, landelijk en Europees niveau, en maakt zich hard voor vernieuwing in de bouw- en infrasector.

Zich onderscheiden op klimaatadaptatie

“Bij elk nieuw project dat wordt gepland, zou klimaatadaptatie onderdeel moeten zijn van de bouwopgave”, stelt Visser. “Maar tot nu toe is dat nog onvoldoende het geval. Dat is een zorgpunt.” Technisch kan er al heel veel, benadrukt ze. Veel informatie daarover is al breed beschikbaar, onder meer via het Kennisportaal Ruimtelijke adaptatie. “Maar als bedrijven daar in opdrachten geen ruimte voor krijgen, als er puur op prijs wordt aanbesteed, dan is er geen ruimte voor innovatieve maatregelen”, zegt Visser.

Als klimaatadaptatie in aanbesteding niet serieus wordt meegenomen, is Nederland in 2050 niet klimaatbestendig, waarschuwt ze. “Opdrachtgevers moeten er actief om vragen. Bedrijven moeten zich in de markt kunnen onderscheiden doordat zij wél de nieuwste inzichten en technieken in hun plannen verwerken.”

Zo vroeg mogelijk meenemen

Het Handvat Klimaatadaptatie in bebouwd gebied biedt bouw- en infrabedrijven praktische informatie over klimaatadaptatie in hun werkveld. Het behandelt ontwikkelingen in landelijk en regionaal beleid, hulpmiddelen en concrete maatregelen, een marktonderzoek over klimaatadaptatie onder gemeenten, en voorbeelden van klimaatadaptieve projecten.

De doelgroep van het Handvat zijn bouwers. Moet het zich niet juist richten op opdrachtgevers? “De overheid is de grootste opdrachtgever in de bouw”, antwoordt Visser. “Vanaf 2020 moet klimaatbestendigheid standaard onderdeel zijn van overheidsbeleid en uitvoering. Het is dus een onderwerp waar bouw- en infrabedrijven in alle markten mee te maken krijgen. Met dit handvat wil Bouwend Nederland haar achterban – bouw- en infrabedrijven – praktische informatie en handvatten bieden rond klimaatadaptatie. Daarom richt dit document zich op hen.”

Via de bouwers komt de informatie ook terecht bij de opdrachtgevers, aldus Visser. “Bouwers overleggen regelmatig met hun opdrachtgevers en kunnen actief adviseren. Bovendien werkt Bouwend Nederland in vijf regio’s, waarvan de vertegenwoordigers periodiek overleg voeren met gemeenten en provincies. Zij kunnen dit handvat onder de arm meenemen naar dit soort gesprekken.”

Integrale opgave

Gemeenten hebben al veel taken. Daar komt klimaatadaptatie nog eens bij. Bouwend Nederland ziet daarin toch voldoende kansen, aldus Visser: “Als klimaatadaptatie in een zo vroeg mogelijk stadium wordt meegenomen in gebiedsplannen, dan kan het onderdeel gaan uitmaken van een integrale opgave.”

Het Handvat is primair geschreven voor de achterban van Bouwend Nederland, zo besluit ze, maar kan ook anderen van nut zijn. “Daarom hebben wij het ook gepubliceerd op het open deel van onze website.”