Klimaatadaptatie in Limburg

In het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie hebben gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk afgesproken dat Nederland uiterlijk in 2050 klimaatbestendig en waterrobuust ingericht moet zijn. De rol van de provincies hierin is vooral stimulerend en ondersteunend richting gemeenten, waterschappen en lokale organisaties. Hoe vult de provincie Limburg deze rol in? Wat zijn de grootste uitdagingen voor de provincie? En hoever is Limburg met de ambities van het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie? Op deze pagina lees je daar meer over. Ook vind je hier een aantal voorbeelden van projecten waarbij de provincie betrokken is.

Een veelzijdige opgave

De provincie Limburg bestaat uit veel verschillende landschappen. Denk aan het Heuvelland, het Maasdal, de Peel en de zandgronden. Daarnaast zijn er vooral in Zuid-Limburg verschillende stedelijke gebieden. Dat het klimaat verandert kun je in het landelijk en het stedelijk gebied steeds duidelijker merken. Zo waren er de afgelopen jaren meerdere perioden van langdurige droogte en hitte. En de overstromingen in juli 2021 hebben duidelijk gemaakt wat de gevolgen kunnen zijn van hevige neerslag. Dit maakt van klimaatadaptatie in Limburg een veelzijdige opgave.

Hoe ondersteunt Limburg gemeenten, waterschappen en lokale organisaties?

Om de doelstellingen voor klimaatadaptatie te bereiken, werkt de provincie nauw samen met gemeenten, waterschap en andere partijen in Limburg. De afgelopen jaren heeft de provincie op verschillende schaalniveaus overleggroepen en overlegtafels georganiseerd. Hiermee werkt de provincie aan kennisontwikkeling en kennisdeling tussen interne afdelingen en externe organisaties. Op deze manier wisselen onder andere Limburgse overheden, terreinbeherende organisaties en belangenorganisaties waardevolle informatie uit. En er ontstaan mogelijkheden om klimaatadaptieve acties en ontwikkelingen te stimuleren. De provincie Limburg sluit daarop aan door organisaties subsidies te verstrekken voor klimaatadaptieve projecten en initiatieven.

Programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg

Door klimaatverandering komen hevige regenbuien vaker voor. De afgelopen jaren is al veel gedaan om Limburg beter te beschermen tegen extreme neerslag. De overstromingen in de zomer van 2021 hebben laten zien dat er nog meer nodig is. Daarom is het programma Waterveiligheid en Ruimte Limburg (WRL) gestart. In WRL werken de Provincie Limburg, het Waterschap Limburg, de Limburgse gemeenten en het Rijk samen om Limburg beter te beschermen tegen (extreme) wateroverlast. Dat doen ze door het het regionale watersysteem te versterken, de ruimtelijke inrichting aan te passen en door inwoners, bedrijven en instellingen te helpen om zich beter voor te bereiden op toekomstige wateroverlast.

Stresstesten en risicodialogen

Vanaf 2024 coördineert de provincie Limburg de uitvoering van de bovenregionale stresstest. Hierin worden de gevolgen van wateroverlast in beeld gebracht voor de gehele provincie. In dit traject vindt goede afstemming plaats met de nieuwe DPRA-cyclus die in 2025 start bij de werkregio’s in Limburg. Zo wordt vooral gekeken naar het positioneren van onderwerpen op het juiste schaalniveau.

Wat gebeurt er verder aan klimaatadaptatie in Limburg?

Klimaatadaptatie maakt deel uit van het waterbeleid van de provincie. Daarnaast is de provincie betrokken bij verschillende initiatieven. Hieronder lees je er meer over.

Website Waterklaar voor particuliere maatregelen

In 2024 hebben de Limburgse overheden de nieuwe website Waterklaar gelanceerd.  Waterklaar informeert en inspireert Limburgse inwoners en verbindt ze met organisaties en overheden. Het doel van de website is dat alle Limburgers maatregelen kunnen nemen om wateroverlast en watertekorten in hun omgeving zoveel mogelijk te voorkomen. Daarnaast staan hier ook verschillende subsidies waar Limburgers gebruik van kunnen maken als ze maatregelen gaan nemen.

Provinciaal waterprogramma 2022-2027

In het nieuwe Provinciaal waterprogramma 2022-2027 zijn een klimaatrobuuste leefomgeving en een watersysteem dat kan omgaan met droogte en wateroverlast als centrale doelstellingen opgenomen. Klimaatadaptatie is een maatschappelijke opgave die raakt aan verschillende andere kerntaken van de provincie zoals ruimtelijke inrichting, de energietransitie en regionale bereikbaarheid. Dit vraagt om een brede aanpak waarin water en bodem een centrale rol spelen. Klimaatadaptatie stelt voorwaarden aan locatiekeuze, ruimtelijke inrichting, ontwerp, bouwwijze en grondgebruik. Nieuwe functies moeten zoveel mogelijk passen bij het natuurlijke water- en bodemsysteem.

Leefbaarheidsfonds ondersteunt vergroeningsacties openbare ruimte

In het coalitieakkoord van Limburg is leefbaarheid een centraal thema. Dit coalitieakkoord is uitgewerkt in de vorm van acht beleidskaders. Een van deze beleidskaders is het Kader Leefbare steden en dorpen. Van daaruit heeft de provincie in 2024 het Leefbaarheidsfonds opgericht. Hiermee ondersteunt de provincie initiatieven om de leefbaarheid te verbeteren, zoals het vergroenen van wijken, straten en schoolpleinen.