Gemeenten positief over voortgang klimaatadaptatie in gebouwde omgeving
Gemeenten spelen een belangrijke rol in de uitvoering van klimaatadaptatie in de gebouwde omgeving. Maar hoever zijn ze daarmee? En wat zijn de kansen en knelpunten voor de betrokken partijen? Adviesbureau TwynstraGudde heeft dat onderzocht in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Ondanks uitdagingen zijn er al mooie resultaten geboekt
Wat opvalt is dat gemeenten ondanks de uitdagingen tevreden zijn over wat ze tot nu toe hebben bereikt. Volgens de onderzoekers is dat ook terecht: er zijn in redelijk korte tijd veel mooie resultaten geboekt. Juist doordat er veel uitdagingen zijn, is dat een mooie prestatie.
Veel gepland beleid is nog niet uitgevoerd
Een van de uitdagingen is dat vaak nog niet alles is gedaan wat binnen de gestelde beleidscyclus op de agenda stond. Dat komt deels doordat gemeenten nog niet zo lang geleden begonnen zijn, maar ook doordat de opgave van klimaatadaptatie inhoudelijk en organisatorisch complex is. Bovendien ontbreekt het veel gemeenten aan capaciteit en is er behoefte aan meer kennis en vaardigheden. Ook gebruiken gemeenten de risicodialoog nog niet altijd optimaal, waardoor klimaatadaptatie een opgave blijft van een kleine groep mensen.
Klimaatadaptatie is nog te weinig verplicht
Voor veel gemeenten is klimaatadaptatie volgens de onderzoekers nog geen opgave voor de lange termijn en er is geen strategisch beleid. Het wordt niet structureel in beleid geborgd. Dat komt vooral doordat er geen duidelijke doelen en harde minimale eisen zijn vanuit het Rijk om klimaatrisico’s aan te pakken. Wanneer is een gemeente klimaatbestendig? Waar moeten gemeenten naartoe werken? Welke specifieke eisen zijn er voor de risico’s op hitte, droogte, overstroming en wateroverlast in 2050? Zonder deze eisen is het moeilijker om strategisch beleid te maken voor de langere termijn. De onderzoekers pleiten ervoor om hier volop in te zetten, zowel voor bestaande bouw als voor nieuwbouw. Ze noemen dit ook wel: een ‘strategische kop’ zetten op klimaatadaptatie.
Zet ‘strategische kop’ op klimaatadaptatie en andere aanbevelingen
De onderzoekers doen allerlei aanbevelingen aan het Rijk, koepelorganisaties en gemeenten. De belangrijkste aanbeveling is dus om op alle overheidsniveaus een ‘strategische kop’ op klimaatadaptatie te zetten. Het Rijk en de koepels moeten duidelijkheid geven over wat er nodig is, waardoor de vrijblijvendheid van klimaatadaptatie minder wordt. Hierdoor wordt de urgentie meer gevoeld, en komen er meer middelen en capaciteit beschikbaar. Gemeenten zullen hierdoor ook meer aandacht besteden aan risicodialogen, het formuleren van beleid en het opzetten van een programma.