Water moet worden verdeeld door aanhoudende droogte

Rol van het MTW

Het MTW bestaat uit Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries (LNV, EZK en IenW). Als het nodig is, bereiden zij samen nationale en bovenregionale maatregelen voor om de waterverdeling zo optimaal mogelijk te houden. Op dit moment zijn die maatregelen nog niet nodig, maar dat zou de komende weken wel het geval kunnen zijn. De huidige situatie vraagt wel om besluiten die op een hoger niveau genomen worden dan op het niveau van regio’s, watersysteemfuncties en belanghebbenden. Deze besluiten moeten ook bestuurlijk goed op elkaar afgestemd zijn. Het MTW moet hiervoor zorgen.

Michèle Blom (DG Rijkswaterstaat en voorzitter van het MTW): ‘We zien al enkele weken dat het in Nederland steeds droger wordt. Dat komt door veel verdamping in ons eigen land en door een zeer lage rivieraanvoer vanuit het buitenland. Waterschappen hebben dus al maatregelen genomen om het water vast te houden en zo goed mogelijk te verdelen. Bijvoorbeeld een verbod om gewassen te besproeien met oppervlaktewater of sluisbeperkingen voor schepen. Door nu vanuit het MTW een zwaardere coördinerende rol te nemen, kunnen we – wanneer dat nodig is – sneller en op maat beslissen hoe we watertekorten kunnen oplossen.’

Feitelijk watertekort

Zoals elk jaar houden Rijkswaterstaat, waterschappen, drinkwaterbedrijven, provincies en betrokken ministeries de watertoestand vanaf maart in de gaten. Sinds 13 juli 2022 is opgeschaald naar het niveau dreigend watertekort (niveau 1). Vanaf deze week geldt een nationaal feitelijk watertekort (niveau 2). Het hoogste niveau is niveau 3. Dan is er een nationale crisis of dreigt er een nationale crisis.

Verdringingsreeks

Bij een watertekort treedt de verdringingsreeks in werking. In de verdringingsreeks staat dat de regering en de betrokken overheidsinstanties bij een watertekort als eerste prioriteit geven aan veilige dijken en aan het voorkomen van onomkeerbare schade aan bijvoorbeeld de natuur. Daarna zorgen ze ervoor dat onze drinkwater- en energievoorziening blijven functioneren.

Gevolgen voor landbouw, scheepvaart en natuur

Het tekort aan water heeft vooral gevolgen voor de landbouw en de scheepvaart, want sommige vaarwegen zullen worden belemmerd en gewassen kunnen niet meer altijd worden besproeid. Daarnaast wordt de natuur geraakt, omdat rivieren, sloten en meren minder zoet water aanvoeren.

Waterschappen

De afgelopen weken hebben sommige waterschappen al maatregelen moeten nemen tegen de droogte. Zo wordt het waterpeil van het IJsselmeer zo hoog mogelijk gehouden, omdat een groot deel van Nederland daaruit het zoet water haalt. Ook hebben waterbeheerders op verschillende plekken pompen en sluizen ingezet om water goed te verdelen tussen de rivieren.

Voldoende drinkwater

Er is en blijft voldoende drinkwater beschikbaar. Het is wel belangrijk dat Nederlanders bewust met hun kraanwater omgaan. Als vast advies van de drinkwaterbedrijven geldt dat het beter is om het hele jaar door minder water te gebruiken.

Minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat): “Het watertekort heeft nu al een nadelig effect op met name scheepvaart en landbouw. Ook in de natuur wordt de droogte steeds zichtbaarder. Op basis van de huidige ontwikkelingen is het denkbaar dat de droogte meer maatschappelijke belangen gaat raken. Dat vind ik enorm vervelend voor de betrokkenen. We proberen samen met alle waterpartners het watertekort beheersbaar te houden, maar iedereen kan een steentje bijdragen. Daarom vraag ik alle Nederlanders om goed na te denken of ze hun auto moeten wassen of hun opblaaszwembadje helemaal moeten vullen. Nederland is een waterland, maar ook hier is ons water kostbaar.”