Kansenkaart voor klimaatbestendige natuur

Gepubliceerd 28 februari 2022

Wageningen University & Research heeft een storymap gepubliceerd met een kansenkaart voor klimaatbestendige natuur. De kaart laat gebieden zien die een overgang vormen tussen natuurlijke omstandigheden, bijvoorbeeld van een nat naar een droog gebied. In zulke gebieden is de natuur veerkrachtig en afwisselend en leven veel verschillende soorten dieren en planten. Dit biedt kansen voor klimaatbestendige natuur en biodiversiteit.

Gevolgen van klimaatverandering voor de natuur

Klimaatverandering zorgt voor langere periodes van droogte, meer wateroverlast en hogere temperaturen. Deze veranderingen hebben gevolgen voor de natuur. Door de toenemende droogte kunnen bijvoorbeeld de leefgebieden van soorten die bij water leven verdrogen. Ook schuiven leefgebieden van soorten door de stijgende temperaturen op naar het noorden. Verder begint het groeiseizoen eerder en duurt het langer. Soorten kunnen zich niet altijd aan deze veranderingen aanpassen. Meer informatie vind je op de sectorpagina natuur. Daarnaast geeft het bollenschema voor de sector natuur van de Nationale Adaptatiestrategie (NAS) een totaaloverzicht van de gevolgen van klimaatverandering voor de natuur.

Versterk de veerkracht en afwisselende natuur

Het huidige natuurbeleid richt de aandacht vooral op het beschermen van kwetsbare natuur en zeldzame en bedreigde soorten. Om de natuur klimaatbestendiger te maken, is het daarnaast belangrijk om veerkrachtige en afwisselende natuur te versterken. De storymap ‘Gradiënten op de kaart’ van Wageningen University & Research vertelt hoe natuurlijke overgangsgebieden kansen bieden voor veerkrachtige en afwisselende natuur. Een kansenkaart in de storymap laat zien waar van nature overgangsgebieden voorkomen die versterkt zouden kunnen worden. Deze plekken liggen zowel binnen als buiten natuurgebieden. De kaart laat ook zien waar kansen liggen om natuurgebieden te vergroten en met elkaar te verbinden, om zo de biodiversiteit te herstellen.

Afbeelding: Beeld uit de storymap. Links zie je een ingezoomd deel van de kansenkaart: in welke gebieden komen de belangrijkste overgangen voor?

Verschillende omstandigheden dicht bij elkaar

In overgangsgebieden gaat een bepaalde natuurlijke omstandigheid geleidelijk over in een andere. Een droog gebied gaat bijvoorbeeld geleidelijk over in een nat gebied, hoog gaat over in laag, voedselarm in voedselrijk, of zand gaat over in klei. De natuur in overgangsgebieden is onder andere beter bestand tegen weersextremen. Dat komt doordat verschillende omstandigheden dicht bij elkaar de gevolgen kunnen verminderen. Dieren kunnen zich bijvoorbeeld bij droogte verplaatsen naar nattere delen van een natuurgebied, of ze kunnen bij veel neerslag drogere of hogere gronden opzoeken. Nederland heeft veel van zulke overgangsgebieden. We hebben hier zelfs de meeste overgangsgebieden van Europa: nergens in Europa vind je zo veel verschillende overgangen tussen bodemtypen en watersystemen.

Publicatie van de WOT Natuur & Milieu

De storymap is een publicatie van de unit Wettelijke Onderzoekstaken (WOT) Natuur & Milieu. Deze unit is onderdeel van Wageningen University & Research. Onderzoek van de WOT Natuur & Milieu wordt gefinancierd door het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV). De WOT Natuur & Milieu zorgt voor rapportages en data voor verplichtingen van LNV op het gebied van agromilieu, biodiversiteit en bodeminformatie. Ook werkt de unit mee aan producten van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), zoals de Balans van de Leefomgeving.