Financiële sector agendeert klimaatadaptatie

Bij de financiering van klimaatadaptatie zijn nu investeringen nodig om toekomstige risico’s te beheersen. De schade van het verzakken van een wijk kan zo omvangrijk zijn dat individuele bewoners en bedrijven deze niet kunnen dragen. “Na de overstromingen in Limburg bleek dat een aantal ondernemers onvoldoende verzekerd was. Dat raakt niet alleen de ondernemers, maar ook hun bank”, zegt Anne-Marie Bor, community manager Financiële Sector bij Samen Klimaatbestendig. Met haar onderneming NextGreen bracht zij via een beeldverhaal in kaart hoe de financiële sector kan samenwerken met overheden aan klimaatadaptatie.

Waar zie jij nog knelpunten in publiek-private samenwerking aan klimaatadaptatie?

Anne-Marie: “Overheden en bedrijven werken nog veelal als losse eilanden, terwijl voor klimaatadaptatie samenwerking nodig is, omdat klimaatverandering iedereen aangaat. Er komen wel samenwerkingen op gang, maar nog te versnipperd.

Een andere drempel is dat er nog geen panklare oplossingen bestaan voor financiering van klimaatadaptatie. En de financieringsinstrumenten die er zijn – RVO bracht twee jaar geleden een toolbox uit – zijn onvoldoende bekend.

Verder investeert de overheid vooral in de publieke ruimte, terwijl in de bebouwde kom zestig tot zeventig procent in private handen is. Inwoners, ondernemers en beleggers moeten ook meedoen, met alleen wateropvang op publiek terrein redden we het niet.”

Hoe kan de financiering van klimaatadaptatie gaan stromen?

“Dat zit in het verbinden van organisaties en het delen van ambities, data en informatie. Een aanzet zag ik tijdens de presentatie van het raamwerk voor klimaatadaptatie in de bebouwde omgeving door de Dutch Green Building Council. Zo’n standaard helpt om gezamenlijke ambities te benoemen en waar te maken. Financiële instellingen gebruiken bijvoorbeeld de landelijke Klimaateffectatlas voor analyses. Een medewerker van een gemeente gaf tijdens de presentatie aan veel gedetailleerdere kaarten te hebben, omdat gemeenten klimaatstresstesten doen. Hij stelde voor die data te linken. Dan denk ik: ja, natuurlijk!

Financiële instellingen hebben in het hele land belangen. Ze weten in welke regio’s welke dingen kunnen misgaan en daardoor groeit het besef dat werken aan klimaatadaptatie nodig is om risico’s beheersbaar te houden en financieel stabiel te blijven. Mijn ervaring is dat ze hun klanten willen helpen bij klimaatadaptatie. De vraag is: waar zijn klanten het meest mee geholpen?”

Hoe kan de sector nauwer samenwerken met overheden en inwoners?

“Je kunt denken aan klimaatrisico’s van woningen of bedrijven. Financiële instellingen weten daar al veel over. Ik verwacht dat er meer informatie beschikbaar komt over wat mensen kunnen doen om die risico’s te beperken en hoe hun bank, verzekeraar en gemeente bij oplossingen kunnen helpen. Dan helpt het als alle organisaties dezelfde informatie geven en via hun financiële prikkels mensen stimuleren om te kiezen voor de meest gewenste klimaatbestendige inrichting.”

Anne-Marie: “De subsectoren binnen de financiële sector werken al langer aan klimaatadaptatie. Zo heeft het Verbond van Verzekeraars een eigen platform Klimaat. Wat ontbrak was samenwerking door de hele sector heen, terwijl het waardevol is als hypotheekverstrekkers en verzekeraars zich samen over dit thema buigen. Zij hebben immers gezamenlijke belangen via de klimaatkwetsbaarheid van de eigendommen van hun klanten. Ook de verbinding met de rijksoverheid is zinvol: alleen al weten wie zich binnen een ministerie bezighoudt met klimaatadaptatie helpt.”

En hoe kan de sector bedrijven aanzetten tot andere keuzes?

“Grotere financiële instellingen, zoals pensioenfondsen, hebben aandelen in grote ondernemingen. Via de aandeelhoudersvergadering kunnen zij daar invloed uitoefenen. Een belegger kijkt dan bijvoorbeeld welke bedrijven veel grondwater onttrekken en vraagt hen stappen te zetten naar verbetering. Een voorbeeld van verbetering is een samenwerking tussen Coca-Cola, Brabant Water en Natuurmonumenten om in Brabant minder grondwater te onttrekken en hemelwater beter vast te houden. Het kan trouwens ook op kleinere schaal. Denk aan een bank die gesprekken voert met mkb-bedrijven en leningen verstrekt voor investeringen in klimaatadaptatie. Dan moet de bankmedewerker die de lening goedkeurt wel snappen dat hij bijvoorbeeld moet letten op hoe hoog de stopcontacten moeten komen in verband met schade aan apparatuur bij een overstroming. Daarom is het belangrijk dat klimaatadaptie in de hele sector een vanzelfsprekend onderwerp wordt.”