Verslag sessie C6: Klimaatverandering en gezondheid: Wat zou jij nog willen weten?

Naam sessietrekker: Lisbeth Hall, RIVM
Naam verslaglegger: Lisbeth Hall, Maartje Brouwer, Joyce Zwartkruis, Fabio Martins Gueth
Mailadres verslaglegger: Lisbeth.hall@rivm.nl

Doel van de sessie

Het hoofddoel van deze sessie was het ophalen van (praktijk) vragen van deelnemers over klimaatverandering en gezondheid. Deze vragen zijn een belangrijk onderdeel van het RIVM-project ‘Gezond Klimaat’. Dit project richt zich op het genereren van bruikbare informatie voor regionale overheden, om hen te ondersteunen bij het verminderen van negatieve effecten van klimaatverandering en adaptatie- en mitigatiemaatregelen, en positieve effecten op gezondheid te bevorderen.

Inhoud

Aan de sessie namen 20 personen deel, met verschillende achtergronden, o.a. GGD-ers, beleidsmedewerkers van gemeente en ministerie VWS, onderzoekers en andere professionals. Ter introductie hebben Lisbeth Hall (RIVM), Maud Huynen (Maastricht University) en Joyce Zwartkruis (RIVM) een korte presentatie gegeven over klimaatverandering en gezondheid, het RIVM-project ‘Gezond Klimaat’ en de recentelijk ontwikkelde ‘Kennisagenda Klimaat en Gezondheid’. Voor deze kennisagenda, opgesteld in opdracht van ZonMw, zijn al veel kennisvragen bij verschillende experts (m.n. onderzoekers) opgehaald. In deze sessie staat het ophalen (en t.z.t. beantwoorden) van vragen en behoeften uit de regionale praktijk centraal.

Na de inleidende presentaties zijn we met de deelnemers in vier groepen in gesprek gegaan over klimaatverandering en gezondheid, aan de hand van de vier GGD GHOR Nederland ‘praatplaten’ over een gezonde leefomgeving (https://www.ggdghorkennisnet.nl/thema/omgevingswet/nieuws/9824-praatplaten-beschikbaar-bij-document-kernwaarden-voor-een-gezonde-leefomgeving). In een eerste ronde zijn locaties of onderwerpen geïdentificeerd waar klimaatverandering en gezondheid elkaar raken. Vervolgens werd er gediscussieerd over welke kennis er bij de deelnemers nog ontbrak op deze punten. Dit werd omgezet in concrete (praktijk)vragen die op geeltjes op de praatplaten werden geplakt. Tot slot is er in een aantal groepen gesproken over de wijze waarop men graag antwoorden op de gestelde vragen zou willen ontvangen en in welke vorm informatie over klimaatverandering en gezondheid het meest bruikbaar is in de praktijk.

Uitkomsten

In totaal hebben we tientallen concrete vragen verzameld over klimaatverandering en gezondheid. Deze varieerden van mogelijke negatieve effecten van ‘beestjes’ op groene speelplaatsen tot de relatie tussen klimaatverandering, luchtkwaliteit en gezondheid, maar bijvoorbeeld ook mogelijke gezondheidsaspecten van de energietransitie zijn besproken. Over het geheel genomen kwamen er veel vragen over groen (in het kader van klimaatadaptatie) en de behoefte aan meer (kwantitatieve) informatie over positieve en negatieve gezondheidseffecten en de normen die daarbij (moeten) horen. Ook werd er gesproken over aanpassingen aan en in huizen en welk effect die kunnen hebben op de gezondheid.

Deelnemers gaven aan dat de vorm van terugkoppeling afhangt van de informatie en de doelgroep, en dat naast digitale informatie ook nog altijd behoefte is aan informatie op papier. Verschillende deelnemers hebben hun gegevens achtergelaten en willen graag op de hoogte gehouden worden van het verdere verloop van het project.

Belangrijkste leerpunten

Klimaatverandering en gezondheid is een breed en bijna ongrijpbaar onderwerp, met doorwerking in veel verschillende (beleids)terreinen. Het is soms lastig voor deelnemers om hierover concrete vragen te formuleren. Het helpt om een aantal voorbeelden aan te dragen van praktijkvragen (bv. welk soort groen is het meest effectief om hitte op straat te verminderen én wat zijn dan de allergene eigenschappen?). Ook de platen en de discussie droegen bij aan het bedenken van onderwerpen/vragen.

Vervolgafspraken

Het RIVM gaat aan de slag met de opgehaalde vragen en probeert een aantal van deze vragen te beantwoorden. Deelnemers die hun contactgegevens hebben achtergelaten, worden in een later stadium nogmaals benaderd om verder mee te denken in het project.

Quote van de dag

“Wat zijn de adaptieve capaciteiten van verschillende groeperingen in de maatschappij? Wat kunnen ze zelf doen en wat dient de overheid te regelen?”

Contactgegevens

Lisbeth Hall, lisbeth.hall@rivm.nl